امتیازخواهی جدید آمریکا در آستانه ضرب‌الاجل مذاکرات

بر همین اساس مجلس نمایندگان آمریکا قطعنامه‌ای را برای آزادی افرادی که «آمریکایی‌های زندانی در ایران خوانده شده‌اند» به تصویب رساند. این قطعنامه که به ابتکار «دان کلیدی»، نماینده جمهوریخواه ارائه شده بود با 391 رای موافق و بدون رای مخالف به تصویب رسید. قطعنامه یاد شده از مقامات ایران می‌‌خواهد «سعید عابدینی»، «امیر حکمتی» و «جیسون رضائیان» را از زندان آزاد و برای یافتن «رابرت لوینسن» همکاری کند.

به‌نظر می‌رسد این قطعنامه، همزمان با مذاکرات هسته‌ای، نوعی تلاش برای امتیازگیری به‌شمار رود که البته خلاف عرف دیپلماتیک بوده و ناقض استقلال کشورمان است.

3 تبعه آمریکایی کیستند؟

نمایندگان آمریکایی در قطعنامه خود به اتباعی اشاره کرده‌اند که اتهامات یا جرایم مشهودی در ایران داشته‌اند. «سعید عابدینی» در ایران به جرم سازماندهی محافل زیرزمینی کلیسای خانگی و فعالیت‌های فرقه‌ای تحت پوشش پرورشگاه با رأی دادگاه از سال 1391 به 8 سال زندان محکوم شده است. «امیر میرزایی حکمتی»، 28 ساله، تبعه دیگری است که سال 1390 به جرم جاسوسی برای سازمان سیا و نهادهای اطلاعاتی آمریکا بازداشت و بعد از اعتراف در دادگاه انقلاب اسلامی تهران به اعدام محکوم شده است. حکم وی بعدا به 10 سال زندان کاهش یافت. رسانه‌ها اسناد مربوط به همکاری‌های وی با سازمان سیا و دیدارهای وی با مقامات آمریکایی در کشور افغانستان را منتشر کرده‌اند. وی اهل ایران و مقیم ایالت میشیگان آمریکاست. «جیسون رضائیان»، هم شهروند دارای تابعیت دو گانه ایرانی ـ آمریکایی است که به گفته مراجع قضایی در ایران تحت پوشش خبرنگار واشنگتن‌پست مشغول کار بوده است. وی به جاسوسی متهم شده است.

همچنین «رابرت لوینسون»، مامور پیشین سازمان سیا از جمله اتباعی است که مقامات آمریکایی تاکنون بارها خواستار کمک ایران برای یافتن او شده‌اند. مطابق برخی ادعاها، او اسفند سال 1385 در پوشش کارمند بازنشسته بخش مبارزه با جرائم سازمان‌‌یافته پلیس فدرال آمریکا به جمع‌آوری اطلاعات در ایران مشغول بوده که ناپدید شده است. مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند وی ربوده شده است. رئیس‌جمهور ایران در گفت‌وگویی با شبکه خبری سی‌ان‌ان تاکید کرده ایران اطلاعی از وی ندارد.

همزمان با این قطعنامه، وزیر خارجه آمریکا در اظهارنظری که نشان می‌دهد فشارها برای گره زدن مذاکرات هسته‌ای با آزادی اتباع آمریکایی بیشتر شده، می‌گوید «همواره موضوع آزادی اتباع آمریکایی زندانی در ایران را با مقامات این کشور مطرح می‌کند.»

«مت وایزر»، خبرنگار روزنامه بوستون‌گلوب که روز یکشنبه مصاحبه‌ای با جان کری، وزیر خارجه آمریکا انجام داد، در حساب کاربری خود در توئیتر بخشی از اظهارات کری را که در متن روزنامه مورد نظر اشاره‌ای به آن نشده بود منتشر کرده و نوشته «کری در پاسخ به این سوال که آیا توافق هسته‌ای با ایران به آزادی جیسون رضائیان مشروط است به من گفت او همیشه موضوع آزادی آمریکایی‌ها را مطرح می‌کند و ادامه داد: اجازه بده تا همین حد بگویم.»

در خبری که نشریه بوستون گلوب از مصاحبه با جان کری منتشر کرده، همچنین آمده است که وزیر خارجه آمریکا درباره احتمال تمدید ضرب‌الاجل سی‌ام ژوئن گفته «اگر پیشرفت حاصل شود ما تمایل داریم ضرب‌الاجل برای چند روز و نه چند هفته تمدید شود. اگر این کار بر اساس برنامه به نتیجه نرسد آنگاه افراد دردسرساز زیادی وارد موضوع می‌شوند.» او اعتراف کرده است: ما در آمریکا افرادی را داریم که خواهان توافق نیستند.

نتانیاهو هنوز ناامید نیست!

اما این فقط تندروهای آمریکایی نیستند که تلاش‌های آخر خود را برای به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای انجام می‌دهند. از دیگر سو، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همچنان همگام با جنگ‌طلبان آمریکا در گروه «باز»ها و مرتجعین عرب برای شکست مذاکرات هسته‌ای تلاش می‌کند.

وی در دیدار با رئیس‌جمهور قبرس بار دیگر تاکید کرده «هنوز دیر نشده و می‌توان جلوی توافق غرب با ایران را گرفت.» او با بیان این‌که به محض توافق میان ایران و غرب بلافاصله 40 تا 50 میلیارد دلار پول نقد در اختیار تهران قرار می‌گیرد، گفته است: این توافق، توافق بدی است چرا که در نهایت صدها میلیارد دلار در اختیار ایران قرار می‌دهد تا از طرح‌های خود حمایت کند. معتقدم گروه 1+5 می‌تواند به توافقی بهتر دست یابد و اگر توافقی بد است، به طور قطع غربی‌ها نباید توافق کنند.

