دنا را قربانی نکنیم

مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از تنوع زیستی زاگرس با اعلام این مطلب می‌گوید: «در صورت شروع مجدد عملیات خط لوله گاز، هزاران اصله درخت بلوط بار دیگر قربانی می‌شوند، این در حالی است که مجری طرح می‌تواند خط لوله جدید را از کنار خط لوله قدیمی عبور دهد تا خسارت کمتری به جنگل و تنوع زیستی منطقه وارد شود، اما گویا مجری در نظر دارد مسیر جدیدی با جاده دسترسی تازه به عرض 16 متر انتخاب کند که در این صورت درختان بیشتری قطع خواهند شد.» پافشاری شرکت ملی گاز برعبور خط لوله از قلب منطقه حفاظت شده دنا در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این به دستور دادستان کل کشور این طرح به دلیل تخریب‌های گسترده در قلب جنگل‌های زاگرس متوقف شده بود، با این حال شگفت‌آور است که باردیگر تکمیل مسیر قبلی در منطقه حفاظت شده دنا در دستور کار مجری طرح قرار گرفته است و حتی شنیده می‌شود که این بار مجوزهای لازم را هم برای قطع بیش از 15 هزار درخت 200 ساله بلوط دریافت کرده‌اند!

آنچه امروز به بهانه اجرای غیرکارشناسی این طرح در قلب جنگل‌های زاگرس از دست می‌دهیم میراث طبیعی و ملی این سرزمین است که آسیب‌های وارد شده به آن را با هیچ پول و ثروتی نمی‌توان جبران کرد.

بدون شک انتقال گاز از جنوب به شمال ایران در نوع خود اقدامی مثبت است، اما به دلیل عدم رعایت ملاحظات زیست‌محیطی، مصداق بارز توسعه ناپایدار است که تنها منافع کوتاه‌مدت و بخشی یک دستگاه را تامین می‌کند.

از این رو پرسش متخصصان محیط زیست و گروه‌های حامی طبیعت این است که آیا نمی‌شد خط لوله جدید را هم از کنار خط لوله قدیمی عبور می‌دادند تا جنگل‌های کمتری تخریب شود؟ آیا نمی‌شد حداقل سهمی ناچیز از این سوخت فسیلی ارزشمند برای ساکنان بیش از 300 روستای استان که سال‌هاست به سوخت دسترسی ندارند و ناچار به تامین سوخت از جنگل هستند اختصاص می‌دادیم؟ آیا ایجاد 2 یا 3 انشعاب از این خط لوله برای تامین سوخت مردمی که تنوع زیستی‌شان را از دست می‌دهند تا پایتخت‌نشینان و شهرنشینان استان‌های شمالی در فصل سرما،‌ خانه‌های گرم و نرم داشته باشند انتظار زیادی است‌؟

فراموش نکنیم که منطقه حفاظت شده دنا تنها به دلیل تنوع زیستی بی‌بدیلش سال گذشته از سوی یونسکو در فهرست ذخایر بیوسفری جهان به ثبت رسیده است. ضمن این‌که رئیس سازمان محیط زیست نیز اخیرا از قطعی شدن ارتقای سطح حفاظتی این منطقه به پارک ملی خبر داده که می‌تواند عنوان بیستمین پارک ملی ایران را با خود یدک بکشد.

از سوی دیگر سال‌هاست که منطقه حفاظت شده دنا به همراه چندین منطقه دیگر به عنوان منطقه نمونه از سوی سازمان ملل متحد، تحت لوای پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس تحت حمایت قرار گرفته تا با اعمال مدیریتی کارآمد، گنجینه تنوع زیستی آن برای ایران و جهانیان حفظ شود؛‌ گنجینه‌ای که با در اختیار داشتن بیش از 440 گونه گیاهی و بیش از 15 درصد مهره‌داران ایران به عنوان نگین انگشتری زاگرس می‌درخشد و می‌تواند پشتوانه‌ای برای تامین نیازهای دارویی، صنعتی، ‌تامین آب،‌ رونق کشاورزی،‌ اکوتوریسم و طرح‌های پژوهشی و تحقیقاتی زیادی در کشور باشد.

پس چگونه است که حاضر می‌شویم تنوع زیستی زاگرس را با همه سودمندی‌هایش به پای یک طرح انتقال گاز که پاک‌تراشی جنگل را هدف قرار داده است، ذبح کنیم؟