رقابت مسابقه‌های تلویزیونی برای جذب مخاطب

این مسابقه‌ها هر کدام ساختار و محتوای متفاوتی دارند. برخی همچون چهار، سه، دو، یک اطلاعات سینمایی مخاطب را می‌سنجد و برخی چون سرزمین دانایی توانایی ذهنی و جسمی شرکت‌کننده را در دل طبیعت می‌آزماید.

مسابقات تلویزیونی یکی از جذاب‌ترین گونه‌های برنامه‌سازی هستند و طرفداران خاص خودشان را دارند.

مسابقات از آن جهت که فرصت رقابت را بین چند نفر یا چند گروه فراهم می‌کنند جذاب و دیدنی‌اند؛ اما به این شرط که ایده خوبی داشته باشند و در قالبی هنرمندانه به بینندگان تلویزیون ارائه شوند.

در این وضعیت بینندگان پرشمار جعبه جادو می‌توانند خودشان را جای شرکت‌کنندگان قرار دهند و با شخصیت‌های حاضر در برنامه همذات‌پنداری کنند. در حال حاضر هر یک از شبکه‌های تلویزیونی سعی کرده‌اند یک یا چند مسابقه را در جدول پخش‌شان بگنجانند.

مسابقه چهار، سه، دو، یک که این شب‌ها از شبکه 4 پخش می‌شود برای مخاطبان جدی سینما فرصتی را فراهم می‌آورد تا در یک رقابت دوستانه شرکت کنند. در مرحله اول مسابقه شرکت‌کنندگان به صورت تلفنی به سوالات مطرح شده پاسخ می‌گویند. در مرحله دوم برگزیدگان 60 قسمت اول مسابقه به استودیو دعوت می‌شوند و مسابقه را به صورت حضوری ادامه می‌دهند.

تهیه‌کننده این مسابقه تلویزیونی در گفت‌وگو با جام‌جم با اعلام این خبر که بخش حضوری مسابقه چهار، سه، دو، یک از اواخر شهریورماه آغاز می‌شود، می‌گوید: بخش تلفنی هم تا چند روز دیگر به پایان می‌رسد.

ایده این مسابقه توسط خودمان برای اولین بار مطرح شد. شبکه«‌آی فیلم» بعدها شبیه همین مسابقه را به زبان عربی اجرا کرد.

حسین مروی ادامه می‌دهد: سوالات مطرح شده در برنامه چهار، سه، دو، یک را می‌توان در 4 حوزه فیلم‌شناسی، شناخت عوامل، نشانه‌ها و مفاهیم و اطلاعات تخصصی دسته‌بندی کرد. این‌ها موضوعات جذابی هستند. مردم طرفدار هنرهای نمایشی مثل فیلم، سریال و تئاتر هستند. وقتی ببینند مسابقه‌ای به این آثار می‌پردازد، برایشان جذاب است. حسین مروی اظهار امیدواری می‌کند که قسمت دوم چهار، سه، دو، یک جذاب‌تر از قسمت اول باشد. او می‌گوید: در قسمت دوم ارتباط شرکت‌کنندگان با هم چهره به چهره است. ضمن این‌که ما در این بخش از شرکت‌کنندگان تست بازیگری می‌گیریم و خلاقیت نمایشی‌شان را می‌سنجیم.

به نظر من مسابقه‌هایی که حرکت‌های نمایشی و تصویری داشته باشند، جذاب‌ترند. البته هدف شبکه 4 فقط ایجاد جذابیت نیست، هدف اصلی انتقال مفاهیم و اطلاعات است.

علیرضا ابراهیمی، مجری مسابقه همسفران آفتاب در گفت‌وگو با جام‌جم خبر می‌دهد که ضبط سری جدید این مسابقه‌ هفته آینده کلید می‌خورد.

او می‌گوید: ‌این مسابقه پیشتر در ماه مبارک رمضان از شبکه آموزش روی آنتن رفت. ابراهیمی درباره ویژگی‌های سری جدید همسفران آفتاب می‌گوید:‌ در ماه رمضان سوال‌ها بیشتر در رابطه با مسائل دینی بود. در سری جدید وجوه خانوادگی برنامه پررنگ‌تر می‌شود. در ماه رمضان شرکت‌کنندگان با هم رقابت می‌کردند؛ اما در سری جدید رقابت گروهی می‌شود و گروه‌ها که شامل یک خانواده کامل هستند با موضوع روش‌های زندگی پا به میدان مسابقه می‌گذارند.

