چگونه رادیاتور مناسب بخریم؟

گرچه با توجه به راندمان پایین و طول عمر غیراقتصادی در کنار کارایی نامناسب، چدن مدت‌هاست از خطوط تولید رادیاتور حذف شده است اما هنوز هم جزو مواد اولیه این وسیله گرمایشی از آن یاد ‌ می‌شود.

در این میان با توجه به تحقیقات انجام شده، انواع رادیاتورهای آلومینیومی با وجود قیمت بالا جزو پرتقاضاترین انواع رادیاتورها هستند و هر مترمربع از آن در شرایط معمولی و اختلاف دمای 60 درجه سانتی‌گراد، حدود 350 کیلوکالری در ساعت به محیط حرارت می‌دهد.

از سوی دیگر رادیاتورهای فولادی که بهترین راندمان انتقال حرارت به محیط را از خود برجای گذاشته‌اند به دلیل داشتن حس نوستالژیک یا طرح‌های خاص هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این درحالی است که وزن این نوع رادیاتور به ازای هر مترمربع سطح حرارتی ده کیلوگرم و هر مترمربع آن در شرایط معمول با اختلاف درجه حرارت 60 درجه سانتی‌گراد حدود 440 کیلوکالری در ساعت است.

رادیاتورها از نظر طراحی (شکل ظاهری) و ساخت نیز به سه گروه تخت (پانلی)، پره‌ای و لوله‌ای تقسیم‌بندی شده‌اند که هرکدام دارای کارکردهای متفاوت و راندمان متغیری هستند.

رادیاتورهای پانلی: به عنوان بهترین نوع رادیاتور است که از نظر زیبایی و قابلیت نصب از هر سو امتیاز بیشتری نسبت به دیگر انواع رادیاتور دارد، اما به دلیل محدودیت در افزایش ظرفیت گرمادهی و غیرقابل تعمیربودن زیاد قابل اعتماد نیست، ولی به دلیل زیبایی و امتیاز انتشار گرمای تابشی بیشتر نسبت به دیگران برای برخی خریداران جذاب‌ترند.

رادیاتورهای پره‌ای: این رادیاتور بیشتر از جنس آلومینیوم ساخته می‌شود و با توجه به این که ظرفیت گرمایی آن به ازای هر پره به‌صورت مجزا تعیین می‌شود و قابلیت کم یا زیاد کردن ظرفیت گرمادهی متناسب با فضای موردنیاز در این نوع رادیاتور وجود دارد، می‌توان این گونه درنظر داشت که متداول‌ترین نوع رادیاتور در ساختمان‌هاست و تعمیر یا تعویض آن نسبت به دیگر انواع رادیاتور مقرون به صرفه‌ است.

رادیاتورهای لوله‌ای: این نوع رادیاتور بیشتر برای سرویس‌های بهداشتی و اماکن مرطوب قابل استفاده است و به عنوان حوله‌خشک‌کن از آنها یاد می‌شود و به دلیل راندمان غیرقابل توجه حرارتی به عنوان رادیاتور برای فضای داخل منزل نمی‌توان از آنها نام برد.

چند پره لازم دارید؟

یکی از سوال‌های متداول ذهنی اکثر خریداران رادیاتور هنگام انتخاب این است که چه تعداد پره رادیاتور برای گرم کردن فضای موردنیازشان لازم است؟ هرچند این محاسبه به پارامترهای متفاوتی چون ارتفاع واحد مورد نظر و همچنین مصالح به کار رفته در آن یا نوع آب و هوای منطقه بستگی دارد و نیازمند به‌کارگیری فرمول‌های تخصصی است، اما راهی ساده نیز برای محاسبه و تعیین تعداد پره‌های مورد نیاز فضای مورد نظر شما وجود دارد.

بر این اساس ابتدا باید میزان انرژی گرمایشی مورد نیاز کل فضا را محاسبه کنید و با توجه به اعداد مندرج روی کاتالوگ یا بسته‌بندی رادیاتور تعداد مورد نیاز را به دست آورید. درحالی که براساس استاندارد در شرایط ایده‌آل برای یک واحد ساختمانی در طبقات میانی با آب و هوایی معتدل برای هر مترمربع نیازمند 90 کیلوکالری انرژی در ساعت هستیم، این درحالی است که این عدد در مناطق کوهستانی یا سردسیر حدود 110 تا 120 کیلوکالری خواهد بود.

