متهمان درجه یک خستگی

جام جم سرا: ‌کم‌خوابی فقط یکی از مجموعه دلایلی است که در پس احساس خستگی مفرط نهفته است. در ادامه به عاداتی خواهیم پرداخت که به گزارش مجله پریونشن بیشترین نقش را در بروز خستگی مزمن بازی می‌کنند.

ننوشیدن آب کافی

میزان آبی که می‌نوشیم در بروز احساس خستگی بسیار موثر است. حتی کم‌آبی خفیف بدن نیز ممکن است سبب افت شدید انرژی بدنتان شود. ممکن است تعجب کنید، ولی این عین واقعیت است. در واقع کم‌آبی باعث افزایش غلظت خون می‌شود و به این ترتیب قلب شما را وامی‌دارد که سخت‌تر کار کند تا بتواند اکسیژن و مواد غذایی لازم را به ماهیچه‌ها و اعضای گوناگون بدنتان برساند. خب، طبیعی است که این موضوع در نهایت شما را کرخت و کند خواهد کرد.

نخوردن صبحانه

بی‌جهت نیست که صبحانه را مهم‌ترین وعده غذایی به حساب می‌آورند. هر صبحی که بی‌خیال صبحانه شوید، در واقع لگد به آن روزتان زده‌اید. ما برای روشن‌کردن موتور سوخت‌وساز بدنمان پس از خواب مناسب شبانه به صبحانه نیازمندیم. بدن ما حتی در حین ساعات خواب نیز مواد غذایی را می‌سوزاند و ذخیره انرژیمان را به انتها می‌رساند. طبعا یک وعده غذایی مناسب بلافاصله پس از بیداری برای جبران این انرژی ازدست‌رفته و سوخت‌رسانی مجدد به بدن بسیار مهم و موثر است.

بیداری‌های شبانه آخر هفته

تغییر برنامه خواب و بیداری در یکی دو روز آخر هفته ممکن است سبب خستگی و کلافگی در روز اول هفته شود. البته توقع نابجایی است که افراد در شب‌های آخر هفته هم درست در همان ساعتی به رختخواب بروند که در شب‌های دیگر هفته می‌روند، اما به هر حال باید تلاش کنیم تا آنجا که ممکن است ساعات خوابمان در آخر هفته‌ها تفاوت چندانی با شب‌های دیگر هفته نداشته باشد. این یکنواختی زمان خواب برای بدن امری بسیار حیاتی و ضروری است. تبعیت از الگوی منظم خواب براحتی می‌تواند شما را در طول روز سرحال و سرزنده نگه‌ دارد.

تلفن همراه در رختخواب

نور صفحه‌نمایش دستگاه‌های الکترونیکی مانند گوشی‌های تلفن همراه، تبلت، تلویزیون و... ممکن است بر الگوی منظم ساعات خواب شما تاثیر نامطلوبی بگذارد. بدن شما معمولا از این قاعده تبعیت می‌کند که هرگاه تاریک شد وقت خواب است و هرگاه روشن شد وقت بیداری است. نور حاصل از دستگاه‌های الکترونیکی براحتی ممکن است ما را بیش از حد معمول بیدار نگاه دارد و بدن ما را برای خوابیدن به دردسر بیندازد.

اکنون که می‌دانیم چه اشتباهاتی انجام می‌دهیم، چه باید بکنیم تا بتوانیم میزان انرژی بدن و در واقع سرزندگی خود را در طول ساعات روز بالا ببریم؟ در گام نخست باید همه عیب و ایرادهای فوق را برطرف کنیم. در کنار این کار،‌ بهترین راه ممکن آن است که خوب بخوریم. قاعده طلایی آن است که تا می‌توانید فیبر، یعنی سبزی و میوه و نان کامل‌ مصرف کنید و در عوض تا حد ممکن از مصرف خوراکی‌های دارای شاخص گلیسمیک بالا بپرهیزید. شاخص گلیسمیک (GI)‌ در واقع به ما نشان می‌دهد که هریک از مواد غذایی تا چه اندازه قند خون ما را افزایش می‌دهد. مواد غذایی مانند غلات کامل، حبوبات، شیر و انواع لبنیات شاخص گلیسمیک پایین‌تری دارند، ولی مثلا خوراکی‌های دارای نشاسته فراوان شاخص گلیسمیک‌شان بالاست. غذاهایی که شاخص گلیسمیک پایینی دارند سبب می‌شوند قند خون آهسته‌آهسته افزایش یابد. در مقابل مصرف غذاهایی که شاخص گلیسمیک بالایی دارند سبب خواهد شد که قند خون و انرژی بدن ناگهان افزایش یابد و این افزایش درست مثل وارد شدن ضربه‌ای سهمگین به بدن است. همین تغییرات ناگهانی براحتی سبب بروز خستگی مفرط در بدن خواهد شد. به عبارت دیگر حسن اصلی مصرف غذاهایی با GI پایین، رساندن تدریجی سطح انرژی بدن به میزان مورد نیاز و ثابت نگهداشتن آن به مدتی طولانی‌تر است.

این نکته نیز بسیار مهم است که انرژی بدن نه‌تنها به توان جسمانی و چابکی ما بستگی دارد، بلکه به سلامت ذهنی و روانی‌مان نیز وابسته است. به همین دلیل هر عاملی که بتواند جسم یا ذهن شما را تقویت کند، خواهد توانست در سرحالی و سرزندگی روزانه شما موثر باشد؛ از ورزش منظم روزانه گرفته تا دیدار دوستان و آشنایان. (ضمیمه سیب /مسعود ایثاری)