کارشناسان از الزامات سیاست خارجی در کابینه دوازدهم می‌گویند

دولت مقاومت با دیپلماسی انقلابی

حوزه سیاست خارجی، یکی از حوزه‌های پرکار و پرخبر در چهار سال گذشته بود و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، تمرکز اصلی دولت روحانی در این بخش بود.
کد خبر: ۱۰۵۱۸۴۱

بر همین اساس دولت یازدهم توانست توافق هسته‌ای را با تمام مزایا و معایبی که دارد به نتیجه برساند و پس از این توافق هم فصل جدیدی از روابط میان ایران و کشورهای اروپایی گشوده شد.

از سوی دیگر تحولات سریع و پیچیده منطقه‌ای نیز بر حجم فعالیت‌های دستگاه سیاست خارجی افزود و پروژه‌های تنش‌زای برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان، مشکلات این حوزه را بیشتر کرد.

در چنین شرایطی دولت یازدهم، آخرین روزهای کاری خود را سپری می‌کند و حدود 20روز دیگر مراسم آغاز به کار دولت بعدی از جمله تنفیذ و تحلیف برگزار می‌شود و روحانی باید اسامی وزیران دولت دوازدهم را معرفی کند. در این میان گفته می‌شود محمدجواد ظریف، یکی از وزرایی است که در دولت بعدی نیز در همان مسئولیت قبلی ابقا خواهد شد و به این ترتیب می‌توان انتظار داشت که دستگاه دیپلماسی با روشی مشابه آنچه در چهار سال گذشته حرکت کرده، ادامه مسیر دهد.

با این‌حال برخی کارشناسان معتقدند مسئولان وزارت امور خارجه باید در دولت آینده در برخی بخش‌ها، تمرکز بیشتری داشته باشند و برخی ملاحظات را در روابط با سایر کشورها در نظر بگیرند.

از جمله مسائلی که همواره مورد تاکید مسئولان عالی‌رتبه نظام و کارشناسان حوزه سیاست خارجی است حضور انقلابی مسئولان حوزه دیپلماسی در عرصه بین المللی و موضعگیری قاطع در برابر زیاده‌خواهی های غرب و روحیات سلطه طلبانه آمریکاست. رهبر معظم انقلاب نیز در سال‌های گذشته، توصیه‌ها و تاکیداتی در حوزه سیاست خارجی داشته‌اند که می‌تواند چراغ راه مسئولان حوزه دیپلماسی باشد.ایشان همواره در بیانات خود بر ضرورت حفظ روحیات انقلابی در عرصه دیپلماسی و همچنین بیان صریح مبانی و اصول انقلاب تاکید کرد‌ه‌اند.

لزوم اتخاذ مواضع فعال‌تر

در همین ارتباط یک کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به نقش جمهوری اسلامی ایران در رفع تنش‌ها و ایجاد ثبات در منطقه غرب آسیا از جمله سوریه، عراق و... افزود: با وجود این‌که در دولت یازدهم این موضوع مورد توجه قرار گرفته است، اما در عین حال انتظارات بیشتری از دولت دوازدهم در این ارتباط وجود دارد.

حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با جام‌جم، با اشاره به این‌که دیپلماسی زمانی جواب می‌دهد که به مقدورات و امکانات دیپلماسی کشور توجه کرد، گفت: خارج از این مقدورات نمی‌توان از دیپلماسی انتظاری داشت.

وی بهبود مناسبات با کشورهای همسایه از جمله کشورهای جنوب خلیج فارس، امارات و عربستان را از اولویت‌های دستگاه سیاست خارجی دولت دوازدهم عنوان کرد و افزود: برخی قدرت‌ها به دنبال دامن زدن به اختلافات منطقه‌ای برای فروش تسلیحات و تداوم حضور نامشروع خود در منطقه هستند.

بهشتی‌پور در عین حال تصریح کرد: مقدورات دولت روحانی در این زمینه محدود است زیرا با دولتی در عربستان مواجه هستیم که سیاستش دامن زدن به اختلافات است تا حل آن.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر استفاده از ظرفیت دیپلماسی برای توسعه اقتصاد مقاومتی گفت: باید بتوان شرایطی به وجود آورد تا به واسطه همکاری‌های منطقه‌ای مناسبات اقتصادی خود را گسترش دهیم. بهشتی‌پور افزود: سفارتخانه‌های ما به عنوان یک نمایندگی برای توسعه صادرات ایران باید نقش خود را ایفا کرده و شرایط لازم را برای توسعه صادرات فراهم کنند، البته این امر نیازمند شکل‌گیری مدیریت جهادی در سفارتخانه‌های کشورمان است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین ایجاد هماهنگی بین نهادهای دولتی و حاکمیتی را در پیشبرد سیاست خارجی ایران موثر دانست.

به‌کارگیری رایزن‌های اقتصادی قوی

شهباز حسن‌پور، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم با اشاره به این‌که وزیر امور خارجه فعلی کشور یکی از بهترین وزرایی است که تاکنون در این سمت قرار گرفته، عنوان کرد: یکی از برگ‌های زرین نظام جمهوری اسلامی ایران در طول انقلاب، عملکرد وزارت امور خارجه کشور بوده که تابلوی تمام‌نمای نظام به‌شمار می‌آید.

