آپارتمان؛ سریالی که زود ساخته شد

در واقع آپارتمان از اولین مجموعه سریال‌های تلویزیونی بود که در فضای آپارتمانی تولید شد و سرفصل نوعی از مجموعه‌سازی در تلویزیون ایران است که بعدها تبدیل به گونه اصلی و پرطرفدار در ساخت سریال‌های تلویزیونی شد؛ اما این واقعیت نیز وجود دارد که آپارتمان امروز دیگر آن جذابیت‌های قبلی را ندارد.

اگر سریال‌های قدیمی مانند سربداران، بوعلی سینا، سلطان و شبان و کوچک جنگلی در بازپخش هنوز هم سریال‌های خوب و جذابی به شمار می‌آیند اما آپارتمان با مجموعه‌ای از ستاره‌های بازیگری نمی‌تواند به این مهم دست یابد.

ساختاری وابسته به زمان

حالا این سوال پیش می‌آید که آیا ساختار این گونه آثار به شکلی است که در برهه‌های زمانی خاص کاربرد داشته و پس از مدتی تاریخ مصرفشان تمام شده و ارزش بصری و جذابیت دراماتیکشان را از دست می‌دهند. این خود فرضیه‌ای است که شاید براثر یک کار تحقیقی بتوان به نتایج آن دست یافت و شاید هم راهکارهای تازه‌ای پیش پای سازندگان و تولیدکنندگان اثر در آینده بگشاید اما تا امروز و در نگاهی به سریال‌ها و دیگر آثار برگزیده در این نوع ساختار و گونه آثار دراماتیک شاید چنین فرضیه‌ای را بتوان رد کرد.

ستاره‌های دیروز و امروز

ستاره‌های سریال آپارتمان نه فقط در آن زمان که بیشترشان جوان‌های بااستعداد و توانمند سینما و تلویزیون و تئاتر بودند که امروز کماکان ستاره‌های مطرحی هستند.

از رضا کیانیان، آتیلا پسیانی و پرویز پرستویی گرفته تا فاطمه گودرزی و امین حیایی که آن زمان هنوز اولین حضورشان را مقابل دوربین تجربه می‌کردند، امروز ستاره‌های مطرحی هستند که حضور آنها در یک سریال می‌تواند مخاطبان زیادی را جذب کند. آپارتمان نیز از این منظر سریالی قابل توجه و مهم به شمار می‌آید. در واقع این سریال از نظر سطح بازیگری یکی از بهترین سریال‌هایی است که تا امروز از صفحه تلویزیون برای علاقه‌مندان پخش شده است.

سریالی برای امروز

اما شاید آپارتمان کمی زود ساخته شده باشد. چنین سریال‌هایی همان طور که گفته شد در آن دوران ساخته نمی‌شد و از این منظر کمبودهایی در تولید سریال به چشم می‌خورد.

چنین آثاری که به حضور تعداد زیاد بازیگران مطرح و پرطرفدار وابسته‌اند، سریال‌هایی هستند که معمولا باید با امکانات ویژه و متکی بر ریتم و جلوه‌های بصری متفاوتی ساخته شوند. اتفاقی که شاید امروز در ساخت و تولید چنین آثاری با درجات کیفی متفاوت روی می‌دهد و به امری عادی هم بدل شده است. اما آپارتمان نمی‌تواند از این نیروی بالقوه استفاده لازم را ببرد؛ هرچند سریال به واسطه نوگرایی‌های ساختاری و تولیدی‌اش توانست در همان اولین فصل نمایشش در دهه 70 مخاطبان تازه‌ای را برای تلویزیون به دست آورد.

هنر کهنه نمی‌شود

اما هنر کهنه نمی‌شود. به همین خاطر است که بازی حمید جبلی در نقش آقا شیر سرایدار آپارتمان هنوز هم جذاب و باورپذیر است. جبلی بعد از بازی فنی‌زاده در دائی جان ناپلئون در آن دوران برای اولین بار بود که در یک سریال تلویزیونی به عنوان بازیگری جوان در ایفای نقشی که از نظر سنی و فیزیکی به مراتب از خودش بزرگ‌تر است این چنین موفق عمل می‌کند.

درکنار او همان طور که گفته شد ستاره‌های زیادی حضور دارند. امین تارخ که آن زمان ستاره قابل اعتنای سینما و تلویزیون بود نقش اول این سریال را بازی می‌کند.او که تا پیش از آپارتمان برای هواداران پرشمار تلویزیونی‌اش شمایلی از بوعلی سینا و شیخ حسن جوری بود در این سریال با هیبتی تازه در نقش پزشکی جوان حاضر شده که به خاطر مسئولیت‌پذیری و عشقی که به کارش دارد حتی تا پای از دست دادن دختری که قرار است با هم ازدواج کنند، می‌رود.

بازیگر خوب، ماندنی است

همواره به جوانانی که به بازیگری علاقه‌مند هستند، می‌گویند: «آمدن مهم نیست، مهم ماندن است» و این نمود عینی این جمله سریال آپارتمان است.تمام بازیگران مطرحی که در این سریال بازیگران جوان و جویای نامی به حساب می‌آمدند به دلیل آن که بازیگرانی هستند که براساس دانش و تلاش و کسب تجربه رشد کرده‌اند هنوز هم ستاره‌های مطرح سینما و تلویزیون هستند.

ایرادها و عجایب تیتراژ

از نکات جالب این سریال تیتراژ آن است.در این سریال فاطمه گودرزی بازیگر سرشناس سینما و تلویزیون را به نام گیتی گودرزی می‌بینیم. اما تیتراژ این سریال یک ایراد اساسی دارد که بعد از نزدیک به 20 سال هنوز حل نشده است.

امین حیایی ستاره دهه‌های اخیر سینما در این سریال به نام امین حیاتی نامش در تیتراژ درج شده است. به نظر بد نبود در پخش مجدد سریال این ایراد برطرف می‌شد اما دیدن اسم امین حیایی که به اشتباه حیاتی نوشته شده لااقل خاطره آن روزها را برای علاقه‌مندان زنده می‌کند.

آپارتمان قدیمی

آپارتمان، سریالی است که مانند نامش در مرور زمان غبار کهنگی روی آن نشسته است هرچند که هنوز زیبایی‌های خاطره‌انگیزی از لابه لای در و پنجره‌هایش به چشم می‌خورد. شاید اگر می‌شد این سریال را مانند آپارتمان‌های قدیمی بازسازی مختصری می‌کردند آن وقت تبدیل به سریالی می‌شد که حتی امروز قابلیت پخش و جذب مخاطب را داشت؛ سریالی که امروز جای خالی امثال آن در تلویزیون احساس می‌شود. سریال‌هایی مملو از بازیگران توانمند و مورد علاقه مردم.

امید ذاکری‌نیا / قاب کوچک (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)