شهروند آگاه خرید آگاهانه کاهش قیمت‌ها

این چنین است که رفتار شهروندان و نوع نگاهشان، می‌تواند در تعیین قیمت بسیار موثر باشد. این قاعده به خاطر همان ماهیت انسانی‌اش هیچگاه تحت‌تاثیر گذشت زمان، ورود فناوری و ... تغییر نمی‌کند؛ شاید تغییر شکل بدهد اما ماهیتش دست نخورده می‌ماند.

این چنین است که در کشورهای پیشرفته، اقلیت تولیدکننده سعی در جلب نظر اکثریت انبوه مصرف‌کننده دارند و در این میان تبلیغات، رسانه، سبک زندگی، حقوق مصرف‌کننده و مولفه‌هایی از این قبیل مورد توجه قرار گرفته است.

با این حال به خاطر سهم قابل توجه انحصار در بازار ایران، شاید اکثریت مصرف‌کننده به‌ حق خود در کیفیت و قیمت کالا دست نیافته باشند.

این قضاوتی صحیح اما ناقص است، زیرا مصرف‌کننده ایرانی نسبت به تاثیر رفتار خود بر شکل دادن کمیت، کیفیت و قیمت کالا کم‌آگاه یا بدون آگاهی است.

این در حالی است که اگر شهروندان به حقوق ماهوی خود در دسترسی به کالایی سالم، باکیفیت و ضمنا دارای قیمت منصفانه، آگاه و پایبند باشند، حتما رفتار تولیدکننده و بازار تغییر خواهد کرد.

مصرف‌کننده پرسشگر، دقیق، آگاه و قاطع بهترین علامت به تولیدکننده و فروشنده است که احساس می‌کند نمی‌تواند هر کالا یا خدماتی را هرگونه می‌خواهد به وی «قالب» کند. لذا می‌توان به دولت و وزارتخانه‌های مربوط پیشنهاد کرد برای کاهش قیمت‌ها و تنظیم آن، به آموزش مشتریان و مصرف‌کنندگان بپردازند.

حس پرسشگری و کنجکاوی را طوری در آنها ایجاد کنند که با شنیدن قیمت، حتی اگر پولدار باشند، قانع نشوند.

آگاهی یکی از موثرترین ابزارها برای مبارزه با رشد بی‌ضابطه قیمت‌ها و دلال‌بازی است که نمونه تند آن را در موج‌های «نخریدن» کالا یا خدمات در دیگر کشورها شاهد بوده‌ایم. لذا دولت باید مقداری از مسئولیت نظارت را بدون کمترین هزینه به مردم واگذار کرده و مشتریانی آگاه را راهی فروشگاه‌ها کند.

دکتر جمشید پژویان - کارشناس اقتصادی