فروش اطلاعات شخصی مشترکان تلفن همراه

در حالی که ارسال پیامک‌های تبلیغاتی به تلفن‌های همراه مردم افزایش یافته، رسانه‌ها از فروش اطلاعات خصوصی مشترکان اپراتورهای تلفن همراه خبر می‌دهند. براساس اطلاعات منتشره در رسانه‌های دیداری و شنیداری کشور اپراتورهای تلفن همراه کشور اطلاعات مشترکان خود را برای استفاده پیمانکاران تبلیغاتی، در اختیار آنها قرار داده و می‌فروشند. ظاهرا این اطلاعات شامل اطلاعات خصوصی مشترکان است که در صورت صحت، نقض تام و کامل حریم خصوصی افراد محسوب می‌شود. این اطلاعات در قالب بانک‌های اطلاعاتی و با تدوین جدول قیمتی در اختیار پیمانکاران تبلیغات پیامکی اپراتورهای تلفن همراه قرار گرفته تا آنان بتوانند بهره‌برداری لازم را از آن بکنند.

کد خبر: ۴۴۶۲۰۳

ارسال پیامک تبلیغاتی یکی از شیوه‌های تازه مد شده تبلیغات در ایران است و در قالب آن اپراتورهای کشور در ازای دریافت مبالغی از طریق برگزاری مزایده‌های تبلیغاتی، شماره‌های خاصی را در اختیار پیمانکار قرار می‌دهند که بتواند به مشترکان پیامک‌های تبلیغاتی ارسال کند. البته این شیوه تبلیغات مدت‌هاست در دنیا رایج است اما این‌که به همراه شماره تلفن، مشخصات شخصی و بسیار خصوصی فرد در اختیار پیمانکار تبلیغات قرار گیرد، ادعایی کاملا تامل‌برانگیز است که امنیت و حریم خصوصی فرد را تحت‌تاثیر قرار داده و امکان هرگونه سوءاستفاده‌ای را فراهم می‌کند.

این گزارش می‌افزاید: نخستین گزارش تصویری در این خصوص در بخش خبری 30‌/‌20 شبکه دوی سیما پخش شد. دوربین این شبکه به غرفه‌هایی در نمایشگاه الکامپ رفت که پیمانکاران ارسال پیامک تبلیغاتی در آن حضور داشتند.

این پیمانکاران به صراحت اعلام کردند که مخابرات ایران و اپراتورهای تلفن همراه بانک اطلاعاتی مشترکان را به آنان فروخته‌اند. قیمت‌ها نیز جالب بود؛ بانک اطلاعات مدیران 5 میلیون تومان، بانک اطلاعات کل مشترکان تلفن همراه کشور 15 میلیون تومان به علاوه 5‌/‌5 میلیون تومان هزینه سالانه به‌روزرسانی و بانک اطلاعات نظام مهندسی و نظام پزشکی هریک 5 میلیون تومان.

با این حال قسمت تامل‌برانگیز ماجرا آنجاست که این بانک اطلاعاتی امکانات نرم‌افزاری در اختیار کاربران قرار می‌دهد که دسترسی به خصوصی‌ترین اطلاعات شخص به آن را ممکن می‌سازد. مثلا با وارد کردن شماره ملی شخص می‌توان به شماره تلفن همراه، شغل و کد پستی محل سکونت وی دسترسی پیدا کرد و این امکان برای عام و خاص ایرانیان وجود دارد! قیمت دسترسی به این اطلاعات نیز از یک پژوپرشیای صفر کمتر است.

این گزارش می‌افزاید: اگر اطلاعات این گزارش صحت داشته باشد یک حفره اطلاعاتی بزرگ در کشور ایجاد شده که امنیت همگان را به خطر انداخته و اطلاعات خصوصی افراد را حراج کرده است. قطعا برخورد حرفه‌ای، عاقلانه و قاطعانه با این امر ضرورتی انکارناپذیر در این موضوع است، چرا که احتمالا اپراتورهای تلفن همراه ایران در سطح کلان دارای پروتکل‌ها و تعهدات لازم برای حفظ اسرار و اطلاعات مشتریان خود هستند، اما احتمال دارد درون سیستم داخلی آنان حفره‌هایی ایجاد شده که این اطلاعات از این حفره‌ها به بیرون درز کرده است. لذا اپراتورها نیز باید همپا با سایر عوامل درگیر در این ماجرا به بررسی سیستم داخلی خود و صلاحیت کاربران و کسانی که به این اطلاعات دسترسی دارند، بپردازند.

بررسی تخلف

در همین حال واکنش‌ها به این گزارش در رسانه‌ها و مقامات وزارت ارتباطات شروع شده است.

