چشم‌انداز پاییز از پنجره تلویزیون

سال 90 برنامه طلوع که از شبکه چهار پخش می‌شود با یک ویژه‌برنامه پاییزمحور علمی به استقبال پاییز رفت و به دنبال پاسخ این پرسش گشت که چرا پاییز برگ‌ریز برای برخی این‌قدر جذابیت دارد؟ آن ویژه‌برنامه با اجرای احسان کرمی و کارشناسی رشید کاکاوند و چند نفر دیگر برگزار شد. کارشناسان هر کدام از دیدگاه خودشان درباره جذابیت‌های این فصل توضیح می‌دادند. مثلا یک نفر در این باره صحبت کرد که در پاییز نور آفتاب با چه زاویه‌ای به زمین می‌تابد و این زاویه در متعادل بودن هوا چه تاثیری دارد. یا این که در این فصل در برگ درختان اتفاقاتی می‌افتد که باعث می‌شود این صفحات معمولا سبزرنگ با طیف‌های رنگی متنوع دلربایی کنند.

رشید کاکاوند هم درباره ارادت شاعران به پاییز سخن گفت و به این نکته اشاره کرد که کلمه پاییز و پردیس و فردوس و پارادیزو که در زبان‌های مختلف به معنای بهشت به‌کار می‌رود ریشه‌های واژگانی مشترکی دارد.

همزمان با «طلوع» چند برنامه دیگر هم پخش شد که ناظر بر جذابیت‌های پاییز بود. اوج برنامه‌های پاییزمحور را در چند سال گذشته در ویژه‌برنامه‌های «رادیو هفت» شاهد بوده‌ایم. این برنامه که از شبکه آموزش پخش می‌شود در شب اولین روز از پاییز به جای یک ساعت سه ساعت برنامه را تدارک می‌بیند و میزبان پاییزدوستان می‌شود. البته هر ساله برای مخالفان این فصل هم بخش‌هایی در نظر گرفته می‌شود. چون پاییز به همان اندازه که برای عده‌ای محبوب است برای عده‌ای فصلی تنفربرانگیز محسوب می‌شود. اصلا ریشه ورود برنامه‌های پاییزمحور را باید چالش بین دو گروه طرفدار و مخالف پاییز بدانیم؛ چالشی که از وبلاگ‌ها آغاز شد و به شبکه‌های اجتماعی کشید و سپس سر از تلویزیون درآورد.

وبلاگ‌ها بستری را برای شخصی‌نویسی جوانان فراهم کردند. در روزنامه‌ها نویسندگان جوان مجبور بودند​ درباره دغدغه‌های عمومی بنویسند؛ ولی وبلاگ‌ها فضایی را ایجاد کردند که جوانان می‌توانستند درددل‌هایشان را منعکس کنند. هر ساله در آخرین روزهای تابستان گروه عشاق پاییز از مزایای این فصل می‌گفتند. از این که پاییز رویایی انسان را غرق آرامش می‌کند و هوایش تو را به دنیایی دیگر می‌برد. در مقابل مخالفان شعر «پاییز بهاری است که عاشق شده است» را مسخره می‌کردند و می‌گفتند این فصل چیزی جز دلتنگی و شلوغی خیابان‌ها به‌ دلیل باز شدن مدارس و شیوع بیماری‌های مختلف مثل سرماخوردگی ندارد.

برنامه‌سازان تلویزیونی که بعضا سوژه‌هایشان را از اینترنت شکار می‌کردند با دیدن این سوژه شاخک‌هایشان تیز شد و با مجموعه‌ای از اشعار و ترانه‌ها و مطالب پاییزی به استودیوهای رسانه ملی رفتند.

حالا بعد از گذشت چند سال وقتی می‌بینیم بهنوش طباطبایی در قاب تلویزیون مناجات‌نامه «پاییز» می‌خواند و می‌گوید: «خدایا تا این پاییز کنارم بودی. من می‌خواهم هزار بار بیشتر از همیشه کنارت باشم» تعجب نمی‌کنیم.

حالا عادت کرده‌ایم که مجری تلویزیون در آغاز برنامه‌اش زمزمه می‌کند: سلام پاییز! خوش‌آمدی. من سال‌هاست که این سوی مرز پنجره‌ها آمدنت را جشن می‌گیرم.

احسان رحیم‌زاده‌ /‌ جام‌جم