به عنوان مثال برای یک واحد 50 متری در طبقه دوم ساختمانی که اطرافش کاملا پوشیده است و دیوارهای مناسبی از نظر عایق‌بندی با پنجره‌های دوجداره دارد، معادل 4500 کیلوکالری در هر ساعت لازم است و برای حمام می‌توان از یک بلوک رادیاتور آلومینیوم حوله خشک‌کن 50 در80 (به ظرفیت حرارتی حدود 700 کیلو کالری بر ساعت) و بقیه از رادیاتور (ظرفیت حرارتی 125 کیلوکالری بر ساعت) استفاده کرد.

شیرهای ترموستاتی را جدی بگیرید

با افزایش روزافزون بهای انواع انرژی، اکثر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به دنبال کاهش هزینه‌های خود در این زمینه هستند تا به جیب خودشان نیز خدمتی قابل توجه کرده باشند. یکی از اقلام و تجهیزات مورد نیاز در این راستا و هنگام خرید رادیاتور، شیر کنترل‌کننده ورودی آب گرم رادیاتور است که مدتی است سازندگان برای پاسخ به نیاز متقاضیان اقدام به ساخت و طراحی شیرکنترل‌های ترموستاتی کرده‌اند.

شاید تصور شما از این شیرها دستگاهی کاملا مکانیکی و ساده باشد که صرفا باید جریان آب گرم را هنگام ورود به رادیاتور کنترل کند اما فراموش نکنید با این وسیله ـ البته نمونه‌های ترموستاتی آن ـ شما می‌توانید علاوه بر کنترل جریان آب گرم داخل رادیاتور، درجه حرارت اتاق کار یا منزل خودتان را نیز کنترل و به میزان قابل توجهی از هدر رفت انرژی بکاهید. این شیرها با توجه به سنسورهایی که در آنها تعبیه شده درجه حرارت داخل اتاق را در محدوده مشخصی که قابل تنظیم است با کنترل جریان آب گرم ورودی به رادیاتور دقیقا کنترل کرده به‌طوری که با جلوگیری از هر درجه گرمای اضافه تقریبا 6 درصد مصرف سوخت را کاهش خواهد داد. به عنوان مثال در طول روز که نور خورشید و انواع و اقسام وسیله‌ها مثل چراغ خوراک پزی باعث ایجاد گرمای داخل ساختمان می‌شود این قطعه با جلوگیری از ورود آب گرم اضافه داخل رادیاتور دمای اتاق را کنترل می‌کند و مانع هدر رفتن سوخت و درنهایت پرداخت صورتحساب اضافه خواهد شد.

تولیدات داخل همردیف خارجی‌ها

همه با این ضرب‌المثل آشنا هستیم که می‌گوید «مرغ همسایه غاز است». این کنایه‌ای است که به وجود انواع و اقسام رادیاتورهای پانلی و پره‌ای یا حوله خشک کن های خارجی در بازار مصرف داخل کشورمان برمی‌گردد، درحالی که برخی تولیدکنندگان داخل هم‌اکنون تولیداتشان را با برندی ایرانی روانه بازارهای معتبر جهانی می‌کنند. بنابراین درباره کیفیت و میزان بازدهی و خدمات پس از فروش این رادیاتورها هرگز نباید نگران باشیم چون داخلی‌ها واقعا یک سرو گردن از تولیدات خارجی که عمدتا از کشور چین یا ترکیه وارد کشورمان شده‌اند، بالاتر است.

چند توصیه برای نگهداری بهتر

1. نظافت و گردگیری دوره‌ای رادیاتور باعث افزایش راندمان گرمادهی آن خواهد شد.

2. هواگیری بموقوع رادیاتور می‌تواند مانع فرسودگی آن شود.

3. نصب رادیاتور زیر پنجره باعث هدر دادن انرژی و از بین رفتن منابع مالی خانواده می شود.

4. برای نظافت و گردگیری رادیاتور از شوینده های قوی و همچنین اسکاچ زبر استفاده نکنید.

5. نصب رویه چوبی یا فلزی برای رادیاتور جهت زیبایی بهتر، مانع بزرگی برای انتقال انرژی به داخل اتاق است و راندمان را بسیار کاهش خواهد داد.