اسناد نویافته از جنبش جنگل

از همین رو با تمامی سانسوری که در دوران پهلوی درباره یاد و نامش می‌شد، آزادیخواهان هرگاه فرصتی می‌یافتند، او را همچون نمادی از آزادیخواهی و وطن دوستی پاس می‌داشتند. آنچه در زندگی شخصی و اجتماعی میرزا کوچک خان برجسته است، همانا دینداری و وطن‌خواهی است.

این کتاب شامل 25 سند در 157 صفحة قطع وزیری می باشد که دربرگیرندة اسناد نویافته از میان اسناد وزارت دربار تیمورتاش در آرشیو مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری است که به مناسبت نخستین کنگرة ملی میرزاکوچک جنگلی فرصت انتشار یافته است.

از نظر زمانی، اسناد غالباً مربوط به دورة حکمرانی عبدالحسین تیمورتاش(سردار معظم خراسانی) در گیلان است که برخی از ابعاد سرکوب موقت نهضت جنگل را نشان می‏ دهد. بخش کمی از اسناد هم مربوط به دورة وزارت دربار تیمورتاش است.

میرزاکوچک‏ خان به مردم باور داشت و بدون اتکا به دولتی‏ ها یا بیگانگان، نهضت جنگل را سامان داد. نهضتی که از همان آغاز خدمت به مردم را سرلوحة کار خویش قرار داد. هیأت اتحاد اسلام به‏ عنوان تشکیلات سیاسی نهضت جنگل در دوره‏ای که امور گیلان را به ‏عهده داشت، تجربه‏ای موفق از حکومتداری سیاسیون مذهبی و علمای دینی را به نمایش گذاشت. بزرگداشت میرزاکوچک ‏خان، پاسداشت چنین اندیشه ‏ای است. اندیشه‏ای که ایران و اسلام را به معاملت با بیگانگان نفروخت. او نیاز زمانه ماست، الگویی نه برای ایرانیان که برای جهانیانی که می خواهند آرمان‏گرایی را با عمل تجربه نمایند.

در تصویر نظام‏سازی عالمان دینی و نیروهای مذهبی قطعه‏ای غیر قابل چشم‏ پوشی است. از همین رو معرفی هرچه بیشتر این شخصیت اثرگذار و ماندگار، به نسل امروز، فریضه‏ ای بردوش قشر فرهیخته و محقق جامعه ماست. چرا که او در هویت‏ سازی ایرانی- اسلامی امروزمان جایگاهی درخور دارد. امید آنکه اینگونه تلاش‏ های علمی و عملی در این مسیر، گام‌هایی موثر به شمار آیند و رضای خداوند متعال را در پی داشته باشند.

این کتاب با سرفصل‌های مدخل پژوهشی، راهنمای اسناد، اسناد، تصویر نمونه اسناد و نام‌ها و نشان‌ها تدوین شده و همزمان با نخستین کنگره ملی میرزا کوچک جنگلی رونمایی شد.