این تحرکات تندروها در شرایطی است که هشتمین دور مذاکرات هسته‌ای به‌منظور نگارش پیش‌نویس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از امروز با حضور معاونان وزیر خارجه ایران و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز می‌شود.شاید تحت‌فشار گروه‌های جنگ‌طلب است که واشنگتن در آستانه این دور از مذاکرات از پیش‌شرط‌هایی برای گفت‌وگوهای هسته‌ای یاد کرده و سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا بر لزوم بازرسی‌ها و بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران به‌عنوان پیش‌شرط‌های لازم هرگونه توافق هسته‌ای بین تهران و گروه 1+5 تاکید کرده است. «ند پرایس» در گفت‌وگو با روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست بار دیگر گفته «آمریکا عدم توافق را به توافق بد ترجیح می‌دهد. به همین دلیل است که کارشناسان ما، همراه با کارشناسان 1+5 همین الان در وین دارند بسختی برای نهایی کردن جزئیات فنی و ملحقات مربوط به چارچوب تفاهم
حاصل شده در ماه آوریل در لوزان تلاش می‌کنند.» این مقام کاخ سفید اضافه کرده «رئیس‌جمهور بصراحت گفته اگر موضع مقامات ایران نتواند در توافق‌نامه نهایی با کف مطالبات ما، از جمله در موضوع بازرسی‌های شدید و بازگشت خودکار تحریم‌ها منطبق شود، ما به توافق نخواهیم رسید.»

این اظهارات پاسخی است به نامه اخیر باب کورکر، رئیس کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا که گفته اوباما درباره بسیاری از بازرسی‌ها و اقدامات شفاف‌ساز در برنامه هسته‌ای ایران کوتاه آمده است. البته در واکنش به اظهارات این مقام کاخ سفید، سرگئی ریابکوف مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای روسیه اعلام کرده است: مسکو اجازه نخواهد داد ترتیبی داده شود که تحریم‌ها در مورد ایران به طور خودکار و بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل اعمال شود. در اقدامی دیگر در جهت پیچیده شدن گفت‌وگوهای هسته‌ای، رویترز به نقل از منابع آگاه مدعی شده شورای امنیت سازمان ملل متحد رفع تحریم‌های هسته‌ای سازمان ملل علیه ایران را احتمالا دست‌کم یک ماه و تا بعد از بررسی کنگره آمریکا به تعویق خواهد انداخت. به نوشته این خبرگزاری، مقامات غربی به شرط عدم افشای نام، این را «پیشامدی نامطلوب»، اما ضروری به لحاظ سیاسی می‌دانند و در توجیه این استدلال می‌گویند کنگره تحت سلطه جمهوریخواهان نمی‌خواهد شورای امنیت سازمان ملل زودتر از آنها اعمال نظر کند. منابع مورد استناد رویترز می‌گویند اقدام اولیه شورای امنیت از منظر کنگره به‌عنوان قضاوت زودهنگام درباره توافق‌نامه هسته‌ای احتمالی نگریسته می‌شود.

رویترز مدعی شده است ایران ظاهرا با اکراه این تاخیر را پذیرفته است.

عراقچی: هیچ تاریخ مشخصی برای ما مقدس نیست

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران گفت: هرچند ۱۰ تیر برای پایان مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در نظر گرفته شده است، اما توافق خوب و مطلوب را هرگز فدای زمان نمی‌کنیم و هیچ تاریخ مشخصی برای ما مقدس نیست.

سیدعباس عراقچی در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما تاکید کرد: ما در دقایق پایانی بازی بسیار طولانی هستیم و پس از حدود دو سال مذاکره و دو بار تمدید آن، اکنون در شرایطی قرار داریم که به 10 تیر نزدیک می‌شویم؛ امید داریم تا این تاریخ بتوان کار نگارش توافق جامع هسته‌ای را به سرانجام رساند. معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه گفت: ما در لوزان به مجموعه‌ای از راه‌حل‌ها برای حل و فصل موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها رسیدیم؛ در دو سه ماه گذشته سعی کردیم این راه‌حل‌ها را با همه جزئیات و ابعادش روی کاغذ بیاوریم.

وی افزود: اکنون در شرایطی هستیم که توافق، حالت جمع و جور پیدا کرده و شکلی به خودش گرفته است و متنی حدود 20 صفحه از توافق اصلی خواهیم داشت که با ضمیمه‌هایش حدود 60 صفحه می‌شود؛ البته در ضمیمه‌ها به شکل و مجموعه واحدی نرسیده‌ایم و تلاش‌ها در این باره ادامه دارد.عراقچی که دیشب به همراه مجید تخت‌روانچی برای شرکت در ادامه مذاکرات به وین رفته است، گفت: همکارانم در سطح کارشناسی مذاکرات را ادامه می‌دهند و تقریبا از حدود 10 روز پیش در وین مستقرند و کارها را ادامه می‌دهند. معاون وزیر امور خارجه اظهار کرد:‌ تا 10 تیرماه در وین مستقر خواهیم بود تا بتوانیم آخرین کارها را انجام دهیم و به قول معروف، بتوانیم پرانتزهای داخل متن را که حاکی از اختلافات است کاهش دهیم.