حسن‌پور در خصوص نقاط ضعف عملکرد وزارت خارجه دولت یازدهم توضیح داد: بنده یکی از منتقدان وزیر در بحث بازرگانی و تجارت خارجی هستم، چون متاسفانه رایزن‌های اقتصادی کشور در بیشتر نقاط دنیا جزو ضعیف‌ترین نیروها بودند و برخلاف این‌که وزارت خارجه در ابعاد مختلف سیاسی عملکرد مثبتی داشت، اما در بحث مسائل اقتصادی بسیار ضعیف عمل کرد.

وی با بیان این‌که چنانچه در دولت دوازدهم قرار باشد اقای ظریف به عنوان وزیر مشغول به‌کار شود، باید رویکرد رایزن‌های اقتصادی و اقدامات سفرا در مباحث تجاری را مدنظر قرار دهند، افزود: برخی سفرا باید تغییر کنند و ما از وزیر امور خارجه می‌خواهیم با توجه به اسناد بالادستی، برنامه ششم توسعه اقتصادی و فرهنگی و نیاز به توسعه همه‌جانبه در بحث صادرات کالا در کشور، سفارتخانه‌ها را در خدمت سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ارزشی قرار دهد. عضو فراکسیون اصولگرایان خاطرنشان کرد: باید یکی از ماموریت‌های اصلی کشور، رویکرد مسائل اقتصادی باشد تا بتوانیم به رشد اقتصادی دست پیدا کنیم. حسن‌پور همچنین با اشاره به ادامه سیاست‌های خصمانه آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت، راهکار مقابله با این سیاست‌‌ها را حمایت از محور مقاومت و حفظ مواضع انقلابی در عرصه بین المللی عنوان کرد و گفت: مسئولان وزارت خارجه باید با صراحت و قاطعیت، مواضع کشور را در محافل خارجی بیان کنند.

انتقاد از عملکرد 4 سال قبل

البته قاسم جاسمی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نگاهی متفاوت دارد و با اشاره به این‌که وزارت امور خارجه کشور در طول چهار سال گذشته توفیقی در مباحث بین‌المللی بخصوص برجام به‌دست نیاورده است، گفت: به‌رغم جار و جنجال‌ها و تبلیغاتی که صورت گرفت ما در برجام نتیجه مثبتی نگرفتیم و اگر دولت بخواهد در آینده وزیر امور خارجه جدید، تازه نفس، و با نفوذ بیشتری معرفی کند این تصمیم مورد اقبال نمایندگان مجلس قرار خواهد گرفت.

عضو فراکسیون اصولگرایان افزود: نواقص در وزارت امور خارجه کم نیست و ایراد و اشکالات زیادی وجود دارد، بنابراین بهتر است رئیس‌جمهور تجدید نظری در این زمینه صورت دهد.

وی تاکید کرد: وزارت امور خارجه برای احقاق حقوق ملت ایران در عرصه بین‌المللی باید انقلابی‌تر عمل کند.

بهره‌گیری از فرصت‌های منطقه‌ای

علی نجفی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با اشاره به این‌که وزارت امور خارجه یکی از وزارتخانه‌های مهم کشور است و باید نگاه ملی و کلان داشته باشد، گفت: مجموعه راهبردهای کشور و منافع ملی در مناسبات بین‌المللی از سوی وزارت امور خارجه دنبال می‌شود و بر این مبنا تخصص، شناخت نسبت به مجموعه تحولات بین‌المللی، تسلط به ابزارهای فعالیت و استفاده از امکانات و روش‌ها، می‌تواند مجموعه وزارتخانه و شخص وزیر را موفق کند.

سفیر پیشین ایران در قزاقستان افزود: یکی از مهم‌ترین مباحث، دیپلماسی اقتصادی در کشور و تجارت خارجی کشور است که جا دارد در دوره جدید بشدت تقویت شود.

عضو فراکسیون امید گفت: ما در حوزه همسایگان کشور فرصت‌های بسیار بی‌بدیلی داریم که می‌تواند برای افزایش صادرات و مکمل‌سازی اقتصادی با همسایگان به‌کار گرفته شود و این مزیت به‌صورت مستقیم می‌تواند به کاهش بیکاری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش مبادلات تجاری با کشورهای مختلف کمک کند.

بخشی از توصیه‌های رهبر انقلاب در حوزه دیپلماسی

بعضی‌ها در فکر این هستند و دغدغه این را دارند که خب یک حکومت و یک دولت باید ارتباطات جهانی داشته باشد؛ بنده هم کاملا معتقدم و تائید می‌کنم این گرایش را؛ اما منافاتی ندارد؛ می‌توان با صراحت، مبانی خود و اصول خود را گفت و پیش هم رفت.

توان دیپلماسی خودمان را در سطح دنیا درست توزیع کنیم یعنی سهم آسیا به تناسب وسعت و توانایی آسیا باید به آسیا داده بشود، سهم آفریقا همین‌جور، سهم آمریکای لاتین همین‌جور؛ پس بنابراین [باید] دیپلماسی‌مان را خوب توزیع کنیم، متناسب توزیع کنیم.

در همه‌جا بایست در دیپلماسی موضع فعال داشته باشیم. بایستی انسان بخصوص در مسائل شبیه مسائل منطقه -که امروز مسائل بسیار پیچیده‌ای است...... با دقت و هوشیاری و قدرت فعل، فعال بودن و اثرگذار بودن، وارد میدان بشود که خب در یک جاهایی الحمدلله وارد شده‌ایم، همین‌جور هم بوده.

نکته دیگر، استفاده از ظرفیت دیپلماسی برای اقتصاد است. دستگاه‌های اقتصادی با وزارت خارجه، در زمینه‌ مسائل اقتصادی بایستی تعامل دائمی داشته باشند.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها