عاشقانه‌های ایرج در«زاده مهر»

چندی پیش مستندی درباره بهروز رضوی گوینده باسابقه رادیو در شبکه مستند به نمایش درآمد، بعد از آن مستند «آقا جلال و مستر رابرت» درباره جلال مقامی تولید شد و بعد از این دو مستند، حالا ایرج رضایی در مستند «زاده مهر» به کارگردانی ابوالفضل توکلی به نسل جوان معرفی می‌شود.

این فیلم مستند، روز گذشته در فرهنگسرای ابن‌سینا با حضور مدیران شبکه مستند و علاقه‌مندان رونمایی شد و ایرج رضایی به پاس سال‌ها کار و تلاش مورد تقدیر قرار گرفت.

بی‌قرار اتاق بدون اکسیژن

ایرج رضایی که 55 سال در عرصه دوبله فعالیت کرده، این روزها بیشتر از همیشه دلتنگ کار و حرفه‌ای است که سال‌ها با آن عاشقی کرده است.

او می‌گوید: بعدازظهرها که ساعات زیادی از کارمان گذشته بود در اتاق دوبله دیگر اکسیژن زیادی وجود نداشت و حتی نفس کشیدن سخت می‌شد، اما من دلتنگ همان اتاق بدون اکسیژن هستم.

این هنرمند پیشکسوت ضمن قدردانی از تصمیم شبکه مستند برای ساخت مستندهایی درباره هنرمندان پیشکسوت و ابراز شرمندگی از زحمتی که بابت ساخت «زاده مهر» به ابوالفضل توکلی تحمیل شده است، تاکید کرد: در سال‌های دور دوبله در این کشور تحقیر می‌شد، اما بعد از انقلاب اهمیت دوبله درک شد و ما دوبلورها ارج و قرب پیدا کردیم. حالا دوباره دوبله روزهای بی‌مهری را تجربه می‌کند و هنرمندان این عرصه روزهای سختی را پشت‌سر می‌گذارند. در این شرایط ساخت یک فیلم مستند برای همکاران من مایه دلخوشی و امیدواری است.

این هنرمند پیشکسوت تصریح می‌کند که اگر امروز درباره‌‌اش مستندی ساخته می‌شود به این دلیل است که در تمام 55 سال گذشته با عشق کار کرده است.

تقدیم به تاریخ

شبکه مستند در گام بعدی از اثری درباره «ناصر ممدوح» یکی دیگر از استادان پیشکسوت دوبله رونمایی می‌کند و براساس اظهارات مدیر این شبکه، قرار است ساخت مستندهای پرتره تداوم داشته باشد. سلیم غفوری، مدیر شبکه مستند با تاکید بر این نکته که پیشکسوتان عرصه مستند بر گردن تلویزیون و سینمای کشورمان حق دارند، توضیح می‌دهد: ساخت این مستندها حداقل کاری است که می‌توان برای بزرگداشت و نکو داشت این بزرگان انجام داد و امیدواریم بتوانیم آنها را به‌درستی به نسل‌های بعد معرفی و نیز تجربیاتشان را منتقل کنیم. غفوری ضمن اشاره به اهمیت تاریخی مستندهایی که درباره هنرمندان پیشکسوت تولید می‌شود، می‌گوید: این هنرمندان تجربیاتی دارند که باید در تاریخ ثبت شود؛ آنها بخشی از تاریخ هنر کشورمان هستند و تلاش و زحماتشان باید برای آیندگان مدون و مستند شود.

قلبی از طلا پشت یک ستاره حلبی

ابوالفضل توکلی در ابتدا، عنوان «عاشقانه‌های ایرج» را برای مستندی که درباره ایرج رضایی ساخته، انتخاب کرده بود، اما بعد از ارتباط بیشتر با این هنرمند نام «زاده مهر» را برای این مستند انتخاب کرد.

توکلی درباره این مستند می‌گوید: من استاد رضایی را به واسطه کارهایش در زمینه دوبله می‌شناختم و به‌دلیل علاقه‌ای که به کارهایش داشتم، ساخت این مستند را آغاز کردم اما بعد از چند دیدار تحت‌تاثیر منش عارفانه و شاعرانه استاد ایرج رضایی قرار گرفتم. او با تاکید بر روح لطیف و حساس ایرج رضایی، درباره این هنرمند می‌گوید: روح شاعرانه استاد باعث شد که در مستند «زاده مهر» برای او یک همزاد تعریف کنیم و ایشان با این همزاد که کسی نیست جز خودش، یاد و خاطره گذشته‌ها را زنده می‌کند. توکلی همچنین به تنوع کاری این مدیر دوبلاژ اشاره می‌کند و می‌گوید: استاد رضایی علاوه بر این در زمینه‌های متعددی فعالیت می‌کرده و به عنوان یک دوبلور هم در شاخه‌های مختلفی فعالیت کرده است؛ در کارنامه‌اش هم آثار طنز و کمدی می‌بینید، هم آثار جدی و پلیسی، هم تاریخی و مذهبی.

هنرنمایی‌های معاون کلانتر

مستند «زاده مهر» از روستای گوراب در جاده چالوس آغاز می‌شود که 81 سال پیش، ایرج رضایی در آنجا متولد شده است و ضمن روایت خاطرات و واگویه‌های این استاد دوبله بخش‌های متنوعی از زندگی او را به نمایش می‌گذارد و نکاتی درباره این هنرمند مطرح می‌کند که شاید کمتر درباره‌اش خوانده یا شنیده‌ایم.

ایرج رضایی بیش از 50 سال در عرصه دوبله فعالیت کرده و در این سال‌ها، به جای شخصیت‌های متعددی حرف زده و نیز مدیریت دوبلاژ آثار متعددی را برعهده داشته است.

رضایی همچنین به جای کارآگاه معروف تلویزیون «درک» حرف زد و نحوه متفاوتی از بیان یک پلیس تلویزیونی را ارائه کرده است. مدیریت دوبلاژ سریال «ارتش سری» نیز یکی از کارهای متنوع و متفاوت ایرج رضایی است که به عنوان اثری ماندگار در خاطره‌ بینندگان تلویزیون جای دارد.

«خان قلی‌خان» با بازی جمشید لایق در سریال روزی روزگاری، «محمد بن حنفیه» با بازی محمدرضا شریفی‌نیا در سریال مختارنامه و معاون کلانتر نیز از دیگر هنرنمایی‌های ایرج رضایی است.

شاید کمتر کسی بداند که ایرج رضایی شاعر و فیلمنامه‌نویس هم هست و یکی دو بار به عنوان بازیگر در مقابل دوربین ظاهر شده است، اما بعد از تماشای مستند «زاده مهر» که بزودی از شبکه مستند به‌نمایش درمی‌آید، با این بخش از فعالیت‌های حرفه‌ای و شخصیت ایرج رضایی نیز آشنا خواهیم شد.

درد دل‌های 55 ساله

جلال مقامی، گوینده پیشکسوت رادیو و تلویزیون و از دوستان و همکاران قدیمی ایرج رضایی، ساخت مستند «زاده مهر» را فرصتی کوتاه برای ذکر درد دل‌های 55 ساله می‌داند.

مقامی درباره این مستند می‌گوید: به نظرم مستند زیبایی شده و ساختار جذابی دارد. اسم مناسبی هم برای این مستند انتخاب شده است که کاملا در خور شخصیت پر مهر ایرج است.

این گوینده پیشکسوت به درد دل‌های هنرمندان دوبله و روزگار پیری و بازنشستگی اشاره می‌کند و می‌گوید: خوشحالم که شبکه مستند دست به کار شده و زندگی کسانی چون من و ایرج را در قالب فیلم مستند ثبت می‌کند. این اقدام به نظرم بسیار ارزشمند است؛ ما سال‌ها در این عرصه تلاش کرده‌ایم و حالا هر اقدامی که نشان بدهد زحمات ما به باد نرفته، باعث خوشحالی است.

این دوبلور باسابقه تلویزیون معتقد است که فیلم‌های مستندی چون «زاده مهر» یا «آقا جلال و مستر رابرت» می‌مانند و باعث می‌شوند تلاش‌هایی که طی سال‌ها برای دوبله کشیده شده، فراموش نشود.

آذر مهاجر

رادیو و تلویزیون