حکم رد مال

حکم رد مال

مردی عنوان کرده که حدود سه سال پیش، شخصی با معرفی خود به عنوان مامور نیروی انتظامی، وارد منزل او شد و با تهدید همسرش، 50 میلیون تومان طلا و پول سرقت کرد. متهم پس از مدتی به اتهام سرقت و چهار فقره تجاوز به عنف دستگیر شد و اگرچه طبق حکم دادگاه به رد مال مسروقه محکوم شد، اما به دلیل اجرای حکم اعدام، تاکنون اموال مذکور به صاحب آن بازگردانده نشده است آیا می‌تواند از بیت‌المال، مطالبه خسارت و معادل مال مسروقه کند؟

طبق مقررات جاری، چنانچه از فرد معدوم اموالی مانده باشد، شاکیان می‌توانند از محل آن اموال معادل اصل مال و خسارات خود را برداشت کنند اما چنانچه مالی از وی نمانده باشد و ورثه فرد سارق نیز ماترک او را نپذیرفته باشند، متاسفانه امکان مراجعه به بیت‌المال وجود ندارد. هرچند به نظر می‌رسد اقتضای اجرای نظم و نیل به عدالت این است که با اصلاح قانون و با توجه به اصل ضرورت جبران ضرر و زیان مسلمین، بستر مراجعه به بیت‌المال را نیز در چنین مواردی فراهم کرد. البته در این زمینه نظرات موافق و مخالف و مباحث متفاوت حقوقی بسیاری مطرح است که پرداختن به آنها از حوصله این فرصت مختصر خارج است.

سفر همسر

مردی مطرح کرده همسرش بدون رضایت او به سفر رفته است. آیا هنوز مستحق دریافت مهریه و نفقه است؟ اول این‌که مورد سوال از مواردی نیست که استحقاق زن به دریافت مهریه را زایل یا با مشکل یا نقصان مواجه کند بنابراین شما باید درصورت مطالبه مهریه از سوی همسرتان، مهریه او را بپردازید. دوم این‌که چنانچه سفر همسر شما جزو سفرهای ضروری شرعی یا قانونی مانند حج تمتع واجب یا سفر ضروری برای درمان و معالجه نباشد یا این‌که شما به صورت صریح یا ضمنی اجازه سفر به همسر خود را در دیگر موارد نداده باشید یا در صورتی که همسرتان را از انجام سفر منع کرده باشید و موارد مذکور در نزد دادگاه صالح به عنوان عدم تمکین شرعی و قانونی، تلقی و ثابت شود زن مستحق دریافت نفقه نیست اما به هر جهت این عدم استحقاق، موقتی است و چنانچه از این به بعد همسر شما در حدود عرفی و شرعی و قانونی از شما تمکین کند، مکلف به پرداخت نفقه او خواهید بود. به هر حال توصیه می‌شود برای حفظ کیان خانواده از سختگیری‌های بی‌دلیل، غیرمعمول یا غیرضروری نسبت به همسر خود دوری کنید.

مخالفت با ازدواج

یکی از مخاطبان عنوان کرده است: جوان بیست و پنج ساله‌ای به خواستگاری دختر بیست و سه ساله‌ام آمده است ولی چون به خدمت سربازی نرفته بود، با ازدواج آنها مخالفت کردم. آیا آنها می‌توانند بدون اجازه من ازدواج کنند؟

اول این‌که توصیه می‌شود چنانچه این جوان واجد سایر شرایط لازم برای تشکیل و حفظ زندگی مشترک از قبیل ایمان، تعهد، تخصص و شغل است، در تصمیم خود تجدیدنظر کنید و ازدواج فرزندتان را منوط به انجام خدمت سربازی وی نکنید. دوم این‌که وفق مقررات حقوقی، صحت ازدواج دختر دوشیزه (باکره) منوط به اخذ رضایت و اذن پدر یا جد پدری اوست اما چنانچه ممانعت پدر یا جد پدری از ازدواج دختر خود بدون توجیه قانونی یا شرعی باشد و دختر بتواند در محکمه صالحه، خیر و صلاح خود و همسر آینده‌اش را در انعقاد عقد نکاح با وی ثابت کند، لزوم اجازه پدر و جد پدری منتفی می‌شود و دادگاه صالح می‌تواند اجازه ازدواج را صادر کند. به نظر می‌رسد نرفتن به خدمت سربازی به صورت عموم دلیل موجهی برای ممانعت شما نیست مگر آن‌که به صورت خاص و موردی بتوانید موجه بودن دلیل خود را ثابت کنید.

فرشید رفوگران

وکیل دادگستری