قرن 21 زمانی برای پایان عصر نفت

اکتشافات نفتی در سالهای گذشته باعث شد تا این طلای سیاه به عنوان یکی از اصلی ترین منابع انرژی و سوخت در جهان به شمار رود. اینک با گذشت سالیان متمادی و کشف منابع نفتی مختلف ، کارشناسان

کد خبر: ۳۳۷۱۱

به این نتیجه رسیده اند که باید انرژی تجزیه پذیر مناسبی را جایگزین این نوع سوخت فسیلی کرد. از این رو روزنامه «لوموند» در مقاله ای به تشریح وضعیت کنونی نفت در دنیا و تمام شدن ذخایر آن در آینده ای نه چندان دور پرداخته است.
آنچه در پی می آید حاصل این بررسی است که از سوی گروه نوآوری ها و تحولات شانا منتشر شده است.

زکی یمانی ، وزیر نفت پیشین عربستان سعودی ، بتازگی در سرمقاله اکونومیست نوشت: «عصر حجر به این دلیل به پایان نرسید که دیگر سنگی وجود نداشت» و با این سخن به ظرافت بیان کرد که قرن 21 زمان پایان یافتن «عصر نفت» است ؛ عصری که کمی بیش از یک قرن پیش آغاز شد.
در ادامه مقاله لوموند آمده است: البته هنوز چندین دهه تا تمام شدن ذخایر نفت باقی مانده است ؛ زیرا هنوز امکان کشف میدان های جدید یا استخراج بیشتر از میدان هایی که امروز بازدهی چندان زیادی ندارند، وجود دارد.
زمان آن فرارسیده است که پژوهشگران ، فناوری هایی را به اجرا درآورند که امکان استفاده از منابع انرژی جایگزین را فراهم کند.
باید سیستم تولید و عادتهای مصرف را با قواعد جدید بازی انرژی هماهنگ کرد. به همین دلیل امروز دیگر وقت آن رسیده است که برنامه های تحقیقاتی ، راهکارهای اقتصادی و راهبردهای مختلف با حساسیت های ایجاد شده در مردم در زمینه انرژی ، با یکدیگر هماهنگ شوند تا بتوانیم خود را برای دوران «پس از نفت» آماده کنیم و فقط در این شرایط است که براستی خواهیم توانست از توسعه پایدار و آینده ای با مصرف کمتر انرژی صحبت کنیم.
البته گامهایی در این زمینه ، حتی در بطن بازار تجارت برداشته شده است. برای مثال ، بریتیش پترولیوم نامش را به بییوند پترولیوم (ماورای نفت) تغییر داد و یا در آگهی های تبلیغاتی دایملر بنز، پرنده کوچکی را می بینیم که از آب خارج شده و از اگزوز یک خودروی هیدروژنی می نوشد.
از طرف دیگر، لابراتوارها نیز بشدت مشغول فعالیت هستند. دولت امریکا، بدون آن که حرکتی مبنی بر کاسته شدن از قدرت مطلقش در کنترل خاور میانه بروز دهد، از مدتها پیش هزینه انجام تحقیقات درباره انرژی های پایدار را تقبل کرده است.
قانونی تحت عنوان «توسعه و ترویج بیوانرژی و فرآورده های زیست پایه ای» در سال (1999 در دوران ریاست جمهوری کلینتون) به تصویب رسید که هدف آن 3 برابر کردن میزان مصرف سوختهای گیاهی در فاصله سالهای 2000 تا 2010 عنوان شد.
در ژوئن سال 2000 نیز کنگره امریکا قانون «سوختها و مواد شیمیایی پایدار» را تصویب کرد. به موجب این قانون ، صدها میلیون دلار به انجام کارهای تحقیقاتی مشترک بین دانشگاه ها و صاحبان صنایع اختصاص یافت.
به خواسته جورج بوش ،بندی به قانون موسوم به «فارم بیل» (مصوب مه 2002) اضافه شد که طبق آن ، 5 درصد از رقم نجومی 180 میلیارد دلار کمکی که قرار است ظرف 10 سال آینده به کشاورزان امریکایی اعطا شود، به فرآورده های زیستی اختصاص خواهد یافت.
