جام جم آنلاین: قلب انسان از لحظه ای که شروع به تپش می کند تا آنگاه که باز می ایستد ، بی وقفه و بطور خستگی ناپذیری کار می کند.
کد خبر: ۷۵۱۳۸

در یک طول عمر متوسط ، قلب بیش از دو نیم بیلیون بار می زند بدون آنکه لحظه ای مکث یا استراحت کند.
این پمپ عضلانی که در قفسه سینه قرار گرفته ، نیروی لازم برا ی حیات را فراهم می سازد. و این نیروی حمایت کننده حیات ، ما را با دنیای اسرار آمیز قلب روبرو کرده است.
تکنولوژی مدرن بخش زیادی از این راز را فاش کرده اما هنوز هم این عضو همیشه در حال تپش اسرار بسیار دارد لذا باید آن را شناخته از پیچیدگی های ساختاری و عملکرد بی نظیرش آگاه شویم تا شاید بیشتر آن را ارج نهیم و مراقب سلامتیش باشیم.
برای این کار لازم است به توصیه های ارائه شده جهت برخورداری از عادات مناسب برای داشتن قلبی سالم عمل کنیم. البته افرادی هم هستند که سالها عمر می کنند بدون آنکه توجه خاصی به قلبشان داشته باشند اما در این زمان با توجه به اخذ عدات نامناسب زندگی ، فشارهای روحی و استرس ، ابتلا به بیماری های قلبی چندان هم دور از انتظار نیست.
اکنون میلیون ها نفر دچار اشکال مختلف بیماری های قلبی هستند. بسیاری از افراد از فشار خون بالا رنج می برند ، برخی در نتیجه دیابت به بیماری قلبی مبتلا شده اند و عده ای دچار آریتمی یا بی نظمی ضربان قلب هستند.
بطور کلی زنان بویژه درصد بیشتری از مبتلایان به بیماری های قلبی را تشکیل می دهند.
تا زمانی که حضور قلب در سینه احساس نمی شود ، احتمالا همه چیز مرتب است ، (هر چند که در برخی موارد قلب دچار مشکلاتی است که نشانه ای بروز نمی دهند) ، اما گاهی ضربان قلب به گونه ای است که احساس می شود و اگر ادامه یابد فرد را متوجه وجود مشکلی می کند.
شاید همه مردم بدانند که باید در حفظ شلامت قلب بکوشند ، اما آنچه نمی دانند چگونگی وزمان انجام این کار است.
اجتماع همراهان نگرانی که پشت درب اطاق آنژیوگرافی منتظرند تا بیمارشان را از بخش آنژیو تحویل بگیرند ، گواه بر این امر است که بسیاری از مردم هنوز هم از باید ها و نباید های لازم برای حفظ سلامت قلب آگاه نیستند.علل ابتلا به بیماری های قلبی متعدد است اما هر علتی داشته باشد باید فورا اقدامات تشخیصی و درمانی لازم در مورد آن صورت گیرد.
امروزه به مدد تجهیزات پزشکی مدرن در آزمایشگاهی بنام "کت لب" (Cath Lab = Catheterization Laboratory) این کار در زمان کوتاهی میسر می شود.
اگر به هر دلیلی قلب ساز مخالف سر دهد و این وضع ادامه یابد باید برای آن کاری انجام داد.بخش اعظم این کار در "کت لب" و توسط متخصصین قلب و عروق انجام می شود.
برای آشنایی بیشتر با این قسمت و آزمایشات و بررسی های مهم مربوط به عوارض قلبی که بوسیله تجهیزات پیشرفته پزشکی انجام می شود ، توضیحات مفید ی را از زبان آقای دکتر داود اخلاق موید ، یکی از متخصصین قلب و عروق در بیمارستان پارس تهران ، برایتان بازگو می کنیم.
دکتر اخلاق موید ، کت لب را اینگونه توصیف می کند : بخشی که مجهز به دستگاههای لازم برای انجام اعمالی همچون آنژیوگرافی ، آنژیوپلاستی ، مطالعه الکتروفیزیولوژی قلب (ESP) و عمل آبلیشن یا ذوب با فرکانس رادیویی از طریق کاتاتر (RCA) می باشد.
هر یک از این اعمال با هدف تشخیص و درمان بیماری های قلبی انجام می پذیرد و دکتر موید نحوه انجام هر یک از روشها را برای ما توضیح دادند که شرح آن از نظرتان می گذرد.
یکی از روش هایی که برای تشخیص انسداد عروق قلب مورد استفاده قرار می گیرد ، آنژیو گرافی عروق کرونر است که طی آن ، بررسی عروق خونی یا بطن های قلبی توسط اشعه ایکس صورت می گیرد.
یک لوله بسیار کوچک (کاتاتر) از قسمت کشا له ران به داخل رگ وارد می شود.سر کاتاتر یا در قلب و یا در مدخل عروق تغذیه کننده قلب قرار داده می شود و یک مایع خاص (بنام رنگ یا مایع شفاف کننده) از طریق آن تزریق می شود.
