کودکان را از خوردن شیرینی محروم نکنید!

مواد قندی رفتار را تغییر نمی‌دهند

در عید نوروز بازار شیرینی و شکلات داغ است و در این میان کودکان علاقه ویژه‌ای به این گروه از خوراکی‌ها دارند. مصرف این مواد گاهی باعث نگرانی والدین می‌شود و آنها را از این مساله نگران می‌کند که شاید در آینده کودکشان دچار عوارض ناخواسته‌ای شود. در این میان برخی بر این باورند که مصرف مواد قندی زیاد روی رفتار کودک تاثیر می‌گذارد و اکثرا این طور تصور می‌کنند که رفتارهای کودک در جهت منفی تغییر می‌کنند.اما آیا فکر می‌کنید شواهد علمی یا توجیه فیزیولوژیک از این باورها حمایت می‌کند؟ آیا همراهی شیرینی‌جات و تغییر رفتار مورد قبول واقع شده و دیگر نیاز به مطالعه بیشتر نیست؟ آیا این مساله می‌تواند یک بدفهمی باشد؟ این مساله بخوبی مورد مطالعه قرار گرفته است و این که آیا شیرینی‌جات می‌توانند باعث تغییر رفتار کودکان شوند، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج جالبی به دست آمده است.

کد خبر: ۳۱۸۲۸۱

به نظر شما آیا تفاوتی بین قند مصنوعی و سایر خوراکی‌های شیرین مانند سیب یا آبمیوه وجود دارد؟ واژه «قند» در واقع نماینده مولکول‌های مختلفی می‌باشد که از میان آنها می‌توان به پلی‌ساکاریدها اشاره کرد که قندهای کمپلکس و بزرگی هستند. نشاسته از همین گروه است که در برنج و سیب‌زمینی یافت می‌شود. بیشتر پلی‌ساکاریدها طعم شیرین ندارند. دی‌ساکاریدها و مونوساکاریدها مولکول‌های کوچک‌تری هستند و از قندهای ساده می‌باشند. «فروکتوز» قند اصلی موجود در میوه‌ها و عسل است، گلوکز که انرژی بدن ما را تامین می‌کند و سوکروز که از ترکیب فروکتوز و گلوکز تشکیل شده است و در شکر وجود دارد. قندهای اخیر بسیار شیرین‌تر از نشاسته هستند. قند چه طبیعی و چه مصنوعی، توسط بدن به یک شیوه هضم می‌شود و در نهایت همه آنها شکسته شده و به گلوکز به عنوان منبع انرژی تبدیل می‌شوند.

بدفهمی از کجا شروع شد؟

این باور که غذا می‌تواند روی رفتار تاثیر داشته باشد در سال 1973 شدت گرفت. در این زمان مطالعاتی توسط بنیامین فینگلر انجام شد و او به والدین توصیه کرد که بهتر است از افزودنی‌های غذایی برای تغذیه کودکان دوری کنند. پس از این بود که بحث تاثیر شیرینی‌جات روی رفتار کودکان بالا گرفت.

مطالعات مختلفی روی تاثیر مصرف مواد قندی بر رفتار رابطه اندک یا بی‌ارتباط بودن این دو مساله را با هم نشان داده‌اند. حتی کودکانی که طبق گفته والدینشان پس از مصرف مواد قندی دچار بیش‌فعالی شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند و رژیم‌های غذایی مختلفی روی آنها آزمایش شد، اما هیچ رابطه واضحی بین مصرف کم یا زیاد مواد قندی و تغییر رفتار در آنها مشاهده نشد. در یکی از بهترین مطالعاتی که در سال 1994 به چاپ رسید، کودکان سالم 5 3 ساله و 10 6 ساله مورد بررسی قرار گرفتند و معلوم شد که هیچ ارتباطی بین نوع رژیم غذایی و عملکرد آنها از نظر روانی، رفتاری و هوشی وجود ندارد. مطالعات مختلف دیگر با روش‌هایی مشابه نتایج فوق را مورد تایید قرار دادند.

با وجود این که موضوع همیشه جای بحث داشته است، این امکان وجود دارد که در موارد نادری کودک پس از مصرف مواد قندی رفتارهای منفی از خود نشان داده باشد حتی اگر نتوان رابطه مشخصی بین آنها یافت. زیرا ممکن است تغییر نوع یا مقدار قند مصرفی تاثیر عمیق‌تری بر رفتار داشته باشد.بیشتر مطالعات انجام گرفته روی کودکان سالم بوده است و نه آنهایی که اختلال توجه بیش‌فعالی داشته‌اند یا به انواع دیگری از اختلالات مبتلا بوده‌اند.
با‌‌‌ این وجود بیشتر مطالعات ارتباطی بین این دو مساله قائل نشده‌اند ولی با این وجود هنوز برخی از والدین این مساله را نپذیرفته‌اند.

به نظر محققان انتظار بیش‌فعالی پس از مصرف مواد قندی در والدین باعث شده است که در تفسیر آنها از آنچه که مشاهده می‌کنند، تاثیر داشته است.

والدین باید بدانند که به جای توجه به غذای کودک برای جلوگیری از بیش‌فعالی بهتر است بدانند که بیش‌فعالی علائمی دارد که عبارتند از تغییر خلق و خو، اختلال در هیجان، اختلال یادگیری و مشکلات خواب. اگر هنوز هم در مورد بیش فعال بودن کودک خود تردید دارید، بهتر است قبل از هر کاری با پزشک مشورت کنید. روش‌های خودسرانه مانند محدود کردن غذای کودک بیشتر از آن که به نفع کودک شما باشند، باعث آسیب به او می‌شوند.

درست است که قند عاملی برای بیش‌فعالی نیست ولی می‌تواند منجر به مشکلات دیگری شود. قند عامل مهمی در پوسیدگی دندان است. علاوه بر آن، مصرف زیاد غذاهای قندی باعث چاقی می‌شود که به دنبال آن خطر بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا افزایش می‌یابد. پس نباید در مصرف مواد قندی زیاده‌روی کرد و بهتر است تعادل را در این مساله رعایت نمود.

قند و چاقی

ممکن است در برخی کتب و مجلات خوانده باشید که قند به تنهایی باعث می‌شود تا غذاها به شکل چربی در بدن ذخیره شده و به همین جهت هر نوع قند از جمله قندهای طبیعی که در میوه‌ها وجود دارند نیز باید محدود شوند. اما بیشتر متخصصان سلامت بر این باورند که میوه‌جات حاوی موادی هستند که برای بدن لازم است. علت اصلی اضافه وزن قندی است که شما به رژیم غذایی خود به صورت اضافی تحمیل می‌کنید. هر چه قند اضافی بیشتری مصرف کنید، بیشتر چاق می‌شوید. نوشیدنی‌های قندی و آنهایی که با اسانس میوه‌ها طعم‌دار می‌شوند نیز باعث افزایش وزن می‌شوند. یکی دیگر از عللی که قند باعث افزایش وزن می‌شود این است که افرادی که مواد قندی زیادی مصرف می‌کنند، با خراب کردن برنامه رژیم غذایی خود بیشتر در معرض چاقی قرار می‌گیرند. بعلاوه این افراد ویتامین و مواد معدنی کمتری دریافت می‌کنند. بعضی از افراد تصور می‌کنند که قند موجود در نوشیدنی‌ها سالم‌تر از قندی است که به صورت شکر یا قند سفره وارد بدن می‌شود ولی باید دانست که این دو هیچ فرقی برای بدن ندارند و همه آنها در نهایت به گلوکز تبدیل می‌شوند.

چرا مقاومت در برابر مصرف مواد قندی سخت است؟ به نظر می‌رسد که انسان از بدو تولد علاقه خاصی به مواد شیرین داشته است. مطالعات اخیر ژنی را شناسایی کرده‌اند که میل انسان به شیرینی را تعیین می‌کند. شیرینی برای بعضی‌ها اعتیادآور است و این مساله باعث می‌شود تا روز به روز میل آنها به مصرف شیرینی‌جات بیشتر از قبل شود. این افراد باید مصرف شیرینی خود را در حد ثابتی حفظ کنند و هر روز مقدار مشخصی از آن بکاهند تا بتوانند سلامتی خود را حفظ کنند. مصرف میوه تازه به جای کمپوت، عدم استفاده از شیرین‌کننده در غذا، محدود کردن پیش غذا و پس غذا و جلوگیری از پرخوری روش‌هایی برای کاهش مصرف مواد قندی هستند.

افرادی که 1800 کالری در روز مصرف می‌کنند می‌توانند حدود 8 قاشق چایخوری یا 32 گرم قند اضافی مصرف کنند. اگر
2200 کالری در روز مصرف می‌کنید، می‌توانید 12 قاشق چایخوری قند اضافی مصرف کنید. برای آن که تخمین درستی از قند مصرفی داشته باشید، باید بدانید که یک نوشابه قوطی معمولی تقریبا 10 قاشق چایخوری و یک شکلات متوسط حدودا 5 قاشق چایخوری قند دارد.

به طور کلی بهترین راه برای کاهش قند مصرفی، شناختن و محدود کردن قندهای اضافی است نه حذف کردن این مواد مهم از رژیم غذایی اصلی.