۱۹۰ هزار سو یعنی چند ماشین سانتریفیوژ؟

رهبر فرزانه انقلاب اسلامی شب گذشته در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام ضمن اشاره به موضوع مذاکرات هسته‌ای و همچنین با تأکید بر اینکه باید در این مذاکرات نیازهای کشور برآورده شود، فرمودند: نیاز قطعی کشور در بحث ظرفیت غنی‌سازی 190 هزار سو است و تیم مذاکره کننده مطمئناً اجازه دست‌اندازی به حقوق ملت را نخواهد داد.

SWU ﯾک واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ که ﺑه‌طﻮر ﺧﺎص در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی هسته‌ای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار می‌ﮔﯿﺮد. ایﻦ واﺣﺪ همانند دیﮕﺮ واحدهای اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ (وات، آﻣﭙﺮ، کﺎﻟﺮی و...) کﻪ در ﺻﻨﺎیﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ کﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ، ﻋﺒﺎرت SWU در واﻗﻊ ﻣﺨﻔﻒ ﻋﺒﺎرت Separative Work Unit می‌ﺑﺎﺷﺪ. اﮔﺮ ﺑﺨﻮاھﯿﻢ ﺑﻪ‌طﻮر علمی "ﺳﻮ" را ﺗﻌﺮیﻒ کﻨﯿﻢ بهتر اﺳﺖ ﺑﮕﻮیﯿﻢ: ﺳﻮ، یک واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ جهت ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻘﺪار کﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی، ایﺰوﺗﻮپ ﺳﺒک ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U235) از ایﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦ‌ﺗﺮ آن (U238) در اوراﻧﯿﻮم طﺒﯿﻌی جهت ایﺠﺎد ﻣﺤﺼﻮل نهایی کﻪ از ایﺰوﺗﻮپ ﺳﺒک‌ﺗﺮ ﻏﻨی‌ﺗﺮ اﺳﺖ.

SWU ﺗﺎﺑﻌی از ﻣﯿﺰان اوراﻧﯿﻮم ﺗﺤﺖ ﻓﺮآیﻨﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، درﺻﺪ ﺧﻠﻮص ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ و ﻣﯿﺰان درﺻﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ یک واﺣﺪ ﺟﺪاﺳﺎزی (یک ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮیﻔﯿﻮژ) ﻣیﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮای درک بهتر ﻣﻮﺿﻮع، فرض کنید که ﺧﻮراک ﺑﺎ دﺑی F و درﺻﺪ ﻣﻮﻧی Nf وارد ایﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪاﺳﺎزی ﺷﺪه و ﻣﺤﺼﻮﻟی ﺑﺎ دﺑی p و درﺟﻪ ﺧﻠﻮص Np و ﭘﺴﻤﺎﻧﺪی ﺑﺎ دﺑی W و Nw ﺣﺎﺻﻞ ﻣیﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮیﻒ ریﺎﺿی ﻣیﺗﻮان راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ جهت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ SWU را ﺑﻪﺻﻮرت زیﺮ ﺑﯿﺎن داﺷﺖ: (SWU= P * V (Np) + W * V ( Nw) _F * V (Nf ﺑﻨﺎﺑﺮایﻦ هرﭼﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ "ﺳﻮی" ماشین‌ها (ﻣﺨﺮج کﺴﺮ ﻓﻮق) اﻓﺰایﺶ یﺎﺑﺪ، ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮیﻔﯿﻮژ کﻤﺘﺮی جهت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻻزم خواهد ﺑﻮد کﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ھﺰیﻨﻪ ﺛﺎﺑﺖ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﺧﺖ و راه‌اﻧﺪازی ﺗأﺳﯿﺴﺎت ﻏﻨیﺳﺎزی، اﻓﺰایﺶ SWU ﺑﻪ‌ﻣﻨﺰﻟﻪ اﻓﺰایﺶ ﺗﻮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ جهت اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﯿﺮوﮔﺎه هسته‌ای خواهد ﺑﻮد و ایﻦ ﻗﻀﯿﻪ از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اهمیت است.

اگر بخواهیم به‌صورت ساده‌تر و بر اساس میزان سانتریفیوژ به این موضوع بپردازیم، باید گفت که ماشین‌های نسل 1 که امروزه در ایران به IR1 شهرت یافته‌اند، ماشین‌هایی با ظرفیت 1 تا 1.2 سو هستند که بنا بر اظهارات کارشناسان درباره نیاز ایران در مباحث مربوط به غنی‌سازی، در صورت استفاده از این ماشین‌ها ایران نیازمند 190 هزار ماشین سانتریفیوژ نسل یک است و از این روی آنچه باید در مذاکرات توسط طرف ایرانی به‌جد مورد تأکید قرار گیرد، لزوم گنجاندن چنین حقی در توافق نهایی است.

با این حال با استفاده از ماشین‌های نسل‌های بالاتر، تعداد سانتریفیوژ می‌تواند کاهش یابد به‌نحوی که ماشین‌های نسل 2 امروز ظرفیت 5 سو غنی‌سازی دارند که در این صورت برای 190 هزار سو غنی‌سازی نیاز به 38 هزار ماشین سانتریفیوژ است.

همچنین ماشین‌های نسل 8 که جدیدترین ماشین‌های سانتریفیوژ هستند، از ظرفیت 24 سو غنی‌سازی برخوردارند که در صورت استفاده تام و تمام از این ماشین‌ها نیاز به 8000 ماشین نسل 8 داریم.

با این وجود ذکر این نکته بسیار ضروری است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق ماشین‌های موجود در تأسیسات غنی‌سازی کشور را ماشین‌های نسل یک و نسل 2 تشکیل می‌دهد و از این رو می‌توان گفت که ایران اسلامی در حال حاضر برای غنی‌سازی خود نیازمند 190 هزار سانتریفیوژ است.(تسنیم)