شبکه‌های جدید در انتظار تولیدات تازه

رشد و توسعه شبکه‌های تلویزیونی در سال‌های اخیر گرچه اتفاق خوبی بود و راه‌اندازی هر شبکه در جهانی که در جنگ رسانه‌ای به سر می‌برد به مثابه تولد یک سرباز تازه محسوب می‌شود، اما این موفقیت همیشه با دغدغه‌ای بزرگ همراه است که چگونه می‌توان برنامه‌های این شبکه‌ها را تامین کرد. رشد کمی بدون توسعه کیفی یک رشد ناقص است و صرفا نمی‌توان به راه‌اندازی یک شبکه دلخوش بود، چون برقراری و ماندگاری آن مهم‌تر است.

اگر از حیث مضمونی به کالبدشکافی شبکه‌های تازه‌تاسیس بپردازیم، متوجه خواهیم شد شبکه‌های با محوریت و موضوع نمایش بیش از سوژه‌های دیگر بهانه تاسیس شبکه‌های جدید قرارگرفته است. از خود شبکه نمایش گرفته تا شبکه‌های تماشا، آی‌فیلم و حتی نسیم که کارکردهای نمایشی بالایی دارند. گرچه در درون این شبکه‌های نمایش‌محور یک تقسیم‌بندی تخصصی اتفاق افتاده و فیلم و سریال‌ها از هم جدا شده‌ است، یا حتی ژانر طنز در شبکه نسیم وجه مستقل پیدا کرده، اما همه آنها در یک هدف مشترک هستند و آن هم ایجاد سرگرمی و جلب رضایت مخاطــب از طریق انواع و اشکال نمایشی است.

بدیهی است هرکدام از این شبکه‌ها دست‌کم در ابتدای راه توان و ظرفیت کافی برای خوداتکایی و خودکفایی در تولید محتوا نداشته و سعی می‌کردند از طریق واردات نمایشی مثل پخش فیلم و سریال‌های خاطره‌انگیز که برای مخاطبان کارکرد نوستالژیک داشت به حیات خود ادامه بدهند، اما همواره با این انتقاد مواجه بودند که این شبکه‌ها، شبکه‌های بازپخشی هستند که بعد از مدتی در دام تکرار گرفتار شده و بتدریج مخاطبان خـــود را از دست‌ می‌دهند.

خود این شبکه‌ها و مدیرانش نیز البته به این ضعف واقف بوده و برای رسیدن از مرحله بازپخشی به مرحله تولیدی و خودکفایی تلاش‌هایی را شروع می‌کردند، هرچند که نمی‌توان انتظار داشت همه ساعت‌های پخش این شبکه‌ها کاملا تولیدی باشد، اما خلأ این ضرورت همواره احساس می‌شود.

شبکه آی‌فیلم اکنون با پخش اولین سریال تولیدی خود گام اول را در این مسیر برداشت و با ساخت سریال «یادآوری» در مدیریت این شبکه دست به نوآوری زد. به نظر می‌رسد آی‌فیلم اولین گام را محکم و بلند برداشت است. «یادآوری» امضای کارگردانی را دارد که نامی معتبر و قابل احترام بویژه در ساخت فیلم‌های تلویزیونی است. حجت قاسم‌زاده‌اصل با تله‌فیلم‌هایی مثل «قصه‌ها و واقعیت»، «ژرفا» و «تنهایی» سابقه درخشانی در کارگردانی دارد و می‌توان توقع داشت یادآوری با هدایت و کارگردانی وی مجموعه قابل قبولی از آب دربیاید. البته شروع این مجموعه 40 قسمتی نوید چنین اتفاقی را می‌دهد.

یادآوری هم کارگردان صاحب نام و کاربلدی دارد و هم تعداد زیادی بازیگر که چهره‌های آشنا و محبوب برای مخاطبان هستند. مسعود رایگان، فرهاد قائمیان، رویا تیموریان، فرخ نعمتی، امیر آقایی، مهران احمدی، وحید جلیلوند، سهیلا رضوی، پریوش نظریه، ثریا قاسمی، پرویز پورحسینی، امیرحسین مدرس، بهناز جعفری، بهرام ابراهیمی، مریم بوبانی، رضا آحادی، رحیم نوروزی، مهرداد ضیایی و... هر کدام می‌توانند تعدادی از مخاطبان را به پای تماشای این اثر بنشانند.

تا این جای کار هم قابلیت‌های دراماتیک قصه برای جذب مخاطب کم نیست. باید منتظر ماند و دید واکنش مخاطب به این مجموعه چگونه خواهد بود. یادآوری، داستان آدم‌‌هایی است که فرصت دو بار زندگی کردن به آنها داده شده است. می‌‌میرند و بازمی‌گردند... این سریال داستان مرگ و زندگی است. داستان آدم‌هایی که سرنوشت آنها را به هم پیوند می‌دهد تا به جستجوی رازهای مدفون بپردازند و رشته از هم گسیخته زندگی‌شان را با نگاهی دیگرگون از نو بتابند...

نقش اول سریال یادآوری را روزبه حصاری بازی می‌کند که با ایفای نقش علی در این سریال نخستین تجربه حضور مقابل دوربین را کسب می‌کند. او قبل از بازی در این سریال تجربه بازی در تئاتر را داشته است. این سریال به تهیه‌کنندگی احمد زالی نخستین سریال تولیدی مرکز فیلم و سریال معاونت برون‌مرزی صداوسیماست که از هفدهم آبان سال گذشته مقابل دوربین رفت. فیلمنامه این سریال را هم رویا غفاری نوشته است.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد که این‌گونه سریال‌های تولیدی که در ابتدای راه هستند و شاید به‌دلیل جوان بودن این شبکه تلویزیونی نسبت به شبکه‌های قدیمی‌تر از شانس انتخاب کمتری از سوی مخاطب برخوردار باشند نیازمند حمایت و تبلیغات بیشتری هستند. حالا آی‌فیلم سریالی پخش می‌کند که خودش صاحب آن است و یک کالای وارداتی نیست.

آی‌فیلم با دعوت از حجت قاسم‌زاده‌اصل میخ اول را محکم کوبید و شاید این مجموعه مسیر تازه تولیدات مستقل شبکه‌های تازه‌تاسیس را هموار کند؛ مسیری که می‌تواند با پربارتر شدن و افزایش برنامه‌های تولیدی به هویت رسانه‌ای مستقل و واقعی خود دست یابد. تاکنون شبکه‌هایی مثل آی‌فیلم و تماشا و نمایش فیلم و سریال‌های شبکه‌های دیگر را بازپخش می‌کردند، اما افزایش این تولیدات می‌تواند این رابطه را معکوس کرده و حتی این شبکه‌ها با تبدیل شدن به مرجع و مرکز فیلم و سریال‌سازی آثار خود را به شبکه‌های دیگر صادر کنند. ضمن این‌که این شبکه‌ها از مخاطبان برون‌مرزی هم برخوردارند و از طیف بیشتری از مخاطبان نیز بهره می‌برند. یادآوری در نخستین گام می‌تواند این مهم را یادآوری کند که شبکه‌های تازه به تولیدات تازه و مستقل نیازمند هستند.

سیدرضا صائمی / جام‌جم