رکود در پروژه فارسی‌سازی سیستم عامل

به گزارش جام جم کلیک: بومی کردن سیستم عامل، طرحی بزرگ و هزینه‌بر همراه با چالش‌های فراوان است که تاکنون اجرای کامل و گسترده آن بی‌نتیجه باقی مانده است.

اگرچه طراحی یک سیستم عامل ملی کاری است که کشورهای زیادی در دنیا آن را تجربه کرده‌اند اما این تجربه در ایران با چالش‌های بیشتری مواجه بود. عدم تجربه کافی در زمینه طراحی اپلیکیشن‌ها و به خصوص سیستم عامل، نخستین چالشی بود که برای طراحی سیستم عاملی با عنوان سیستم عامل ملی از همان ابتدا به عنوان مانعی بزرگ سر راه طراحی سیستم عامل ملی قرار گرفت. همین ضعف در طراحی نیز باعث شد متخصصان طراحی نرم افزار ملی به فکر استفاده از هسته یک سیستم عامل حاضر و آماده یعنی لینوکس بیفتند.

پروژه تحقیقاتی فارسی‌سازی لینوکس که در بهمن ماه سال ۱۳۸۱ کلید خورد درنهایت به انتشار خبری مبنی بر ساخت نخستین سیستم عامل ملی با هسته لینوکس انجامید. بنابراین سیستم عاملی که قرار بود تماماً در ایران طراحی شده و یک نسخه‌ی بومی ایجاد کند به طراحی سیستم عاملی منجر شد که نرم‌افزارها و کدهای آن در کشورهای مختلف طراحی شده است.

داشتن سیستم عاملی امن‌تر، ارزان‌تر و با قابلیت‌های بومی‌ از اهدافی است که حوزه فناوری اطلاعات ایران را تشویق کرد تا مانند بسیاری از کشورهای دیگر به فکر ساخت یک سیستم عامل ملی بیفتد و از سوی دیگر نیز ضرورت وجود این سیستم عامل در محتواسازی و درنهایت آن‌چه با عنوان طرح شبکه ملی اطلاعات مطرح می‌شود، انکارناپذیر بود.

در همین راستا در سال ۸۹ بحث سیستم عامل ملی مطرح شده بود و هدف از طرح آن نیز محافظت از اطلاعات کاربران تکنولوژی در داخل کشور اعلام شد زیرا محافظت از اطلاعات کاربران بیش از آن‌که برای کاربران عادی اینترنت یا رایانه دارای اهمیت باشد برای سازمان‌های اطلاعاتی و کاربران دولتی این فناوری‌ها مهم است.

سرانجام در مهرماه سال گذشته سیستم عاملی با نام «زمین» و به عنوان اولین سیستم عامل ملی که هسته اصلی آن متعلق به سیستم عامل متن باز لینوکس بود به صورت آزمایشی روی اینترنت قرار گرفت.

طراحی هر اپلیکیشنی با توجه به هزینه‌بر بودن آن نیازمند بازاریابی دقیق برای تضمین بازگشت سرمایه است. واضح است که اصلی‌ترین مخاطبان سیستم عامل ملی سازمان‌ها و بخش‌های دولتی هستند اما برای ورود این سیستم عامل به بازار لازم است بررسی شود که تا چه میزان یک سیستم عامل با ویژگی‌ها و قابلیت‌های بومی توان رقابت با سیستم عامل‌های خارجی را دارد و این امر مهم‌ترین نکته‌ای بود که برنامه‌نویسان نیز بر آن تاکید دارند.

برخی فعالان حوزه آی‌تی معتقدند که طراحی سیستم عامل ملی با توجه به رقبای قدرتمند در بازار آی تی تنها زمانی می‌تواند موفق باشد که برای سازمان‌های دولتی مورد استفاده قرار گیرد نه برای عرضه در بازار.

امروز بیش از یک سال از ارائه نسخه ابتدایی سیستم عاملی که با نام زمین به بازار معرفی شد می‌گذرد که به گفته مسوولان در آن زمان قرار بود طی ماه‌های آینده تکمیل شود. اگرچه با در نظر داشتن معیارهای سیستم عامل بومی نمی‌توان نام «زمین» را که بر مبنای لینوکس طراحی شده، سیستم عامل ملی گذاشت اما با تمام تفاسیر این طرح طی یک سال گذشته مسکوت مانده است.

طراحی سیستم عامل ملی در واقع یکی از زیربناهای هدف نهایی وزارت ارتباطات یعنی طراحی شبکه ملی اطلاعات و در نهایت دولت الکترونیک است لذا باید دید که تصمیم مسئولان در این رابطه، اجرای این پروژه را به کدام سمت خواهد برد.

منبع: افتانا