خطر تغییر تاکتیک داعش

عملیات‌ موثر دولت عراق و کمک نیروهای مردمی موجب شد ساختار و شیرازه سازمانی این گروهک تروریستی از هم بپاشد، اما طبعا این گروهک در چند منطقه‌ای که ذکر کردم همچنان مقاومت‌هایی خواهد داشت، اما همان‌طور که در عملیات بزرگ آزادسازی موصل دولت عراق موفق شد طبیعتا می‌تواند در عملیات‌ بعدی با شرایط بهتری نسبت به بازپس‌گیری مناطق دیگر نیز اقدام کند.

اما به نظر می‌رسد در داخل عراق استراتژی و راهبرد عملیاتی داعش از این پس غیر از منطقه تلعفر و هویزه از حفظ منطقه و سرزمین به عملیات‌های امنیتی تبدیل شود و در هر نقطه‌ای که برای این گروهک امکانپذیر باشد اقدام به عملیات انتحاری تروریستی و انفجار کند، البته نمی‌توان جغرافیای محدودی برایش ترسیم کرد. بنابراین با وجود این‌که داعش در عراق از حالت جبهه‌ای خارج شده، اما قابل پیش‌بینی است که به سمت عملیات‌ امنیتی و ترور در نقاط مختلف برود.

پس از آن‌که نیروهای مردمی موسوم به حشدالشعبی در طرح بازپسگیری مرزهای مشترک سوریه و عراق عملیات درخشانی انجام دادند و موفق شدند به عقبه پشتیبانی و لجستیکی داعش ضربه وارد کنند، طبیعی است در چنین فضایی بخشی از نیروهای نظامی داعش منطقه را ترک کرده باشند، اما قابل پیش‌بینی است که به منطقه شرق سوریه و به سمت مناطق رقه و دیرالزور کشیده شوند، البته شرایط داخل سوریه هم علیه مواضع داعش عمل کرده است یعنی از یک طرف دولت سوریه با کمک متحدین علیه داعش وارد عمل شده و از طرف دیگر در طرح سناریوی جدیدی که آمریکایی‌ها در حال عملیاتی کردن آن هستند دوباره به بهانه حمایت از معارضین برخی از جابه‌جایی مناطق داعش را انجام می‌دهند و به دنبال این هستند که اگر بتوانند رقه یا مناطق مشابه رقه و دیرالزور را بگیرند تا به این ترتیب داعش از این منطقه تخلیه شود که البته باز هم این‌گونه اقدامات آمریکا غیرقانونی است که بدون موافقت با دولت سوریه و بدون مجوزهای بین‌المللی دست به چنین اقدامات می‌زنند.

