4 فناوری از زندگی دیجیتال آینده

بعضی از این ابزارها گوش به فرمان کاربرانشان هستند و این در حالی است که بعضی دیگر زندگی کاربرانشان را تحت فرمان خود دارند. اگرچه خیلی از افراد حضور فناوری‌های نوین در زندگی را نویدبخش زندگی راحت‌تر و ایمن‌تر می‌دانند، در مقابل گروهی نیز بر این باورند که این فناوری‌ها زندگی روزمره را بیش از پیش دشوار کرده است، اما گویا این مسیر پر فراز و نشیب پایانی ندارد و روز به روز بر شمار ابزارهایی که با هدف ارتقای کیفیت زندگی بشر قدم به زندگی روزمره ما انسان‌ها می‌گذارند، افزوده می‌شود.

گروه خبری علم و فناوری Euronews از فناوری‌های دیجیتال جدیدی خبر داده است که طیف وسیعی از فناوری‌های دیجیتال، از ربات‌هایی با توانمندی‌های انسانی تا امکان ارتباط ذهنی بین افراد و همچنین دیوارهایی با قابلیت دریافت داده‌های صوتی را شامل می‌شود. در صفحه زندگی دیجیتال این هفته ویژگی‌های این فناوری‌ها را بررسی کرده‌ایم.

1 ـ ربات‌های خلبان

محققان موسسه علوم و فناوری‌های پیشرفته کره جنوبی یک ربات خلبان انسان نما طراحی کرده‌اند. این ربات خلبان که Pibot نام دارد قادر است در ماموریت‌های مخاطره‌آمیز، کنترل هواپیماها یا بالگردها را در مسیر پرواز به عهده گیرد. به گفته مدیر ارشد این گروه تحقیقاتی، آنچه این ربات را از پهپادها و برنامه‌های پروازی خودکار متمایز می‌سازد این است که این ربات می‌تواند با هر نوع هواپیمایی خود را تطبیق دهد. تا امروز پهپادهای متنوعی طراحی و ساخته شده است؛ اما Pibot نخستین رباتی است که می‌تواند در مدت زمانی کوتاه به هر نوع هواپیمایی مسلط شود. وجه اشتراک همه هواپیماها این است که با هدف هدایت شدن از سوی انسان‌ها طراحی شده‌اند. به همین دلیل این گروه رباتی را طراحی کرده‌اند که بتواند مثل انسان‌ها خلبانی کند. این ربات می‌تواند در رویدادهایی مشابه فاجعه فوکوشیما بسیار مفید و کاربردی باشد. پس از وقوع زمین لرزه‌ای که نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما را منهدم ساخت، برای خاموش‌کردن شعله‌های آتش بالگردی به محل حادثه اعزام شد تا با پخش‌کردن مواد خاموش‌کننده آتش‌سوزی را مهار کند، اما با توجه به خطر تشعشع برای خلبان امکان نزدیک‌شدن به محل حادثه وجود نداشت. این در حالی است که چنین محدودیتی برای فعالیت ربات‌های خلبان وجود ندارد. این ربات می‌تواند از داده‌هایی که از طریق حسگرها و سیستم‌های مختلف داخل کابین هواپیما دریافت می‌کند به طور خودکار استفاده کند. دید رایانه‌ای اطلاعات مورد نیاز برای فرود و صعود هواپیما را در اختیار ربات قرار می‌دهد. محققان قصد دارند در آینده‌ای نزدیک توانایی‌های این ربات را روی هواپیماهای واقعی مورد بررسی قرار دهند.

2 ـ همه کارها را به این ربات بسپارید

اگر از انجام کارهای تکراری و خسته‌کننده در آشپزخانه خسته شده‌اید، می‌توانید از این پس انجام این کارها را به کودیاک بسپارید.

