اجرای چراغ خاموش مرحله دوم هدفمندی

برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند احتمالا دولت در هفته‌های آینده نیز اقداماتی از این دست را که البته در تعارض مستقیم با مصوبه مجلس نباشد،‌انجام خواهد داد.

به گزارش جام‌جم، رستم قاسمی، وزیر نفت در حاشیه مراسم رونمایی از کارت سوخت با ویژگی‌های جدید با اشاره به این‌که سهمیه‌‌بندی گازوئیل بزودی اجرا می‌شود، یکی از دلایل اصلی چنین تصمیمی را افزایش قاچاق گازوئیل به خاطر تفاوت زیاد نرخ ارز در داخل و خارج کشور دانست.

براساس این گزارش هم‌اکنون روزانه صد میلیون لیتر گازوئیل در کشور به مصرف می‌رسد و تولید آن در پالایشگاه‌های داخل نیز به همین میزان است، به گونه‌ای که تولید و مصرف یکسان است و نیازی به واردات این کالای استراتژیک نیست.

اما در حالی که افزایش نرخ ارز در داخل انگیزه قاچاق سوخت از جمله گازوئیل را که قیمت آن در ایران نسبت به سایر کشورهای همسایه بویژه در مناطق شرقی کشور بسیار پایین است، افزایش داده این امر دولت را بر آن داشته تا سیاست خود را درباره عرضه گازوئیل تغییر داده و سهمیه‌بندی آن را در دستور کار قرار دهد.

به گفته منابع مطلع در وزارت نفت هم‌اکنون روزانه بین پنج تا هفت‌میلیون لیتر گازوئیل قاچاق می‌شود؛ چراکه در برخی کشورهای همسایه قیمت یک بشکه 160 لیتری گازوئیل کم‌گوگرد به یک میلیون می‌رسد.

به گفته این منابع، اخیرا لوله‌های چند کیلومتری قاچاق سوخت در بندرعباس، چابهار و سیستان و بلوچستان نیز کشف شده است. ظاهرا برخی صنایع و واحدهای تولیدی که از سهمیه گازوئیل خود استفاده نمی‌کنند، آن را در اختیار قاچاقچیان قرار می‌دهند.

این گزارش حاکی است با اجرای مرحله نخست هدفمندی یارانه‌ها و افزایش نرخ سوخت، گازوئیل با دو نرخ 150 و 350 تومان در هر لیتر عرضه می‌شود و به دلیل اجرای عرضه منطقه‌ای سوخت در برخی استان‌ها، میزان گازوئیل تحویلی به خودروها براساس پیمایش خودرو تعیین می‌شود.

همچنین از سه سال پیش تاکنون گازوئیل فقط با کارت سوخت عرضه می‌شود و این اقدام به منظور سنجش میزان مصرف در کشور صورت گرفته است.

یک منبع آگاه در گفت‌وگو با جام‌جم درباره نحوه جزئیات سهمیه‌بندی گازوئیل اظهار کرد: از آنجا که سوخت گازوئیل علاوه بر بخش حمل و نقل و خودروهای سنگین به بخش‌های مختلف از جمله خودروهای کشاورزی، شناورها، صنایع و نیروگاه‌ها با نرخ‌های متفاوت عرضه می‌شود، تاکنون درباره قیمت فروش گازوئیل همزمان با سهمیه‌بندی آن، تصمیم‌گیری نشده است و ستاد هدفمندی یارانه‌ها در حال بررسی آن است.

از آنجا که اجازه قانونی اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها از دولت سلب شده است، اما دولت با اعمال شیوه‌های مختلف، در حال اجرای این قانون است.

ماجرای این هدفمندی پنهان از آنجا آغاز می‌شود که از دو هفته قبل به دلیل افزایش نرخ سوخت هواپیما از 200 تومان به 700 تومان نرخ بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی با افزایش 65 درصدی مواجه شده است.

همچنین اجرای سهمیه‌بندی گازوئیل که به گفته رستم قاسمی به‌زودی آغاز خواهد شد با احتمال بازنگری و افزایش در قیمت این نوع سوخت همراه خواهد بود.

وزیر نفت روز گذشته در سخنان خود در جمع مدیران شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بصراحت گفته بود که توقف اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و تغییر نرخ ارز موجب شده تا قاچاق فرآورده‌های نفتی از جمله گازوئیل نسبت به گذشته افزایش پیدا کند.به گفته قاسمی، عامل افزایش نرخ ارز باعث شده قاچاق بنزین و گازوئیل که پیش از این کاهش داشت با روندی صعودی مواجه شود که نیاز به اتخاذ تدابیر ویژه در این باره است.

در حالی که در برنامه سهمیه‌بندی گازوئیل احتمال تغییر نحوه تحویل سوخت به نیروگاه‌ها نیز وجود دارد، محمد بهزاد، معاون امور انرژی و برق وزارت نیرو در گفت‌وگو با جام‌جم از اندیشیده شدن تمهیداتی در این باره خبر داد و تصریح کرد: نشست‌های هماهنگ پی‌درپی در این زمینه با وزارت نفت برگزار می‌شود و هم‌اکنون هیچ نگرانی از بابت تامین سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها نداریم.

