رفتن به موزه‌ برای آموختن

 آثار با ارزش و گرانبهایی از نقاط دیگر جهان هم در این موزه گردآوری شده است که می‌توان به مجموعه‌های برنزی شانگ که در قسمت مربوط به هنر چین، و ببر بزرگ و چوبی در حال دریدن یک سرباز در تالار آثار هنر، اشاره کرد.

موزه ویکتوریا و آلبرت که نام آن از ترکیب نام ملکه ویکتوریا و همسرش آلبرت گرفته شده است، سال 1852 تاسیس شد و ازنظر تعداد بازدیدکننده، هفتمین موزه بریتانیا محسوب می‌شود. سال 1850 به دستور آلبرت، نمایشگاه مصنوعات و اختراعات جدید در لندن برپا شد. در آن نمایشگاه، از تمامی دنیا مخترعان، ساخته‌های جدید خود را به لندن آورده بودند. هدف این نمایشگاه، ایجاد یک محیط آموزشی برای مدارس و دانشگاه‌ها بود که تا حد زیادی هم توانست به هدفش برسد.

پس از اتمام آن نمایشگاه، به دستور آلبرت به جای آن کار ساخت موزه‌ای آغاز شد. بسیاری از اجناس این موزه اصل نیست و تنها برای آموزش به دانش‌آموزان و دانشجویان ساخته شده‌اند. در واقع ایده این نوع موزه آموزشی به وسیله آلبرت شکل گرفت.

در طبقه اول این موزه بخشی مربوط به هنر ایرانی است و از میان آثار این بخش می‌توان به تابلوی نفیسی از زنان قاجار که متعلق به دوره فتحعلی شاه است، اشاره کرد. پارچه ابریشمی با قدمت 400 سال که حدود سال 1600 میلادی در ایران بافته شده و همچنین تصویر نادر شاه افشار که در سال 1740 میلادی در اصفهان به‌دست محمدرضا هندی کشیده شده است، قالی بافت اردبیل و کوزه‌های زیبا با قدمت هشتصد ساله و... اشاره کرد.

این کوزه‌ قدیمی بین سال‌های 1150 و 1220 میلادی در کاشان ساخته شده است. ساخت این کوزه به روش قالب‌گیری انجام شده که با توجه به اندازه بزرگ آن در زمان خود، دستاوردی برای سفالگران به حساب می‌آمده است. جنس کوزه ترکیبی خاص از کوارتز است که به دلیل شفافیت بیش از سفال، مورد علاقه هنرمندان آن دوران بوده است. کل کوزه با نقش‌های شش‌ضلعی تزئین شده است. پس از پایین‌ترین ردیف آن شش‌ضلعی‌ها، نقش گیاهی دیده می‌شود. دو ردیف پس از آن هم با نقش‌های حیوانات و پرندگان تزئین شده و در بقیه‌ردیف‌ها نقش‌هایی با شخصیت‌های انسانی به کار رفته‌ است که افرادی را در حال نوشیدن، نواختن بربط یا اسب سواری نشان می‌دهد. قالی اردبیل این موزه نیز یکی از نفیس‌ترین اجناس بخش هنر ایرانی است که در گذشته در بقعه شاه صفی‌الدین قرار داشته و در زمان شاه طهماسب اردبیلی به شاه عثمانی هدیه داده شده است.

بعد از آن در قرن 17 این فرش را به دولت بریتانیا فروختند. این فرش در یک فضای شیشه‌ای قرار دارد که درون آن، چراغ‌هایی نصب شده است و هر نیم ساعت یک‌بار چراغ‌ها را روشن می‌کنند تا بافت ریز فرش بهتر دیده شود.

در این موزه، بخش جداگانه‌ای نیز به هنر دنیای اسلام اختصاص داده شده است. در این بخش، از هر 10 اثر4 تای آن به ایران تعلق دارد؛ نمونه‌هایی چون سفالینه‌های کاشان، اسطرلاب‌های قدیمی، تابلوهای نقاشی و خط نستعلیق، مینیاتور کاری، محراب‌های چوبین و سفالین و...

هنر مینیاتور چین نیز همانند هنر مینیاتور ایران در این موزه به نمایش گذاشته شده است، منتها مینیاتور ایران بیانگر قصه و روایت از داستان‌هایی چون شاهنامه و قصه‌های نظامی و سعدی است و به همین دلیل از ارزش بالاتری برخوردار است.

یکی از بخش‌های جذاب و دیدنی موزه، مجسمه‌های نفیس قدیمی از هنرمندان بنام و مشهور چون میکل آنژ است که در دو طرف راهرویی طولانی برای بازدید مردم قرار داده شده است.

یک بخش جذاب دیگر موزه، بازسازی روم باستان است. در این بخش حتی ستون‌های شهر باستانی آشیل هم ساخته شده‌اند که اگرچه واقعی نیستند اما برای درک و شناخت بهتر چهره قدیم روم و فرهنگ آن زمان کمک زیادی می‌کند.

بخش دیگر موزه، هنر قرون وسطی را نشان می‌دهد که بسیار اهمیت دارد. محراب‌های قدیمی، ظروف غسل تعمید، مجسمه‌های عیسی مسیح، نقاشی‌های مذهبی و..... از نمونه آثار این بخش هستند.

یکی از سالن‌های موزه، جایگاه نمایشگاه نقاشی‌های قدیمی رافائل است. رافائل سانتسیو، یکی از بزرگ‌ترین نقاشان ایتالیایی دوره رنسانس است که موضوع بیشتر کارهایش برگرفته از مذهب بود. این کارهای رافائل که روی دیوارها نصب است، مجموعه‌ای از نقاشی‌های روی کاغذهای کوچک است که پس از کشیدن، مانند یک پازل بهم چسبانده شده‌اند. بنابراین از کنار هم قرار دادن صدها کاغذ 2 در یک اینچ این تابلوهای نفیس ایجاد شده‌اند.

بخش جذاب دیگر موزه که گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند، بخش نمایش سازهای قدیمی از پیانو تا ویولون و چنگ و سازهای بسیار قدیمی دیگر است که امروزه کم و بیش کنار گذاشته شده‌اند. در سوی دیگر نمایشگاه، لباس‌های اشرافی قدیمی نیز جلب توجه می‌کند که در کنار نمایشگاهی از پوشاک جدید و مد روز یکی از مارک‌های معتبر که هر از گاهی در معرض دید قرار می‌گیرد، بیش از هر چیز گردشگران را به سوی این موزه جلب کرده است.

احمد حسینی ـ فاطمه کردی