روز طبیعت در «هند» ایران + عکس

روز طبیعت در تقویم ایرانیان روز پاسداشت طبیعت است که بر همین اساس هموطنان در این روز فراتر از همه جذابیت های سفر و آشنایی با آداب و رسوم شهرها و قوم های مختلف، این بار روی به مادر زمین، یعنی دامان طبیعت می آورند.

در این بین هر منطقه ای که از سرسبزی، زیبایی و بکر بودن بیشتری برخوردار است در روز طبیعت نیز از شانس بیشتری برای بهره بردن از اقبال عمومی مردم و مشتاقان طبیعت برخوردار است.

بر همین اساس منطقه طارم با برخورداری از طبیعتی بکر و سرسبز همه ساله در ایام نوروز به ویژه روز طبیعت میزبان هموطنان و مسافرانی است که برای لحظه ای آسودن در دل طبیعت، پای به آن می نهند.

ناحیه طارم یکی از جذاب ترین محیط های طبیعی ایران است که با وجود همه زیبایی های بی بدیل خود در سطح کشور چندان شناخته شده نیست.

در ادامه این گزارش طارم و چند مورد از جاذبه های طبیعی این خطه به صورت مختصر معرفی می شود.

سرزمین اقوام کهن

طارم به منطقه وسیعی اطلاق می شود که به لحاظ تاریخی حد فاصل میان شمال شهر قزوین در استان قزوین و منطقه شمال شرق زنجان را دربرگرفته است.

این ناحیه، سرزمین باستانی اقوام گوناگون آذری از جمله اقوام گنگریان، خزرها وکاسی ها بوده است که از اقوام التصاقی زبان ایران و از بازماندگان تمدن سومر هستند.

مردم این ناحیه عموماً از طوایف افشار، شاهسون، خلج، قجر و... هستند که همگی از آذری های اصیل ایران محسوب می شوند.

نیارک، سیاهپوش، ماهین، کلّج، قوشچی، سیردان از جمله مهم ترین و بزرگ ترین روستاهای طارم هستند که در بین برخی از این روستاها مانند نیارک، سیاهپوش و کلّج در مرز شهر شدن قرار دارند.

این ناحیه طبیعی به دو بخش طارم علیا در استان زنجان و طارم سفلی در استان قزوین تقسیم می شود که در مجموع به این دو بخش طارم اطلاق می شود.

طارم به دلیل برخورداری از آب و هوایی استوایی و جنگل هایی انبوه و نیز خاکی حاصلخیز، آب و هوایی مشابه سرزمین های استوایی «هند» دارد از این رو این منطقه در توصیفات گردشگران داخلی و خارجی با عنوان «هند ایران» شناخته می شود.

جنگل طبیعی روستای حسین آباد

جنگل طبیعی روستای حسین آباد از جهاتی یکی از منحصر به فردترین جاذبه های طبیعی و ثروت های خدادادی نه تنها قزوین، بلکه کل گستره کشور است.

چرا که این جنگل، تنها جنگل طبیعی استان است که در طول دهها قرن به شکل امروزی برای ساکنان طارم برجای مانده است ضمن اینکه از مجموع تمام جنگل های حیطه استان، جنگل روستای حسین آباد سرسبزترین و پرآب ترین جنگل قزوین محسوب می شود.

این جنگل به لحاظ آب و هوایی و چشم انداز، مشابه جنگل های گردنه حیران و جاده جالوس است با این تفاوت که جنگل های حسین آباد به دلیل جاده غیرآسفالت روستا و عدم توجه مسئولین به این ناحیه از امکانات کمتری برخوردار است در عوض خاصیت بکر بودن این جنگل ها تا حدود زیادی حفظ شده است.

همچنین جنگل های حسین آباد و سایر نقاط شمالی و مرکزی طارم به اضافه ارتفاعات غربی الموت تنها زیستگاه پلنگ طارم در استان قزوین محسوب می شوند.

چشمه کسنبعین

آب چشمه کسنبعین طارم در درمان بسیاری از امراض به ویژه امراض کلیوی تاثیر معجزه آسایی دارد.

بر همین اساس آب چشمه کسنبعین توسط متبحرترین پزشکان متخصص کلیه برای بیمارانی تجویز می شوند که از سنگ کلیه رنج می برند چرا که خاصیت معدنی نهفته در این آب بگونه ای است که افراد مبتلا به سنگ کلیه در کمترین زمان ممکن، بدون نیاز به دارو و تحرک بیش از حد سنگ های رسوب شده در کلیه های خود را دفع می کنند.

ضمن اینکه آب این چشمه به دلیل جوشش طبیعی از دل زمین و عاری بودن از هر گونه املاک شیمیایی و مضر برای افراد سالم نیز بسیار گوارا و مفید خواهد بود و می تواند زمینه ای مناسب برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های گوناگون کلیوی و دستگاه هاضمه باشد.

همچنین چشمه کسنبعین در دل رشته کوه های البرز از طبیعت سرسبزی برخوردار است که در کنار آب معدنی گوارا می تواند مسافران روز طبیعت را از هوای پاک نیز برخوردار کند.

آبشار ماهین

آبشار روستای ماهین در قسمت غربی استان قزوین و در مرکز طارم بزرگ قرار دارد این آبشار که به آبشار دربند نیز معروف است مانند سایر رودها و نهرهای طارم دارای آب شیرین و گوارایی است که از نوک قله های و چشمه های زیر زمینی سرچشمه می گیرد. ارتفاع آبشار روستای ماهین به بیش از ۳۰ متر می رسد.

