آنچه درباره اورکلاک کارت گرافیک باید بدانید

اصول و پیش‌نیازها

قبل از اورکلاک باید با برخی اصول و مقدمات اورکلاک آشنا شوید. پیش از این مقاله‌ای درباره اورکلاک و کلیات آن در کلیک منتشر کرده‌ایم، اما در اینجا قصد داریم بیشتر روی اورکلاک کارت گرافیک تمرکز کنیم. در اورکلاک کارت گرافیک، این خود کارت گرافیک است که باید ظرفیت کافی برای انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشد. درواقع قطعات اصلی کارت گرافیک باید برای اورکلاک آماده باشند. پردازنده گرافیکی، ماژول‌های حافظه و سیستم برق‌رسانی جزو قطعات اصلی برای اورکلاک محسوب می‌شوند. قطعه جانبی دیگری که روی اورکلاک می‌تواند بهتر تاثیر داشته باشد، سیستم خنک‌کننده کارت گرافیک است که هرچه قدرتمندتر باشد، شانس اورکلاک بیشتر قطعات وجود دارد.

تمامی این موارد باعث شده سازندگان کارت‌های گرافیک بخشی از محصولات و ویژگی‌های آن را به کسانی که قطعات خود را اورکلاک می‌کنند (به اصطلاح اورکلاکرها) اختصاص دهند و از قطعات بهتر و باکیفیت‌تری روی برخی محصولات ویژه خود استفاده کنند. معمولا در این سری از کارت‌های گرافیک، پردازنده گرافیک و حافظه از کارخانه به شکل اورکلاک شده وارد بازار می‌شود که برحسب مدل، اندک کارایی بهتری در مقایسه با یک نمونه استاندارد از آن کارت گرافیک دارند. حتی برخی سازندگان کارت‌های گرافیک، این امکان را برای کاربر فراهم کرده‌اند تا براساس نیاز خود، از میان چند گزینه پیش‌فرض اورکلاک، یکی را انتخاب کرده و بسرعت بدون دردسر به کارایی بالاتر دست یابند.

یک نکته عجیب و جالب درباره اورکلاک وجود دارد و آن تشابه نداشتن دو پردازنده گرافیکی در زمینه اورکلاک است. این مساله حتی در مورد دو کارت مشابه یکدیگر نیز صدق کرده و دو کارت گرافیک دقیقا یکسان لزوما سقف اورکلاک یکسانی ارائه نمی‌کنند. معمولا کارت‌های گرافیک ضعیف و ارزان چندان آماده اورکلاک نیستند. در این سری از کارت‌های گرافیک به ‌علت استفاده از قطعات ارزان‌تر و سیستم خنک‌کننده نه‌چندان قدرتمند، نمی‌توان چندان روی اورکلاک شدن کارت گرافیک اتکا کرد.

مساله دیگری که باید در نظر داشته باشید، این است که اورکلاک کارت گرافیک به احتمال زیاد گارانتی کارت گرافیک شما را نقض خواهد کرد. همچنین اگر پردازنده گرافیکی سیستم شما از سری پردازنده‌های گرافیکی مجتمع شده در پردازنده مرکزی سیستم باشد، بهتر است چندان به اورکلاک شدن آن دل نبندید، زیرا این سری از پردازنده‌های گرافیکی قدرت بسیار کمی داشته و حتی اگر امکان اورکلاک آنها نیز وجود داشته باشد، سهم زیادی در افزایش کارایی نخواهند داشت.

دست به کار شوید

برای اورکلاک بهتر است دست‌کم یک کارت گرافیک میان‌قیمت با خنک‌کننده‌ای مناسب داشته باشید. خوشبختانه برای اورکلاک کارت گرافیک نیازی نیست به بایوس سیستم وارد شوید و این کار از طریق نرم‌افزارهای مختلف در سیستم‌عامل ویندوز قابل انجام است. خبر خوب دیگر آن است که بسیاری از سازندگان مشهور کارت گرافیک، خود نرم‌افزاری اختصاصی برای اورکلاک استفاده کرده‌اند که بیشتر طراحی قابل قبولی داشته و می‌توان بسادگی از آنها استفاده کرد.

برای یافتن این نرم‌افزارها بهتر است به سایت سازنده کارت گرافیک خود سری بزنید و بخش دانلود را جستجو کنید. به‌کمک چنین نرم‌افزارهایی می‌توانید سرعت فن خنک‌کننده، فرکانس پردازنده گرافیکی و حافظه گرافیکی را افزایش دهید. در نهایت، ابزار مهم و ضروری مورد نیاز هر اورکلاکر، صبر و حوصله زیاد برای اعمال تنظیمات، تست آنها و دستیابی به یک موقعیت باثبات و مناسب برای اورکلاک است.

