کودکان در تیررس تبهکاران

آموزش سرقت

وادار کردن کودکان به انجام کارهای خلاف یکی از مصادیق سوءاستفاده از اطفال است. چندی قبل ماموران نیروی انتظامی زنی را در حین سرقت از یک خانه دستگیر کردند و متوجه شدند این زن از پسر 11 ساله خود برای دزدی‌ استفاده می‌کند. این زن ‌که طاهره نام دارد می‌گوید: «من به پسرم راه و روش دزدی را یاد داده بودم و با هم در خیابان‌ها پرسه می‌زدیم و خانه‌هایی را که ساکنانش حضور نداشتند، شناسایی می‌کردیم سپس من با شاه‌کلید در خانه را بازمی‌کردم و همراه پسرم مشغول دزدی می‌شدم. من پسرم را با دو هدف همراه خودم می‌بردم، اول این‌که حضور او باعث می‌شد مردم به من مشکوک نشوند و جلب توجه نکنم، دوم این که می‌خواستم فرزندم از همان کودکی با راه و روش سرقت آشنا شود و فوت و فن این کار را یاد بگیرد.

ما هر وقت برای دزدی وارد خانه‌ای می‌شدیم، من لوازم باارزش را جمع می‌کردم و پسرم هم وسایل کودکان مثل اسباب‌بازی‌ها را می‌دزدید.» طاهره اکنون در بازداشت بسر می‌برد و این در حالی است که کودک او تحت تاثیر تربیت نادرست مادرش، سرنوشتی مبهم دارد. احمد ابراهیمی، حقوقدان درباره این نوع سوءاستفاده از کودکان توضیح می‌دهد: «در مواردی دیده شده از کودکان برای کارهای خلاف دیگر ازجمله جابه‌جایی مواد مخدر یا قاچاق سوخت در مناطق مرزی استفاده می‌کنند. به طور کلی چنین سوءاستفاده‌هایی یک معضل جهانی است و برخی کشورها با قاطعیت با این جرایم برخورد می‌کنند، ولی متاسفانه ما از نظر قانونی با ضعف‌ها و کمبودهایی مواجه هستیم. البته طبق کنوانسیون حقوق کودک، دولت‌ها موظفند حقوق کودک را تامین، تضمین و از آنها حمایت کنند. سوءاستفاده از کودکان را می‌توان مغایر با رفاه کودک تعبیر و برای مقابله با آن قوانین سخت‌تری را وضع کرد.

این حقوقدان به جنبه‌های دیگر این ماجرا نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: در این مورد که مادر، پسر 11 ساله‌اش را وادار به انجام دزدی می‌کرد، باید بگویم چون طفل به سن بلوغ نرسیده است، مسوولیت کیفری ندارد. از سوی دیگر ظاهرا پدر این کودک نیز مجرمی سابقه‌دار و حرفه‌ای است و در فروش اموال مسروقه با همسرش همدست بوده، در چنین مواردی والدین صلاحیت نگهداری از طفل را ندارند و قانونگذار این اختیار را به قاضی داده است تدبیری بیندیشد که حضانت کودکان به افراد با صلاحیت یا مراکز رسمی سپرده شود. به هر حال به نظر من چنین سوءاستفاده‌هایی را ما باید به عنوان جرمی مستقل در نظر بگیریم و آن را مشمول مجازات‌های سنگین کنیم.

یکی از شایع‌ترین جرایم علیه کودکان کودک‌آزاری است. یک نمونه از این پرونده‌ها دو هفته قبل در دادگاه تجدیدنظر استان تهران مورد رسیدگی قرار گرفت. متهم این پرونده زنی به نام مریم است که پسر 10 ساله شوهر خود را بارها مورد آزار قرار داده، چند نقطه از بدن او را سوزانده، بارها وی را بشدت کتک زده و تنبیه‌های خشن دیگری را علیه پسربچه اعمال کرده است. پدربزرگ کودک آزاردیده که این جرم را به پلیس گزارش کرد، می‌گوید: چند سال قبل پسرم و همسرش طلاق گرفتند و حضانت نوه‌ام، رامتین به پسرم سپرده شد. مدتی بعد پسرم با مریم ازدواج کرد و آنها بچه‌دار شدند. از آن به بعد بود که عروسم شروع به آزار رامتین کرد.

