کتابهایی نفیس درباره ساخت فشفشه و ترقه

در روایت این دیپلمات قدیمی آمده است:
ک روز که عید فطر به جمعه افتاده و من برای تبریک عید و صرف ناهار به قصر بیک رفته بودم و با محمد‌علی شاه دو به دو در همان اطاق معهود نشسته و صحبت می‌کردیم،‌ پس از صرف چای و شیرینی خان‌باباخان ملازم شاه وارد شده تعظیم کرد و گفت قربان حلقه یاسین حاضر است. محمد‌علی شاه بلند شد و به من گفت: ببخشید من اول هر ماه با همه اهل خانه حتی دکتر یروزالسکی و ژنرال خابایوف از حلقه یاسین در می‌رویم شما باشید من الان می‌آیم!

من که از برنامه آن روز شاه و از حلقه یاسین وی چیزی نفهمیدم و اهمیت درک آن به مراتب کمتر از اهمیت رؤیت کتابها بود، تذکر او را به دیده منت پذیرفتم.

همین که تنها شدم دیوانه‌وار به طرف کتاب‌ها رفتم؛ اولی و دومی و سومی همه را تا ‌آخر با عجله تمام باز کردم. وارفتم همه کتابها درباره صنعت آتش‌بازی بود. راجع به ساختن فشفشه و ترقه و موشک و بازی آفتاب و مهتاب و بادبادک و پاچه خیزک و غیره؛ از مشاهده این اوضاع و احوال چنان ملالتی سراپای وجود مرا گرفت که جلو پنجره مشرف به تنگه بسفر آمده روی صندلی راحتی مثل فانوس تا شدم و تأسف خوردم .

منبع:«اطلاعات ماهانه» مرداد 1327، شماره5