بهعنوان نمونه میتوانیم از سال ۶۷ بهعنوان آخرین سال دفاعمقدس نام ببریم که سینمای ایران با فروش بیش از ۷۶میلیون قطعه بلیت به رکوردی دستنیافتنی در سالهای پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی رسید و حتی با فروش روزانه ۷۰هزار قطعه بلیت در تهران، آنهم در روزهایی که پایتخت ایران هدف موشکهای رژیم بعث قرار گرفته بود نیز رسید؛ اما امروز و با گذشت نزدیک به چهار دهه از سالهای جنگ تحمیلی، با آغاز تجاوز رژیمصهیونیستی از بامداد جمعه ۲۳خرداد به سرزمین ایران باز مردم ثابت کردند همچنان سالنهای سینما مأمن امنی برای آنان است. طرح بلیتهای نیمبها و فعالیت حدود ۲۱۰ سالن و استقبال بیش از ۲۰۰هزار مخاطب در ۱۲روز آنهم در سینماهای سراسر کشور خود گواه این مطلب است.
سینما، مأمن مخاطبان
در تهران نیز بهعنوان قلب ایران و با توجه به مصوبه دورکاری دولت حدود ۴۰ پردیس سینمایی فعالیت خود را ادامه دادند که در این بین سینما شکوفه، پرندمال، نارسیس، راگا، لوتوس مال، فجر اسلامشهر، اریکه ایرانیان، معینمال، جامجم پردیس، سینماشهر قرچک، هروی سنتر، رزمال، ساحل اندیشه و باغ کتاب در صدر پرمخاطبترین پردیسها و سالنها قرار گرفتند.مشخص است اساسا چیدمان درست و متنوع ژانرهای سینمایی تاریخی، دفاعمقدس، کمدی و ... باعث شد در روزها و شبهای دلهرهآور مردم ایران تجربه جذاب و دلنشینی از حضور در سالنها و پردیسها را در خاطره جمعی خود ثبت و ضبط کنند اما جنگ، هرچند واقعی و پرخطر، حس همبستگی، مقاومت و نیاز به حضور جمعی را تقویت میکند. در چنین شرایطی، سینما نهتنها «پناه» بلکه نوعی اعلام حیات فرهنگی بود. ترکیب عواملی مانند نیمبها شدن بلیتها، تنوع ژانری فیلمها و مهمتر از همه، نیاز روانی به فاصلهگرفتن از ترس و التهاب، باعث شد سالنهای سینما به پناهگاهی موقت بدل شوند.
تنور داغ سینما در اهواز
استان خوزستان و شهر اهواز ازجمله مناطقی است که بهدلیل موقعیت استراتژیک خود، در زمان جنگ تحمیلی آماج حملات مستقیم دشمن قرار داشت و در زمان نبرد۱۲روزه میان ایران و رژیمصهیونیستی نیز شرایط ناآرامی را سپری کرد. با وجود این، تعدادی از مردم سینمادوست این شهر برای فاصله گرفتن از شرایط جنگی و سپری کردن لحظاتی آرام، به پردیسهای سینمایی شهر اهواز پناه بردند.
نیما قرهباغزاده، مدیر پردیس سینمایی خلیجفارس اهواز بر ادامه فعالیت پردیسهای سینمایی در زمان جنگ تأکید کرد و گفت: ادامه فعالیت سینماهای کشور در شرایط جنگی میتواند فرصتی را برای آرامش شهروندان فراهم کند. قرهباغزاده میگوید: اهواز در زمان جنگ ۱۲ روزه موقعیت دشواری را تجربه کرد. با وجود این، مردم این شهر همچنان به تماشای فیلمهای سینمایی و حضور در این مجموعه علاقه نشان دادند.
او ادامه داد: در روزهایی که جنگ جریان داشت، موقعیت عجیبی را تجربه کردم و آن زمانی بود که بهدلیل موشکباران دشمن فکر میکردم مردم دیگر رغبتی به حضور در سینما نداشته باشند اما با وجود این باز هم شاهد بودیم تعدادی از سینمادوستان حتی در هنگامه حملات دشمن هم به سینما میآمدند. زمانی که علت را از آنها جویا شدم، گفتند بهدلیل فاصله گرفتن از شرایط دشوار و پیچیده زمان جنگ، ترجیح میدهند با حضور در سالن سینما، لحظاتی را در آرامش و فارغ از اخبار زمان جنگ سپری کنند.
قرهباغزاده بیان کرد: این مجموعه در کنار یک مرکز نظامی قرار دارد و به همین دلیل پیشبینی میکردم در زمان جنگ مخاطبان علاقه خود را به حضور در سالنهای سینما از دست بدهند اما خوشبختانه این اتفاق رخ نداد و بهدلیل استقبال تماشاگران، چراغ سینما همچنان روشن باقی ماند.
این مدیر سینما با بیان اینکه پردیس سینمایی خلیجفارس در یک مجتمع تجاری قرار گرفته است، یادآور شد: بهدلیل نوع مصالح به کار رفته در ساخت این مجموعه، میتوان از آن بهعنوان پناهگاه نیز استفاده کرد و بسیاری از شهروندان برای حفظ جان خود تصمیم به حضور در این مجموعه میگیرند. بهدلیل به انجام رساندن رسالت فرهنگی خود از ادامه فعالیت سینماها در شرایط جنگی استقبال میکنم و معتقدم فعالیتهای روزمره فرهنگی در زمان جنگ نباید با وقفه مواجه شود. با وجود اینکه جنگ ۱۲روزه چهره کلانشهر تهران را کاملا تغییر داد و برخلاف عادت همیشگی، شاهد شهری آرام و خلوت بودیم اما با تدابیر اتخاذ شده، سینماهای این استان در دوران جنگ همچنان به فعالیت خود ادامه دادند.
طرح نیمبها، ناجی سینما در تهران
پردیس پرده طلایی تهران ازجمله مجموعههای سینمایی است که طی دو سال گذشته افتتاح شده و در دوران جنگ ۱۲روزه بیش از همه، پذیرای مادران و فرزندان آنها بود.
فرشته فکری، مدیر این پردیس سینمایی معتقد است طرح فروش نیمبهای بلیت سینماها ازجمله اقدامات مثبت و مؤثر مدیران سینمایی در دوران جنگ بوده است. وی میگوید: معتقدم سینماهایی که در مناطق کمخطر قرار گرفتهاند باید در دوران جنگ همچنان به فعالیتهای عادی خود ادامه داده و پذیرای مخاطبان باشند. خوشبختانه پردیس سینمایی پرده طلایی در نقطه امنی از شهر تهران قرار گرفته و به همین دلیل، مخاطبان از حضور در این مجموعه استقبال کردند.
فکری عنوان کرد: عمده مخاطبان این سینما را در دوران جنگ خانوادههای دارای کودک تشکیل دادند. به همین دلیل و برای اینکه شرایطی را در جهت حفظ آرامش و امنیت روانی کودکان ایجاد کنیم، سانسهای پرتعدادی را جهت نمایش فیلمهای مربوط به این گروه سنی درنظر گرفتیم و از مادران و کودکان زیادی میزبانی کردیم.
همچنین در هر شب سانسهایی را برای فیلمهای جنگی همچون «اسفند»، «صیاد» و «پیشمرگ» درنظر میگرفتیم و برای هر یک از این آثار تعداد قابلتوجهی بلیت خریداری میشد. خوشبختانه در دوران جنگ هم مردم تهران از سینما و سینماداران حمایت کردند و باوجود مخاطرات موجود، همچنان به تماشای آثار سینمای ایران نشستند. به عقیده من حضور در سالنهای سینما در شرایط اضطرار میتواند حداقل برای دو ساعت مخاطبان را از شرایط پیچیده جنگی و خبرهای نگرانکننده دور نگه دارد و به همین دلیل نقش مهمی در تأمین امنیت روانی جامعه برعهده دارد.
او ادامه داد: ابتدا نمیتوانستم نسبت به حضور تماشاگران در سالنهای سینما خوشبین باشم اما خوشبختانه درنهایت این اتفاق افتاد. به نظر من درنظر گرفتن بلیتهای نیمبها برای سینما اتفاق بسیار خوبی بود که باید حداقل برای چند هفته ادامه پیدا میکرد. این روزها بسیاری از مردم در شرایط سخت اقتصادی دشواری قرار دارند و فروش نیمبهای بلیت میتواند باعث شود اقشار مختلف جامعه برای بهبود حال روحی خود، سری به مجموعههای سینمایی بزنند. به سهم خود تلاش کردیم فارغ از صرفه اقتصادی، با روشن نگهداشتن چراغ سینماها در دوران جنگ، محیطی امن و راحت برای خانوادهها و بهخصوص کودکان ایجاد کنیم.
روشنی چراغ سینما در مازندران
استان مازندران از جمله مناطق کشور بود که در روزهای جنگ میزبانی از شهروندان استانهای بسیاری را بهعهده داشت. روشن بودن چراغ سینماها در این استان نیز مانند سایر نواحی کشور باعث شد تعدادی از شهروندان و گردشگران تصمیم بگیرند ادامه جریان زندگی روزمره یا سفر خود، ساعتی را در سالنهای سینما سپری کنند.
سینما سپهرشهرساری ازجمله مجموعههای سینمایی با قدمت طولانی کشوراست که ازسال۱۳۴۲تاکنون، بدون کوچکترین وقفه به کار خود ادامه داده و در زمان جنگ ۱۲روزه نیز پذیرای مخاطبان بوده است. علی حری، مدیر این سینما عقیده دارد قطع اینترنت باعث شد اطلاعرسانی درخصوص ادامه فعالیت این سینما بهخوبی صورت نگیرد. او گفت: در تمامروزهای دوران جنگ، این مجموعه طبق روال سابق خود به فعالیت ادامه داد و دلیلی برای توقف جریان روزمره زندگی وجود نداشت. سینما بستری اجتماعی، فرهنگی و تفریحی است و باید همگام با جریان زندگی عادی شهروندان عمل کند. بنابراین معتقدم تعطیلی سالنهای سینما در هیچ شرایطی جایز نیست.
حری بیان کرد: در دوران جنگ مردم در خانههای خود حبس شده بودند و سالنهای سینما ازجمله مکانهایی بود که میتوانستند با حضور در آن، تا حدودی آرامش خاطر را تجربه کنند. بزرگترین مشکل ما در این روزها این بود که متأسفانه به دلیل قطعی گسترده اینترنت بینالملل در کشور، امکان دسترسی به صفحه خود در فضای مجازی را از دست دادیم که البته تصمیم گرفتیم در پیامرسانهای داخلی اطلاعرسانیهای لازم را صورت دهیم چراکه بسیاری از ادامه فعالیتهای سینماها در دوران جنگ بیاطلاع بودند. سینما سپهر محیطی امن و ایمن دارد وتلاش کردیم از شهروندان شهر ساری و مسافران دعوت کنیم ساعتی را به تماشای فیلمهای روز سینمای ایران اختصاص دهند.
او ادامه داد: همچنین سعی کردیم تا با بهرهگیری از بیلبوردهای شهری، ادامه فعالیت این مجموعه را به اطلاع شهروندان برسانیم. البته از تعداد مخاطبان رضایت چندانی نداشتم چراکه این استان در روزهای جنگ پذیرای حدود ۱۰ میلیون نفر بود و این توقع وجود داشت که جمعیت بیشتری به تماشای فیلمها در سینما رغبت داشته باشند. البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که کشور در شرایط طبیعی نبود و مردم برای تفریح وارد استانهای شمالی کشور نشده بودند.
حری با بیان اینکه در زمان جنگ نیز جریان عادی زندگی تداوم دارد، یادآوری کرد: مردم در لحظات دشوار زندگی به تفریح نیاز بیشتری پیدا میکنند و لازم است تا جایی که در توان داریم بستری برای آرامش خاطر آنها فراهم کنیم.
رپنج استان پرمخاطب در روزهای جنگ
نگاهی آماری به وضعیت سینماها که مؤسسه سینماشهر منتشر کرده، حاکی از گستردگی مخاطبان در سراسر کشور است.
پردیس سینما هویزه مشهد با ۲۸۳۷مخاطب، مجموعه هنر شهرآفتاب شیراز با ۲۳۳۰، پردیس ویلاژ توریست مشهد با ۱۷۳۱، پردیس سینمایی بازار شهر قم با ۱۶۵۸، پردیس سینمایی ساحل اصفهان با ۱۵۹۸، پردیس سینمایی اطلس مشهد با ۱۵۳۸، پردیس سینمایی مهر کوهسنگی با ۱۴۵۲، پردیس سینمایی چهارباغ اصفهان با ۱۳۴۰، سینما آفریقای مشهد با ۱۱۷۶ و پردیس اکومال کرج با ۱۳۳۵ ازجمله سالنهایی هستند که طی ۱۲روز میزبان مخاطبان شدند.در ردهبندی استانی نیز پس از استان خراسانرضوی، استانهای اصفهان، قم، البرز و تهران را باید پنج استان پرمخاطب در این ۱۲روز بدانیم؛ استانهایی که در این مدت با توجه به وضعیت اجتماعی انتظار میرفت فعالیت هنری و سینمایی در آن شکل نگیرد اما همانطور که پیشتر نیز بیان شد با همت و غیرت ایرانی اجازه ندادند چراغ سینما خاموش شود.