بهزاد با اشاره به این که 90 درصد مخازن نیروگاه‌ها از سوخت «مازوت» و 83 درصد از سوخت گازوئیل انباشته است، تصریح کرد: نیروگاه‌ها به طور متوسط روزانه صد تا 120 میلیون مترمکعب گاز طبیعی و 40 تا 50 میلیون لیتر مازوت و 20 تا30 میلیون لیتر نیز گازوئیل دریافت می‌کنند.

معاون امور برق وزارت نیرو در عین حال با تاکید بیشتر بر رعایت صرفه‌جویی مصرف سوخت بویژه برق در تمام فصول سال اظهار کرد: گاز تحویلی از وزارت نفت به نیروگاه‌ها در فصل سرد کاهش خواهد یافت، اما چاره‌اندیشی لازم صورت گرفته تا ضمن صرفه‌جویی در مصرف برق، مصرف سوخت نیروگاه‌ها نیز کاهش پیدا کند.

وی درباره نحوه اعمال قیمت سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها در برنامه جدید سهمیه‌‌بندی گازوئیل یادآور شد: وزارت نیرو در تعیین قیمت سوخت نیروگاه‌ها هیچ‌گونه دخالتی ندارد و تصمیمات در ستاد هدفمندی یارانه‌ها گرفته می‌شود اما از آنجا که حدود 4000 میلیارد تومان در بودجه برای این منظور پیش‌بینی شده ما نیز طبق برنامه پیش می‌رویم و حدود 3000 میلیارد تومان نیز وزارت نیرو باید از محل اجرای قانون هدفمندی به ستاد هدفمندی یارانه‌ها پرداخت کند.

وی در برابر اصرار خبرنگار ما در جواب به این پرسش که نحوه اعمال سهمیه‌بندی به چه شکل خواهد بود، تاکید کرد: پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته اما هنوز هیچ تصمیمی قطعی نیست.

براساس این گزارش از طرفی دیگر وزیر نفت در سخنان خود روز گذشته خبر از قطع واردات گاز از ترکمنستان داد هرچند قاسمی از ادامه مذاکرات برای از سرگیری واردات گاز از این همسایه شمال شرقی کشور خبر داد اما برخی منابع آگاه می‌گویند، ترکمنستان در مذاکرات یک ماه پیش پیشنهاد کاهش صادرات گاز به ایران به میزان یک میلیون مترمکعب را مطرح کرد که مورد پذیرش ایران نیز واقع شده است.

دلیل ارائه این پیشنهاد، مشکلات نقل و انتقال ارز ناشی از تحریم عنوان شده است، اما در عین حال ترکمنستان طرح انجام مبادلات پایاپای با ایران را نیز پذیرفته است.

گاز دریافتی از ترکمنستان به مصرف استان‌های گلستان، خراسان شمالی و مازندران می‌رسد. یک مقام مطلع از برنامه‌ریزی‌های لازم برای تامین سوخت این استان‌ها خبر داد و گفت: در صورت سردتر شدن هوا از سوخت دوگانه در این مناطق استفاده خواهد شد و به همین منظور ستاد مدیریت ویژه در استانداری‌های این سه استان شمالی کشور تعداد زیادی بخاری نفتی خریداری و در اختیار مردم قرار خواهد داد.

همچنین منابع مطلع از ترکمنستان می‌گویند، اخیرا ترکیه گاز دریافتی از ایران را کاهش داده و درصدد امضای قرارداد جدید با ترکمنستان برای خرید گاز از این کشور است.

کارشناسان امور انرژی معتقدند، انتقال گاز از جنوب ایران به شمال کشور بسیار پرهزینه و غیراقتصادی است، از این رو مبادرت به واردات گاز از ترکمنستان برای تامین انرژی مورد نیاز استان‌های گلستان، مازندران و خراسان شمالی می‌کنند. با این حال وزیر نفت گفته است بهره‌برداری از خطوط لوله جدید برای پایداری شبکه جدید گاز در استان‌های حاشیه‌ای دریای خزر و استان‌های شمالی و شمال شرق کشور افزایش می‌یابد.قاسمی از مردم خواسته است با صرفه‌جویی در مصرف گاز امکان گازرسانی مستمر به تمامی مشترکان فراهم شود.

محمد بهزاد، معاون امور برق وزارت نیرو درباره چگونگی تامین برق مناطق شمالی کشور با قطع گاز وارداتی از ترکمنستان تاکید کرد: پیش‌بینی‌های لازم برای دریافت سوخت مایع بیشتر به منظور جبران قطع گاز صورت گرفته و نگرانی از این بابت وجود ندارد. وی در عین حال همچنان مردم را به رعایت الگوی مصرف برق توصیه کرد و گفت: به دلیل شرایط ویژه نیاز به همکاری مردم داریم تا بتوانیم تولید، توزیع و مصرف انرژی بویژه برق را در کشور مدیریت کنیم.

روز گذشته از نسل جدید کارت‌های سوخت رونمایی شد.در حال حاضر 18 میلیون دستگاه خودرو و موتورسیکلت دارای کارت سوخت است که با ورود به پنجمین سال اجرای نظام سهمیه‌بندی بنزین تغییرات جدید در سامانه سوخت ایجاد شده است. در کارت‌های جدید یک نوار مغناطیسی تعبیه شده که ضریب امنیتی آن را افزایش داده است. قابلیت‌هایی چون کیف الکترونیکی، خرید از فروشگاه‌ها، پرداخت هوشمند هزینه بنزین و خرید بلیت مترو و اتوبوس در کارت‌های جدید منظور شده است.

زیبا اسماعیلی - گروه اقتصاد