همچنین در قانون سیاست انرژی امریکا که قرار است تا آخر امسال به تصویب کنگره این کشور برسد، مبلغ 20 میلیارد دلار برای انجام تحقیقات درباره انرژی های غیر فسیلی ، از جمله انرژی اتمی ، پیش بینی شده است که در صورت تصویب شدن ، 2 میلیارد دلار از این مبلغ به موتورهای هیدروژنی اختصاص خواهد یافت.
وزارت انرژی امریکا نیز به پروژه هایی که در زمینه بیوتکنولوژی ، ژنتیک و همچنین نانوتکنولوژی صورت می گیرند، کمک مالی می کند. به عنوان مثال ، «انستیتوی انرژی های جایگزین بیولوژیک» امریکا در تلاش است ترکیباتی از موجودات زنده بسازد که قادر به تولید هیدروژن یا جذب دی اکسید کربن است.
بسیاری از شرکتها نیز سعی دارند هزینه سوختهای گیاهی را به سطح بنزین کاهش دهند. وزارت انرژی امریکا نیز در این زمینه با آنها همکاری مناسبی دارد.
برای مثال ، میزان یارانه ای که این وزارتخانه به پروژه «ابتکار ملی نانوتکنولوژی» اختصاص داده است ، از 75 میلیون دلار در سال 2002 به 200 میلیون دلار در سال 2004 افزایش خواهد یافت. هدف از این اقدام ، ساخت مواد و دستیابی به راه مصرفی هایی است که به طور بسیار قابل ملاحظه ای انرژی و ماده اولیه کمتر مصرف می کنند و این کار را از طریق ایجاد تغییر در موادی انجام می دهند که در مقیاس میلیونیوم میلی متر هستند.
طبق ششمین برنامه تحقیقات و توسعه اتحادیه اروپا که در سالهای 2003 تا 2006 اجرا خواهد شد، مبلغ 5/3 میلیارد یورو به مسائل مربوط به انرژی اختصاص خواهد یافت ؛ البته از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواسته شده است این مبلغ را به 10 میلیارد یورو افزایش دهند.
رومانو پرودی ، رئیس دوره ای اتحادیه اروپا، در اوایل سپتامبر گذشته (شهریور) هنگام ارائه «نقشه راه اتحادیه اروپا در مورد هیدروژن» گفت: هدف ما ایجاد راهی رو به پیشرفت ، طی دهه های آینده ، به سوی اقتصادی است که کاملا با هیدروژن درآمیخته است.
اما برداشتن تمام مشکلات فنی از سر راه و ارائه کمکهای مالی عمومی ، تنها چاره امر نیست ؛ بلکه صرفا زمانی می توان تمام مشکلات را پشت سر گذاشت که شرکتها و مصرف کننده ها به ساخت و خرید این نوآوری ها تشویق شوند.
پرودی که خود ریاست یک شرکت چند ملیتی شیمی را نیز به عهده دارد، معتقد است در حال حاضر هیچ کس حاضر نیست صرفا به این دلیل که فرآورده ای پایدار است ، پول بیشتری بپردازد.
به اعتقاد وی ، متصدیان بازار صرفا زمانی به نوآوری هایی رو می آورند که متقاعد شوند روش عمل گذشته شان ، در مقایسه با این نوآوری ها، سودآوری کمتری دارد.
یکی از توصیه های «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی»، طبقه بندی آنالیزهای چرخه زندگی ، (A.C.V) و بیلان انرژی فرآورده ها و فرآیندهای صنعتی است تا به این ترتیب بتوان سرمایه گذاری ها، خریدها و نیز سیستم مالیاتی را طبق ارزیابی هایی صحیح از تاثیر منفی آنها بر محیطزیست پایه ریزی کرد.
وزارت صنایع ژاپن ، میتی ، بتازگی اعلام کرد که بزرگترین پایگاه داده های اطلاعاتی در زمینه A.C.V را در اینترنت راه اندازی کرده است که قابل دسترسی برای شرکتها و همچنین عموم افراد است.
پایگاه اطلاعاتی یاد شده ، می تواند یک راهنمای مناسب برای سرمایه گذاران و همچنین مصرف کنندگان باشد. این اقدام در حقیقت ، اولین قدم برای یادگیری «تولید به گونه ای دیگر» است.