طبیعی است داعش از موقعیتی همانند سوریه برخوردار نیست و با توجه به ضربات سنگینی که از ناحیه ارتش سوریه متحمل شده در شرایط فعلی در موضع ضعف قرار دارد. اخیرا داخل سوریه شاهد اعزام یا فرار داعش از عراق و سوریه بودیم و بخشی از آنها به برخی از مناطق دیگر از جمله افغانستان، لیبی و شبه‌جزیره سینا منتقل شدند. گزارش‌های فعلی از افغانستان حاکی است که حجم حضور نیروهای داعش در افغانستان رو به افزایش است، البته جهتگیری‌های داعش فقط متوجه افغانستان نیست و علاوه بر افغانستان به سمت آسیای مرکزی و بویژه در مناطق استان‌های مرزی چین با افغانستان مثل سین‌کیانگ و منطقه اویغورها می‌رود. این‌که بخش عظیمی از انرژی‌های وارداتی از آسیای مرکزی به چین از این منطقه عبور می‌کند نشان‌دهنده این است که باز برای داعش ماموریتی که در افغانستان علیه منافع کشورهای منطقه ازجمله روسیه و افغانستان تعریف می‌شد می‌تواند جمهوری اسلامی ایران و کشوری مثل چین باشد. موضوع قابل توجه این است که چه در پیدایش و حمایت از داعش و امروز حتی انتقال بخشی از نیروهای داعش به این مناطق دست شیطنت‌آمیز آمریکایی‌ها وجود دارد. آمریکایی‌ها زمانی در چارچوب مصالح‌شان دنبال جنگ نیابتی بودند که داعش در این چارچوب شکل گرفت و زمانی که دولت عراق ایستادگی کرد و با کمک نیروهای مردمی و حمایت مرجعیت و همکاری جمهوری اسلامی ایران ضربات سنگین را به داعش وارد کردند آمریکایی‌ها به بهانه مبارزه با داعش یک ائتلاف دروغین بین‌المللی شکل دادند که به بهانه داعش حضور داشته باشند. داعش در آن مقطع بهانه‌ای برای ادامه حضور آمریکایی‌ها بود و امروز که آمریکایی‌ها می‌بینند جبهه مقاومت دولت‌های عراق و سوریه توانستند نه‌تنها تهدید داعش را دفع کنند، بلکه در پی نابودی این جریان هستند آمریکایی‌ها سناریوی جدیدی را طراحی کردند از‌جمله این‌که بخشی از نیروهای داعش را حفظ و مدیریت کرده و به مناطق دیگر منتقل کنند، در این مدت هم دیدیم آمریکایی‌ها در افغانستان حضور نظامی دارند و روز به روز به بهانه ناامنی به دنبال تشدید نیروهای نظامی خودشان هستند و مشاهده می‌کنیم که در حضور آمریکایی‌ها داعش هر روز گسترش پیدا می‌کند که این موضوع نشان‌دهنده نیاز آمریکا به حضور داعش است به تعبیری باید داعشی باشد تا آمریکا بهانه‌ای برای حضور نظامی داشته باشد.

در ادامه باید به این موضوع هم تاکید کنم که موضوع داعش یک جریان تروریستی منحصر به فرد نیست، بلکه تحت حمایت مجموعه‌ای از آمریکایی‌ها، صهیونیست‌ها و حکام ارتجاعی منطقه است. بنابراین پرونده داعش با توجه به تضعیفش هنوز تمام نشده و قابل پیش‌بینی است که شاهد عملیات‌ داعش در حوزه منطقه خودمان باشیم.

نکته دیگر این که در طول یکی دو سال اخیر بعد از ضرباتی که داعش در عراق وسوریه متحمل شد شاهد بروز جریانات تکفیری به نام داعش در مناطقی چون آفریقا و شرق آسیا هستیم، اخباری که در مورد عملیات داعش در فیلیپین شنیدیم نمونه‌ای از حضور داعش در مناطق دیگر است. می‌توان گفت داعش در جاهایی حضور پیدا می‌کند که به نوعی با منافع آمریکایی‌ها گره خورده است. اگر فیلیپین بنا به دلایلی موضع مخالف آمریکا می‌گیرد داعش عملیات‌ در آنجا انجام می‌دهد و از این جهت مساله داعش با وجود همه تضعیف‌شدن‌هایش در منطقه ما به سمت امنیتی حرکت کردن می‌روند و در مناطق دیگر خارج از منطقه ما که در شرق آسیا و آفریقاست به دنبال ایجاد سازمان‌های جدید خواهند بود. این سیاستی است که متاسفانه امروز ناشی از مصالح آمریکا و صهیونیسم است که جریان تروریسم حاضر در منطقه ما به سمت گسترش و نشر در مناطق دیگر هم باشد.

اما نکته‌ای که می‌توان به عنوان تجربه در نظر گرفت این است که اراده ملت‌ها و مقاومت جوان‌های پرشور و مومن به نام بسیج مردمی حشدالشعبی با اتکای به خداوند در این‌گونه جنگ‌های نیابتی و مقابله با جریانات تکفیری را شاهد بودیم، آنها به واسطه اراده خود ضربات مهلکی را بر گروه‌های تروریستی وارد کردند بنابراین امیدواریم در مناطق دیگر هم شاهد این اتفاق باشیم.

حسن کاظمی قمی/ سفیر سابق ایران در عراق