ضمن اینکه مجاورت آبشار و طبیعت بی نظیر روستای ماهین که از روزگاران کهن منطقه خان نشین و اعیان طارم و قزوین محسوب می شده است بر زیبایی این چشمه می افزاید و می تواند لذت پیمودن روز طبیعت را در جوار این آبشار و روستای ماهین دوچندان کند.

همچنین مسافران می توانند در کنار برخورداری از طبیعت بی نظیر ماهین و آبشار باصفای آن از حضور اهالی روستای بزرگ ماهین نیز استفاده کنند، چرا که اهالی این روستا همانگونه که ذکر شد از اعیان منطقه طارم و قزوین محسوب می شوند و غالبا نیز با وجود مهاجرت به تهران و نخبه بودن و برخورداری از سطوح عالیه تحصیل در بهترین دانشگاه های ایران و جهان، پیوند و علایق خود را با ماهین حفظ کرده اند.

همچنین نوع ترکی آذری ماهین، لهجه اصیل حاکم بر این روستا و ضربی المثل های آن نیز بسیار غنی و ریشه دار است.

باغات زیتون و انار

نام طارم به نوعی عجین شده با میوه هایی چون زیتون، انار، گیلاس، زدآلو و گردو است و در این بین شهرت زیتون که طارم، بزرگ ترین تولید کننده آن در سطح کشور و یکی از مطرح ترین و مرغوب ترین تولید کننده های آن در سطح جهان است، بیش از سایر میوه ها است.

پس از زیتون انار به ویژه انار سنگان یکی دیگر از میوه هایی است که به دلیل نوع مرغوب آن در طارم به نوعی برند و نماد این ناحیه محسوب می شود اما در این بین باغات وسیع سرسبز میوه های فوق الذکر در روستاهای قوشچی، سنگان، کلج، سزنق، شیزر، مرتضی نک و... بهترین فرصت برای بهرمند شدن از روز طبیعت است.

همچنین وجود شالیزارهای گندم در نواحی غربی و شمالی طارم نیز زیبایی طبیعت این منطقه را دوچندان کرده است.

بر همین اساس بسیاری از اهالی قزوین و حتی هموطنان غیر طارمی در موسوم تعطیلات نوروز به ویژه روز طبیعت باغات زیتون و انار منطقه طارم را به عنوان تفرج گاه خود برمی گزینند.

حیات وحش منطقه

طارم از دیرباز یکی از مهم ترین نواحی زیست پلنگ ایرانی یا همان پلنگ طارم در گستره شمال غربی ایران بوده است، چرا که با وجود جنگل های انبوه و زندگی گسترده حیواناتی مانند کل و بز و خرگوش که از جمله طعمه های طبیعی پلنگ هستند، شرایط برای زندگی و ادامه حیات پلنگ طارم به بهترین نحوه مهیا است.

هر چند که نسل این گونه از پلنگ، طی سالیان اخیر با شکارهای بی رویه افراد غیربومی و تخریب های تعمدی و غیرتعمدی جنگل های طارم به شدت با تهدید انقراض مواجه است.

پس از پلنگ، آهو، خرس، گراز، گوزن و روباه عمده جانورانی هستند که حیات وحش متنوع طارم را تشکیل می دهند در این بین گذشته از این حیوانات، پرندگان طارم نیز یکی دیگر از جاذبه های طبیعی این ناحیه هستند بگونه ای که تنوع زیستی پرندگان طارم و حضور گونه های نادر پرندگان در این ناحیه مانند عقاب یا همان قارتال و انواع جغد یا بایگوش یکی از عوامل شهرت طارم شده است.

متاسفانه در این بین نیز غالب این پرندگان به صورت قاچاقی با عنوان پرندگان طارم به کشور های عربی وارد می شوند.

راه های دسترسی به طارم

طارم (مطابق با تقسیم بندی اعتباری جدید) از ۵۰ کیلومتری شمال غرب قزوین آغاز می شود که برای دسترسی به آن از جانب تهران و کرج می توان از مسیر اتوبان کرج - قزوین و پس از آن از مسیر اتوبان قزوین - رشت و بعد در ادامه از جاده طارم استفاده کرد.

همچنین می توان این مسیر را به طور برعکس از سمت زنجان از طریق جاده لوشان پیمود که در این صورت استان های شمالی و غربی کشور مسیر کوتاه تری برای دسترسی به طارم خواهند داشت. از طریق جاده ارتباطی لوشان به سیردان و سپس جاده خاکی ارتباطی روستایی به شولومه، چوبه، دیزجین، مقانک نیز راه دسترسی به ماهین و سایر روستاهای مسیر امکانپذیر است.

طعم واقعی روز طبیعت در دامن «هند» ایران

جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی طارم مفصل تر از مواردی است که وصف مختصر آنها ذکر شد با این حال جاذبه های طبیعی این خطه از سرزمین پهناور ایران در روزهای منتهی به ۱۳ فروردین و روز طبیعت برای معرفی به مشتاقان سفر و طبیعت از جذابیت بالایی برخوردار است.

در این بین می توان با برخورداری از جاذبه های طبیعی طارم طعم واقعی روز طبیعت را در دامن هندوستان ایران چشید و از لحظه لحظه بهار لذت برد. طارم و طبیعت خدادای آن منتظر گردشگران و مسافرانی است که در همه ایام سال به ویژه ایام نوروز و سیزدهم فروردین پای در آن می نهند. (مهر)