کودک آزاردیده مطابق محتویات پرونده از بیش فعالی رنج می‌برد و همین مساله باعث شده بود نامادری در برخورد با او مرتکب خشونت شود. این زن می‌گوید: دخترم مشکل تنفسی دارد و باید از او مراقبت کنم، اما از زمان تولد او رفتار رامتین روز به روز بدتر می‌شد و من و فرزندم را اذیت می‌کرد من هم کتکش می‌زدم. چند باری هم او را گاز گرفتم و با ناخن پاهایش را خراش دادم البته حالا از کاری که کرده‌ام پشیمانم، من نمی‌خواستم آسیبی به این پسر برسانم و فقط برخی اوقات او چنان مرا عصبی می‌کرد که از خود بیخود می‌شدم.

گاهی آزار کودکان به قتل آنها منجر می‌شود و نمونه آن کشته شدن پسربچه 8 ساله‌ای به نام دانیال به دست ناپدری‌اش است. این مرد که 15 سال به مواد مخدر اعتیاد داشت بعد از جدایی پدر و مادر دانیال، با مادر او عقد موقت کرد اما با پسربچه بشدت مشکل داشت تا این که روز حادثه ضربه‌ای به او وارد کرد که باعث برخورد سر کودک به دیوار و مرگ مغزی او شد.

حمید نبوتی، روان‌شناس، در این خصوص می‌گوید: این تلقی که کودک‌‌آزاری بیشتر توسط نامادری یا ناپدری انجام می‌شود، باور درستی نیست و آمار نشان می‌دهد بیشتر کودک‌آزاران پدران اطفال و پس از آن مادران آنها هستند و چون این جرم در حریم خانواده اتفاق می‌افتد، کمتر پیش می‌آید که دستگاه قضایی و نیروی انتظامی از آن مطلع شوند ضمن این که آزار فقط تنبیه کودکان نیست و بسیاری از اطفال تحت آزارهای روحی قرار می‌گیرند.

این روان‌شناس، ریشه کودک‌آزاری را به نابسامانی‌های خانوادگی و همچنین بیماری‌های روحی و روانی پیوند می‌دهد و معتقد است قانون باید بیشتر از شرایط فعلی از کودکان حمایت کند.

سرهنگ حسین عباسچیان، رئیس پایگاه نهم پلیس آگاهی تهران برای پیشگیری از یکی از جرایم شایع علیه اطفال توصیه می‌کند: والدین به‌هیچ‌عنوان حتی برای لحظه‌ای کوتاه فرزندان خردسال خود را در خودرو تنها نگذارند و به بسته بودن در خودروها و بالا بودن شیشه پنجره‌های خودرو اکتفا نکنند.

این هشدار، به پرونده ربوده شدن یک کودک 4 ساله به دست مردی معتاد اشاره می‌کند. متهم 37 ساله این پرونده که مردی سابقه‌دار است، می‌گوید: «من وسایل داخل خودروها را می‌دزدیم آن شب هم وقتی چشمم به یک ماشین مناسب افتاد، تصمیم گرفتم از آن سرقت کنم اما همین که در خودرو را باز کردم، دختربچه‌ای را دیدم که داخل ماشین خواب بود. آن دختر در دستش چند حلقه النگوی طلا داشت یکدفعه وسوسه شدم و آن کودک را ربودم تا به محل امنی ببرم و جواهراتش را بدزدم.» این متهم با تلاش پلیس ساعتی بعد از وقوع جرم دستگیر و کودک به خانواده‌اش تحویل داده شد، اما در مواردی شاهد بوده‌ایم که کودک‌ربایی با انگیزه سرقت جواهرات حتی به قتل اطفال هم منجر می‌شود.

زن 44 ساله‌ای به نام اکرم که در مشهد طلا و جواهرات دختر بچه‌ها را می‌دزدید نیز درباره شگرد و شیوه خود توضیح می‌دهد: «من به بهشت رضا می‌رفتم و با شناسایی خانواده‌های عزادار که از بچه‌های خود غافل شده بودند، سراغ دختر بچه‌هایی می‌رفتم که طلاجات همراه داشتند بعد آنها را با چرب زبانی اغفال می‌کردم و به گوشه‌ای خلوت می‌کشاندم و نقشه‌ام را اجرا می‌کردم.»

این زن به همین اتهام روانه زندان شد.