گروهی از محققان مرکز تحقیقات رباتیک دانشگاه کورنل، الگوریتم‌ها و نرم افزارهای جدیدی طراحی کرده‌اند که به ربات‌ها این امکان را می‌دهد تا بتوانند در محیط‌هایی در کنار انسان‌ها فعالیت کنند. هدف نهایی از طراحی رباتی با این توانمندی‌ها این است که بتوان انجام بسیاری از کارهایی را که برای انسان‌ها خوشایند نیست و موجب خستگی آنها می‌شود به ربات‌ها واگذار کرد.

برخلاف بسیاری از ربات‌ها که برای انجام حرکت‌های تکراری برنامه‌ریزی شده‌اند، کودیاک رفتار غریزی دارد و می‌تواند از اجسامی که ممکن است پیش از این ندیده باشد به آسانی استفاده کند. محققان برای رسیدن به این هدف از روشی مشابه یادگیری انسان‌ها برای طراحی این ربات بهره گرفته‌اند. این ربات‌ها بر اساس تصاویر بارگذاری شده از اینترنت و همچنین مشاهده واکنش انسان‌ها در شرایط خاص آموزش می‌بینند. این ربات برای تخمین میزان فشاری که باید برای نگه داشتن اشیا در دستانش اعمال کند از دوربین‌های بسیار پیشرفته و حسگرهای اثر انگشت بهره می‌گیرد. پیش از این شرکت پاناسونیک برای کمک به سالمندان ژاپنی ربات‌هایی طراحی کرده بود. جدیدترین رباتی که با این هدف در این شرکت طراحی‌شده ربات یار نام دارد.

این ربات به حسگرهایی مجهز شده که می‌تواند هنگام ایستادن یا راه‌رفتن به افراد سالمند کمک کند. کافی است کاربر لباس خاصی تن کند تا این ربات از طریق حسگرها متوجه شود کاربر قصد انجام چه کاری را دارد تا بر اساس این موقعیت در انجام کارهای مختلف به او کمک کند. ربات یار یکی از چند رباتی است که با هدف کمک به بیماران دچار محدودیت‌های حرکتی و سالمندان طراحی شده است.

3 ـ دیوارهایی که گوش دارند!

یکی از معضلات شهرهای بزرگ و کلانشهرها آلودگی صوتی است، اما گروهی از دانشمندان اسپانیایی بر این باورند این صداها می‌تواند دربردارنده اطلاعات مهمی درباره شهر و نیازهای شهروندان باشد. آنها می‌گویند می‌توان از این سر و صداها برای بهبود وضع زندگی شهروندان استفاده کرد. برای این کار می‌توان از حسگرهای الکترونیکی که در دیوارها تعبیه می‌شوند استفاده کرد.

فرض کنید آمبولانسی بخواهد بسرعت بیماری را به بیمارستان برساند و این در حالی است که خودروهای دیگر ترافیک سنگینی را در سطح شهرایجاد کرده‌اند. حسگرهای صوتی یا همان دیوارهایی که می‌شنوند روند حرکت آمبولانس‌ را تسریع می‌کنند. به این ترتیب که این حسگرها صدای آژیر آمبولانس‌ها را می‌شنوند و بعد در کوتاه ترین زمان ممکن چراغ‌های راهنمایی و رانندگی در مسیر حرکت آمبولانس‌ها سبز می‌شود. کاربرد این حسگرها در سطح شهرهای بزرگ مزایای زیادی دارد. یکی از این مزیت‌ها مقرون به صرفه بودن آنهاست ضمن این که می‌تواند در زمینه‌های مختلف به طور همزمان از قابلیت‌های این حسگرها استفاده کرد. حتی اگر حسگرها نتوانند خود آمبولانس را در مسیر تشخیص دهند بر اساس داده‌های صوتی موقعیت مکانی آن را تشخیص می‌دهند.

این حسگرها یکی از امکاناتی است که می‌تواند ایده شهرهای هوشمند را به واقعیت نزدیک کند. منظور از شهر هوشمند سامانه‌ای است که می‌تواند در زندگی روزمره از جنبه‌های مختلف به اطلاعاتی دسترسی داشته باشد. این سامانه می‌تواند ترافیک، مصرف انرژی و متغیرهای مختلف زیست محیطی را مدیریت کند. بنابراین وجود سامانه‌‌های هوشمند می‌تواند در تسهیل امور روزمره زندگی نقش بسیار مهمی داشته باشد.