قبل از هر چیز بهتر است سرعت فن را به نهایت مقدار خود افزایش دهید تا خیالتان از بابت دفع گرمای بیشتر در زمان اورکلاک راحت باشد. افزایش فرکانس پردازنده گرافیکی بیشترین تاثیر را در افزایش کارایی دارد و به همین دلیل ما هم از همین بخش کارمان را برای اورکلاک آغاز می‌کنیم. در نرم‌افزار مورد استفاده خود بهتر است از افزایش قدم‌به‌قدم ده مگاهرتزی برای فرکانس پردازنده گرافیکی استفاده کرده و در هر مرحله، تنظیمات را تست کنید تا از کارایی مناسب و ثبات سیستم مطمئن شوید. در نهایت به نقطه‌ای می‌رسید که احساس خواهید کرد سیستم روی لبه تیغ قرار دارد و تصویر به شکلی به هم ریخته نمایش داده می‌شود. در این وضع حتی ممکن است سیستم از کار افتاده یا ریست شود. پس از آن‌که به فرکانس باثبات روی پردازنده گرافیکی رسیدید، سراغ حافظه گرافیکی بروید و همین عمل را برای این بخش نیز اجرا کنید.

نرم‌افزار مورد استفاده شما ممکن است امکان افزایش ولتاژ را نیز به شما بدهد؛ اما از آنجا که قصد ما از این مقاله اورکلاک حداکثری و رکوردزنی نیست، توصیه می‌کنیم با این قسمت کاری نداشته باشید تا مبادا باعث آسیب‌رسانی به کارت گرافیک شود. خوشبختانه نرم‌افزارهای موجود برای اورکلاک کارت گرافیک، بیشتر امکان ذخیره این تنظیمات را فراهم کرده و به‌این‌ترتیب فقط زمانی که کاربر به اورکلاک نیاز دارد، می‌تواند تنظیمات مورد نیاز خود را انتخاب کرده و بسرعت تنظیمات جدید اورکلاک را اعمال کند.

تست اورکلاک

حالا که اورکلاک را انجام دادیم، باید آزمایش کنید که سیستم شما از ثبات کافی برخوردار است یا خیر. نرم‌افزارهای تست کارت گرافیک مختلفی در دسترس است، اما مناسب‌ترین روش برای تست ثبات و کارایی، تست بازی دلخواهتان روی تنظیمات فعلی کارت گرافیک است تا ببینید سیستم به شکلی مناسب و بدون دردسر به اجرای آن می‌پردازد یا خیر. اگر احساس می‌کنید خطاهایی در تصویر در حال نمایش وجود دارد یا رفتار سیستم نسبت به قبل حالتی عجیب پیدا کرده، بهتر است در تنظیمات خود تجدید نظر کرده و کمی آنها را تعدیل کنید. همچنین بهتر است نیم نگاهی به دمای پردازنده گرافیکی نیز داشته باشید تا از حد مجاز بالاتر نرود. نرم‌افزار GPU-Z این امکان را فراهم می‌کند تا علاوه بر دیدن فرکانس حافظه و پردازنده گرافیکی، دمای پردازنده گرافیکی را نیز زیرنظر داشته باشید.

نتیجه‌گیری

انتظار نداشته باشید اورکلاک کارت گرافیک به طرز شگفت‌آوری کارایی کارت گرافیک را افزایش دهد. برحسب بازی مورد استفاده شما، اورکلاک می‌تواند چند درصد روی کارایی کارت گرافیک در بازی‌ها تاثیر بگذارد و سرعت فریم بیشتری را ارائه کند. فلسفه اورکلاک و رسیدن به یک نقطه باثبات نیز می‌تواند سرگرمی مناسبی به‌شمار آید و در ضمن پنجره جدیدی به‌سوی قابلیت‌های کارت گرافیک دوست‌داشتنی شما باز کرده و قابلیت‌های نهفته آن را عیان کند! مواردی که به آنها اشاره شد قدم‌های اول برای اورکلاک به شمار می‌آید و افراد حرفه‌ای و کسانی که قصد دارند رکوردهای اورکلاک را جابه‌جا کنند، به‌شکل حرفه‌ای به انجام این کار می‌پردازند و به جای استفاده از فن و خنک‌کننده‌های معمول، سراغ نیتروژن مایع می‌روند. کارت‌های گرافیکی که در این وضع اورکلاک می‌شوند، اغلب پس از اتمام اورکلاک دور انداخته خواهند شد! در این مرحله می‌توان اورکلاک را سرگرمی پرخرجی دانست که البته در رده‌های حرفه‌ای، شرکت‌های مختلف قطعات مختلف اورکلاکرها را برای ثبت رکورد تامین و از آنها پشتیبانی مالی می‌کنند.

بابک ولی‌زاده / کلیک (ضمیمه یکشنبه روزنامه جام جم)