کمک به اقتصاد ملی با لامپ کم‌مصرف

توسعه بهره‌گیری از لامپ‌های کم‌مصرف در راستای مدیریت مصرف و بهره‌وری انرژی مورد توجه قرار گرفته و حال با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت برق خانوار، ضروری است تا خانواده‌ها برای مدیریت مصرف برق و انرژی مورد نیاز خود روش‌های توصیه شده را به کار گیرند که یکی از همین روش‌ها استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف به جای لامپ‌های رشته‌ای است.

به گفته مسوولان سازمان بهره‌وری انرژی ایران لامپ‌های کم‌مصرف از استانداردهای IEC و استانداردهای ملی ایران برخوردارند که براساس این دو استاندارد ، کالاهای مذکور مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که شامل الزامات ایمنی، کیفیت کلاهک، برچسب انرژی و آزمون مقاومت در برابر شعله و جرقه است.

بر این اساس لامپ‌های ارائه شده عموما دارای تضمین هستند و چنانچه مصرف‌کننده در طول مدت ضمانت با ایرادی هنگام استفاده از این کالا مواجه شود می‌تواند از شرایط ضمانت آن استفاده کند.

میزان نوردهی هر لامپ کم‌مصرف استاندارد 18 وات برابر با نور حاصل از یک لامپ رشته‌‌ای معمولی 100 وات است.

همچنین مصرف انرژی الکتریکی هر لامپ حدود 20 درصد لامپ رشته‌ای با توان مشابه است و طول عمر متوسط یک لامپ کم مصرف استاندارد حدود 10 برابر عمر متوسط بهترین نوع لامپ رشته‌ای است و علاوه بر آن امکان انتخاب نور آفتابی (زرد)‌ و مهتابی (سفید)‌ را به مصرف‌کننده می‌دهد.

کارشناسان می‌گویند استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف می‌تواند علاوه بر کمک به اقتصاد خانواده‌ها به توسعه طرح‌های تولید و توزیع برق نیز کمک کند زیرا مصرف کمتر منجر به تولید با کیفیت و توان بیشتر برق خواهد شد.

همچنین متخصصان سازمان بهره‌وری انرژی ایران توصیه کرده‌اند که لامپ‌های کم‌مصرف در محیط‌هایی که درجه حرارت بیش از 48 درجه و کمتر از 10 درجه دارند استفاده نشود زیرا استفاده از این لامپ‌ها در محیط‌هایی که جریان هوا بسته است یا رطوبت بالایی دارند مانند حمام مورد مصرف قرار گیرند احتمال بروز خطراتی است .

در پی تولید و استفاده فراگیر و عمومی از لامپ‌های کم‌مصرف نظرات متعددی در رابطه با خطرات زیست‌محیطی و تاثیرات استفاده از آن بر بدن انسان مورد گوشزد قرار گرفته است.

اما مطالعات صورت‌گرفته نشان می‌دهد که این نوع لامپ‌ها نیز به 4 دسته لامپ‌های بی‌خطر، کم‌خطر، میان‌خطر و پرخطر تقسیم‌بندی شده‌اند.

طبق استانداردهایی که در ایران برای این لامپ‌ها صورت گرفته، لامپ بی‌خطر لامپی است که حضور انسان در روشنایی با شدت 500 (شدت نوری که در فاصله نیم‌ متری از یک لامپ کم‌مصرف 23 واتی وجود دارد)‌ به مدت 8 ساعت یا خیره‌شدن مستقیم به آن به مدت 15 دقیقه هیچ خطری برای سلامتی انسان ایجاد نمی‌کند.

از سوی دیگر کارشناسان محیط زیست معتقدند از آنجایی که عنصر جیوه برای درخشندگی لامپ‌های کم‌مصرف استفاده می‌شود و این عنصر سمی است اثرات سویی بر محیط زیست می‌گذارند، اما همین کارشناسان می‌گویند چنانچه این لامپ‌ها هنگام دور ریختن حباب آن نشکسته باشد و جیوه آن به محیط وارد نشود آلودگی ایجاد نخواهد کرد و توصیه کرده‌اند در صورت بروز چنین اتفاقی آن را در کیسه‌ای بسته تحویل مراکز بازیافت زباله دهند.

همچنین بهره‌گیری از این لامپ‌ها در فرکانس‌های الکترونیکی لوازم برقی موجود در خانه نیز تاثیرگذار است که در این زمینه نیز تمهیداتی به عمل آمده که رعایت فرکانس‌های 40 کیلوهرتز و بالاتر در دستگاه‌های کنترل‌دار برقی منجر به عدم بروز تداخل این فرکانس‌ها می‌شود.

از راه‌های تشخیص استاندارد بودن لامپ‌های کم‌مصرف، یکپارچه بودن این لامپ‌هاست یعنی مجموعه‌ای شامل یک کلاهک، یک منبع تولید روشنایی مستقل و همچنین اجزای تکمیلی راه‌اندازی لامپ است که اجزای آن را بدون خراب کردن نمی‌توان از هم جدا کرد.

همچنین علامت‌گذاری مقدار ولتاژ، مقدار فرکانس، دمای رنگ، میزان فتومتری (عمدتا پس از 100 ساعت روشن شدن لامپ شناخته می‌شود)‌، طول عمر اسمی لامپ، تعیین دوره کلیدزنی (30 ثانیه روشن و 90 ثانیه خاموش)،‌ زمان پایدار شدن (زمان لازم پس از اعمال ولتاژ برای این که لامپ به 80 درصد شار نوری نهایی دست یابد)‌ و برچسب انرژی از مشخصه‌های لازم برای استاندارد بودن لامپ‌های کم‌مصرف است. وجود ضمانت برای لامپ‌های کم‌مصرف نیز از دیگر نشانه‌های استاندارد بودن کالای خریداری شده است. همچنین هنگام خرید باید لامپ مورد نظر با معیارهای ذکر شده مورد آزمایش قرار گیرد تا از سلامت لامپ اطمینان حاصل شود.

مدیرعامل سازمان بهره‌وری انرژی گفته بود که به ازای مصرف هر لامپ کم‌مصرف 60 هزار تومان به اقتصاد ملی کمک می‌شود.

به اعتقاد کارشناسان مدیریت مصرف از محورهای مهم اقتصاد خانواده به شمار می‌رود که با توجه به اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها توجه به این امر در کاهش هزینه‌ها موثر خواهد بود.

از آنجایی که طبق گفته وزارت نیرو تاکنون حدود 100 میلیون لامپ کم‌مصرف در کشور توزیع شده که از این میزان 5.2 میلیون لامپ یارانه‌ای بوده و در حال مصرف است، به میزان 2000 مگاوات از مصرف کاهش یافته و طبق پیش‌بینی شرکت توانیر در صورت استفاده گسترده از این لامپ‌ها 2000 مگاوات دیگر نیز از مصرف برق خواهد کاست.

زیبا اسماعیلی 
گروه اقتصاد