برای مثال حسگرهای الکترومغناطیسی می‌تواند پس از برآورده کردن فضاهای خالی برای پارک خودرو این اطلاعات را از طریق گوشی‌های تلفن همراه در اختیار شهروندان قرار دهد، اما یکی از مشکلات سیستم‌های هوشمند ورود به حریم خصوصی زندگی شهروندان است. حقیقت این است که این شبکه می‌تواند شبیه آزمایشگاه بزرگی باشد که به محققان کمک می‌کند قدم‌های سازنده‌ای به سوی شهرهای مدرن آینده بردارند.از این حسگرها نه تنها می‌توان برای کنترل ترافیک استفاده کرد بلکه می‌توان در شرایط اضطراری از این داده‌های صوتی که در مرکز کنترل دریافت می‌شود برای کمک به آسیب‌دیدگان یک سانحه بهره برد. حتی اگر منطقه دچار آتش‌سوزی شده باشد نیز امکان انتقال سریع تر نیروهای امدادی برای کمک به مصدومان وجود دارد.

4 ـ ارتباطات ذهنی رنگ واقعیت به خود می‌گیرد

محققان یک مرکز پژوهشی در اندونزی طرح نوآورانه جدیدی را با هدف تهیه یک تصویر چهاربعدی از مغز و بررسی چگونگی ایجاد ارتباط ذهنی میان افراد مطرح کرده‌اند. اندونزی از جمله کشورهایی است که در سال‌های اخیر در زمینه علوم اعصاب به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته است. امکان تهیه تصاویر چهاربعدی از مغز و همچنین ثبت همزمان همه فعل و انفعالات مغزی از نوآوری‌های منحصر به فردی است که محققان و دانشمندان مراکز تحقیقاتی اندونزی در کارنامه فعالیت‌های اخیر خود در این حوزه به ثبت رسانده‌اند.

مدیر ارشد این طرح تحقیقاتی درباره چگونگی تهیه تصاویر چهاربعدی از مغز می‌گوید: می‌توان همزمان 32 هزار پیکسل از فعالیت مغزی را به طور همزمان ثبت کرد. علاوه بر این باید از فعالیت قسمت‌های گوناگون مغز سطوح مختلف داده‌هایی جمع‌آوری کرد. از ترکیب تصاویر سه‌بعدی تهیه شده از مغز با داده‌های جمع‌آوری شده یک تصویر چهاربعدی از مغز تهیه می‌شود.

یافته‌های این گروه از محققان نشان می‌دهد مغز افراد مختلف نسبت به فعالیت‌های مختلف روزمره مانند خوابیدن، خواندن، گوش‌دادن به موسیقی و انجام تکالیف واکنش متفاوتی از خود نشان می‌دهد. آنها قصد دارند بر اساس این یافته‌ها به فناوری برای ایجاد امکان ارتباط دیجیتال بین مغز انسان‌ها دست پیدا کنند. در این فناوری روی سر فرد یک اسکنر قرار می‌گیرد که ذهن فرد را می‌خواند. این اطلاعات به یک پایگاه داده‌ای اینترنتی ارسال می‌شود. در مرحله بعدی این داده‌ها از طریق اسکنری که روی سر فرد دیگری قرار دارد بارگذاری می‌شود.

این اسکنر ارتباط ذهنی بین افراد را امکان پذیر می‌سازد. عملکرد این اسکنر شبیه دستگاه‌های سی. تی اسکن است با این تفاوت که به دلیل استفاده از سیگنال‌های الکتریکی به جای امواج از ایمنی بیشتری برخوردار است. اگر این طرح به موفقیت برسد رویای برقراری ارتباط ذهنی دور از ذهن و دست نیافتنی نخواهد بود.

فرانک فراهانی جم ‌/‌ گروه دانش