در این باره معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات گفت: فروش بانک اطلاعاتی مربوط به شماره‌های مشترکان منع قانونی ندارد اما فروش اطلاعات شخصی و نقض حریم شخصی آنان مجاز نیست.حسن رضوانی در گفت‌وگو با فارس درخصوص این‌که آیا اساساً فروش بانک اطلاعاتی مشترکان توسط اپراتورهای تلفن همراه، به منظور ارسال پیامک‌های تبلیغاتی صحیح است، اظهار کرد: ارسال پیامک تبلیغاتی روی تلفن همراه، امری عادی در دنیاست.

وی توضیح داد: فروش بانک اطلاعاتی مربوط به شماره‌های مشترکان منع قانونی ندارد.

وی افزود: اما اگر در این کار، اطلاعات شخصی مشترکان فروخته شود و نقض حریم شخصی صورت گیرد، این کار مجاز نیست.

معاون رگولاتوری با ذکر مثالی تصریح کرد: برای مثال اگر شماره مشترک، در اختیار شرکت‌های تبلیغاتی قرار گیرد منع ندارد؛ اما اگر شماره مشترک، همراه با ذکر نام و نام خانوادگی، آدرس محل، شغل و کد پستی ارائه شود، این کار نقض حریم شخصی است و مجاز نیست.

وی ادامه داد: همچنان که شرکت پست نیز بانک اطلاعات کد پستی را می‌فروشد و در گذشته نیز در دفاتر 118، شماره تلفن شخص با ذکر نام و مختصری از محدوده آدرس وی را در بر داشتند.

یک قاضی دادگستری استان تهران نیز گفت: اقدام مخابرات در ارائه اطلاعات مشترکان به برخی شرکت‌های تبلیغاتی، در قوانین فعلی عنوان مجرمانه ندارد.

ولی‌الله حسینی درباره اقدام مخابرات در ارائه اطلاعات مشترکان به برخی شرکت‌های تبلیغاتی اظهار کرد: در حال حاضر در دنیای اطلاعاتی هستیم که نمی‌توان گفت اعلام و فروش شماره تلفن همراه جرم است. وی با بیان این‌که در جامعه اطلاعاتی فعلی نمی‌توان گفت اینها به عنوان وسیله خصوصی مطرح است گفت: در دنیای فعلی بحث فروش اطلاعات به اندازه کافی رشد کرده و بحث حریم خصوصی آن جدا شده است. حسینی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در جرایم رایانه‌ای، این مبحث را داریم که دسترسی به ایمیل افراد، حکم شنود تلفنی را دارد و مجازات آن را محاسبه می‌کنند.

تکذیب اپراتورها

از سوی دیگر همراه‌ اول و ایرانسل گزارش 30‌/‌20 و سایر رسانه‌ها درباره فروش اطلاعات خصوصی مشترکان تلفن همراه را تکذیب کردند. به گزارش باشگاه خبرنگاران، درپی پخش گزارشی مبنی برفروش شماره تلفن مشترکان تلفن همراه به شرکت‌هایی که اقدام به ارسال پیامک‌های انبوه می‌کنند اپراتورهای تلفن همراه با تکذیب این خبر جوابیه‌ای در این رابطه منتشر کردند. براین اساس همراه اول اعلام کرد، این اپراتور از 19 مرداد امسال 73 خدمت رسانی خود را آغاز و از همان ابتدا تاکنون خود را موظف به حفظ کامل حریم خصوصی مشترکان دانسته و به هیچ وجه اجازه دسترسی به اطلاعات خصوصی مشترکان شامل شماره تلفن یا نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، جنسیت، شغل، میزان تحصیلات، کد ملی، کد پستی و آدرس را ندارد و در همین راستا قبوض مشترکان دائمی همراه اول با پاکت توزیع می‌شود تا در حد ممکن این گونه اطلاعات حتی در دسترس توزیع‌کنندگان و همسایگان نیز قرار نگیرد و پیمانکاران ارسال پیامک انبوه شرکت ارتباطات سیار ایران نیز تنها امکان ارسال پیامک به مخاطبان بر مبنای انتخاب نوع سیمکارت (دائمی و اعتباری) استان و شهر آن هم بدون دسترسی به شماره تلفن مشترک را دارند.

همچنین شرکت ایرانسل اعلام کرد: ایرانسل خود را ملزم به حفاظت از اطلاعات حریم شخصی مشترکان می‌داند و بانک اطلاعات شماره‌ها، مشخصات و یا کد پستی مشترکین ایرانسل تحت هیچ عنوانی در اختیار هیچ شرکت ثالث و یا پیمانکاران ارسال پیامک‌های تبلیغاتی قرار نگرفته و منحصرا در اختیار ایرانسل است. با این حال باید در روزهای آینده منتظر واکنش‌های دیگری در این ارتباط بود و البته این واکنش‌ها برای دستیابی به عمق و ریشه این مساله حائز اهمیت است.