در برنامه همسفران آفتاب به مهارت‌هایی چون لوله‌کشی ساختمان و سبزی خردکردن پرداختیم. برای این‌که برنامه جذاب‌تر شود این مهارت‌ها را معکوس کردیم، یعنی از آقایان خواستیم سبزی خرد کنند و خانم‌ها را به کار لوله‌کشی وادار کردیم. خیلی بامزه بود که بیشتر آقایان گلدوزی را بلد نبودند. یکی‌شان وقتی داشت جوراب می‌دوخت، به اشتباه گفت من دارم جوراب می‌بافم. برخی از آقایان منجوق و پولک را از هم تشخیص نمی‌دادند.

این جور شوخی‌های کلامی، برنامه را بامزه می‌کرد. از خانم‌ها می‌خواستیم که کفش واکس بزنند. خانم‌ها دست و صورتشان سیاه می‌شد و این جور حرکت‌ها فضا را بانشاط می‌کرد.

مرتضی کریمان، مدیر گروه تفریحات و سرگرمی شبکه تهران نیز با اشاره به این‌که هم‌اکنون چندین مسابقه در این شبکه در حال اجراست، می‌گوید: سرزمین دانایی، گوی طلایی و رد پا مسابقاتی هستند که از شبکه تهران روی آنتن می‌روند. در شبکه تهران به قالب مسابقه اهمیت داده شد و این اهمیت متنوع شدن فضای مسابقات را در پی داشت. اوج این تنوع را در مسابقه سرزمین دانایی می‌توان مشاهده کرد.

این برنامه با شعار علم جذاب و دوست‌داشتنی است، برای جامعه نخبگان طراحی شده است. دانشگاهیان اقبال خوبی به این برنامه نشان دادند. سرزمین دانایی 2 ساختار تلویزیونی «مستند» و «مسابقه» را با هم ترکیب کرده؛ یعنی شرکت‌کنندگان را در شرایط سخت و طبیعی قرار می‌دهد و مستندی از حضور آنها در طبیعت را به تصویر می‌کشد. کوهنوردی، صخره‌نوردی، بیابان‌نوردی، شکار پرندگان، صید ماهی و زندگی در جنگل از جمله بخش‌های این مسابقه است. گوی طلایی هم یک مسابقه کاملا سه‌بعدی و گرافیکی است که به صورت زنده پخش می‌شود.

به گفته این مدیر تلویزیونی، قالب مسابقه یکی از قالب‌های پرطرفدار و جذاب در همه تلویزیون‌هاست.

او می‌گوید: در چند سال گذشته، مسابقه باغ کتاب که از شبکه تهران پخش می‌شد، در نظرسنجی‌ها عنوان پربیننده‌ترین مسابقه را کسب کرد. این مسابقه با هدف بالا بردن اطلاعات مردم و تشویق آنها به کتابخوانی طراحی شده بود.

حسین فردرو، تهیه و تولید مسابقاتی چون باهم، 101، ستاره‌ها، دایره سبز و... را در کارنامه دارد.

او این روزها مشغول تهیه مسابقه‌ای به نام زوج‌های جوان برای شبکه 3 سیماست. فردرو در این رابطه می‌گوید: برنامه زوج‌های جوان 4 شب در هفته روی آنتن می‌رود. برخی شب‌ها به دلیل پخش برنامه‌هایی چون نود، زوج‌های جوان پخش نمی‌شود.

محور اصلی این مسابقه مهارت‌های زندگی است. از خانم‌ها در رابطه با خانه‌داری سوالاتی پرسیده می‌شود و آقایان هم باید در امور فنی مطلع باشند. در بخش عملی از شرکت‌کنندگان می‌خواهیم که مهارت‌هایشان را به نمایش بگذارند. در اول هفته، 10 زوج وارد مسابقه می‌شوند و تا آخر هفته به صورت حذفی 2 زوج به مرحله نهایی می‌رسند.

احسان رحیم‌زاده
گروه رادیو و تلویزیون