این مایع بوسیله اشعه ایکس قابل رویت است و تصاویری که بدست می آیند آنژیوگرام نامیده می شوند. نام دیگر این آزمایش آرتریوگرافی عروق کرونر است.
اساس کار مانند عکس برداری با اشعه ایکس است. بطوریکه اشعه عبور داده شده از بدن در مقادیر مختلف توسط بافت های بدن جذب می شود و هر بافتی تظاهر خاص خود را دارد.
تزریق ماده رنگی یا همان مایع شفاف کننده به کاتا تر به حصول تصویر دقیق داخل عروق خونی کمک می کند.
تصاویر اشعه ایکس در کامپیوتر ذخیره و یا روی فیلم ظاهر می شوند.به این ترتیب می توان روش انجام کار را مانند یک فیلم مشاهده کرد.
دکتر اخلاق موید معتقد است این روش در زمانی کوتاه ، وضعیت عروق قلب را به خوبی نشان داده و تکلیف بیمار را مشخص می کند و کسانی که قرار است تحت این عمل قرار گیرند با آگاهی از نحوه انجام آن ، و با دانستن این نکته که در عرض مدت بسیار کوتاهی از وضعیت عروق قلبی خود و لزوم درمان و نوع آن ، می توانند از نگرانی هایشان بکاهند.
در صورتی که بررسی ها نشان دهنده وجود لخته در عروق قلب باشند ، پزشک آنژیوپلاستی را توصیه می کند.
آنژیوپلاستی عمل دیگری است که در کت لب انجام می گیرد و طی آن پزشک یک رشته سیم باریک را وارد رگهای خونی می کند تا به لخته ای برسد که باعث ایجاد سکته قلبی شده یا ممکن است بشود.
این سیم بطور مکانیکی لخته را منهدم می کند سپس پزشک یک بالن کوچک را وارد رگ می کند تا ناحیه مسدود شده رگ را باز کند آنگاه و لوله مشبکی (اسنتنت) را در محل انسداد قرار می دهد تا بطور دائم رگ را باز نگه دارد و از باریک شدن مجدد آن در آینده جلوگیری کند.
لازم به ذکر است که اگر آنژیوپلاستی توسط پزشکان متخصص در بیمارستان های مجهز انجام شود ، راه موثری برای درمان بنظر می رسد اما اکثر بیمارستان های عمومی چنین امکاناتی را ندارند.
در این بیمارستان ها بیماران یا بوسیله یک داروی تجزیه کننده لخته درمان شده و یا به نزدیکترین مرکز درمانی با شرائط فوق الذکر منتقل می شوند.
پیش از شروع آنژیوپلاستی ، محل (معمولا کشا له ران و بندرت بازو یا مچ) به محلول ضدعفونی کننده آغشته و بدن با یک پارچه استریل پوشانده می شود.
در مرحله بعد یک بی حس کننده موضعی به محل کشاله ران تزریق شده محل بی حس می شود. قرار دادن بالشتک های کوچک الکترود روی قفسه سینه بخش دیگر کار است تا ضربان قلب و ریتم آن را طی عمل نشان دهد.
بیهوشی کلی لازم نیست بنابراین بیمار در طول عمل هشیار است.همچنین از داروهای رقیق کننده خون جهت کاهش انعقاد و داروها ی آرامبخش برای اتساع عروق کرونر استفاده می شود.
باید به این نکته توجه داشت که یک تفاوت عمده آنژِیوگرافی با آنژِیو پلاستی در این است که آنژیوگرافی صرفا نقش تشخیصی دارد و آنژیوپلاستی با باز کردن محل انسداد عروق عملکرد درمانی دارد.
در ادامه دکتر اخلاق موید به تکنیک بررسی الکترو فیزیولوژی قلب یا ای.اس.پی (ESP) اشاره می کند. طبق گفته او اگر بیمار از بی نظمی در ضربان قلب شکایت داشته باشد این بررسی برروی او انجام می شود.
این کار مستلزم قرار دادن الکترودهای سیمی در قلب است تا ویژگی های بی نظمی ضربان قلب مشخص شود.
پس از استریل و بی حس کردن محل کاردیو لوژیست کاتاتر را از طریق شکافی کوچک در یک ورید در بازو ، گردن یا کشاله ران قرار می دهد.این کاتاتر مجهز به یک الکترود متصل به مونیتور های الکتروکاردیو گرام است.
سپس کاتاتر بدقت به طرف قلب حرکت داده می شود در حالیکه قرار گیری آن در قلب با استفاده از یک تکنیک تصویر برداری با اشعه ایکس بنام فلوروسکپی هدایت می شود.
الکترودها در قلب قرار داده می شوند تا فعالیت الکتریکی را در طول سیستم هدایتی و در داخل خود سلولهای عضله قلب مورد سنجش قرار دهد.
دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب (پیس میکر) ، فعالیت طبیعی قلب را بصورت منحنی سینوآتریال (SA) نشان می دهد.
پس از آن الکترودها از دهلیز (دو حفره بالایی قلب) ، گره آرتریو ونتیکولار (AV) (با اتصال دهلیز به بطن ها) و بطن ها (دو حفره پایینی قلب) عبور داده می شوند.
فعالیت الکتریکی غیر طبیعی هرجایی در مسیر این سیستم هدایتی از جمله سلولهای عضله دهلیز یا بطن ممکن است روی دهد.
الکترود ها ی قرار داده شده در قلب طی عمل ای.اس.پی ، نوع بی نظمی و محل مشکل را در قلب نقشه برداری می کنند.
این اطلاعات به کاردیولوژیست اجازه می دهد شدت مشکل (مثلا اینکه آیا فرد در معرض خطر حمله قلبی قرار دارد یا خیر) و درمان مناسب را تعیین نماید.
در این روش هم مانند سایر روشهای ذکر شده اقدامات اولیه از جمله ایجاد شکاف کوچک در کشاله ران ، استرل و بی حس کردن این محل انجام می گیرد.
به کمک این روش تعیین محل بی نظمی و نوع آن ، درمان مناسب ، تشخیص لزوم انجام عمل آبلیشن و یا استفاده دائمی از پیس میکر ، میسر می شود.
در صورتی که تشخیص پزشک بر ضرورت انجام آبلیشن باشد طی عمل ای.اس.پی این کار صورت می گیرد.
و بالاخره تکنیک دیگری که دکتر اخلاق موید نحوه انجام آن را در کت لب برای ما توضیح داد ، عمل آبلیشن است که به ذوب ، سوزاندن و بعبارتی تخریب بخش هایی از راه الکتریکی که باعث بی نظمی در ضربان قلب شده است ، گفته می شود. وی بامعرفی روش فوق ، آن را گزینه مناسبی برای از بین بردن عصب عامل ایجاد اختلال بر می شمرد.
در این روش نیز پزشک متخصص یک کاتاتر را با الکترودی که در قسمت سر دارد به ناحیه ای از عضله قلب ، جایی در نزدیکی راه الکتریکی غیر طبیعی هدایت می کند.
کاتاتر به کمک فلوروسکپی که شرح آن گذشت ، هدایت می شود.
روش فوق به پزشک کمک می کند کاتاتر را دقیقا در محل مناسب در داخل قلب قرار دهد جایی که سلولها سیگنال های الکتریکی که باعث ضربان نامنظم قلب می شوند را تولید کمی کنند سپس یک انرژی خفیف با فرکانس رادیویی بدون درد (شبیه به گرمای میکروویو) از این راه منتقل می شود.
این انرژی دقیقا سلولهای انتخاب شده عضله قلب را که حاوی راه الکتریکی غیر نرمال است ، در ناحیه ای بسیار کوچک (حدود 1.5 اینچ) تخریب می کند.
در اینصورت این ناحیه از هدایت ایمپالس های بعدی که باعث تسریع ضربان قلب می شدند ، باز می ایستد.
روش فوق برای درمان بسیاری از انواع ضربان های شدید قلب کاربرد دارد. میزان موفقیت آن 90 درصد است و مشکلات زیادی را در پی نخواهد داشت.
بیمارانی که تحت این عمل قرار می گیرند می توانند فعالیتهای روزانه خود را از سر گیرند.
این عمل نیز همچون روشهای قبلی نیازی به بیهوشی کامل ندارد و بی حسی و استفاده از داروهای آرامبخش کفایت می کند.
با تما م این اوصاف و با آنکه امروزه امکانات لازم برای تشخیص و درمان عارضه های قلبی در دسترس قرار دارند (البته نه در همه بیمارستانها و مراکز درمانی) و با توجه به اینکه هر یک از این اعمال با وجود متخصصین ماهر و دستگاههای مجهز به راحتی و با کمترین مشکلات برای بیمار قابل انجام است بطوریکه شاید اگر بیمار پیش از انجام عمل ، کمی از نزدیک با آن آشنایی پیدا کند ، نگرانی خاصی نخواهد داشت ، اما باز هم توصیه همه پزشکان این است که پیشگیری بهتر و آسانتر از درمان است.
در مورد بیماری های قلبی نیز شاید با اتخاذ یک الگوی زندگی سالم شامل رژیم غذایی مناسب ، ورزش و حفظ آرامش و همچنین اجتناب از ریسک فاکتورهایی همچون استرس ، سیگار ، غذاهای پر چرب و غیره بتوان تنها به شنیدن و آشنایی با این واژه ها اکتفا نموده و خود را از قرار دادن در معرض چنین موقعیت هایی حفظ کرد.پس این توصیه ها را فراموش نکنید:
-به اندازه کافی ورزش کنید
-رژیم غذایی مناسب داشته باشید
- قلبتان را پاک و عاری از مواد تخدیری نگه دارید.

زهرا فقهی
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۱ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها