مراقب تغییر رفتار نوجوانان باشید

فریبا عربگل در ششمین کنگره ملی سلامت خانواده که در سالن همایش‌های رازی برگزار شد، افزود: دوره نوجوانی از 2 منظر اهمیت ویژه‌ای در زندگی فرد دارد؛ یکی از نظر تغییرات طبیعی و نرمال و دیگری از نظر تغییرات غیرطبیعی، بیماری‌ها و آسیب‌هایی است که در این دوره رخ می‌دهد.

وی گفت: تغییرات طبیعی خود را در دوره نوجوانی با مواردی از جمله شروع به تصمیم گیری به طور مستقل نشان می‌دهد که این مساله ممکن است با منفی‌گرایی و مخالفت جویی با نظریات دیگران خود را نشان دهد.

تمایل به استقلال که نوجوان از خانواده جدا می‌شود و تمایل به گروه، دوستان و اجتماعی شدن دارد به طوری که دوستان بخش عمده‌ای از زندگی نوجوان را تشکیل می‌دهند و روی تصمیم‌گیری‌های او اثر می‌گذارند و تمایل به گذراندن زمان‌‌هایی در تنهایی و کناره‌گیری از فعالیت‌هایی که قبلا‌ در خانواده داشته است،نشانه‌هایی دیگر است.

فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی اضافه کرد: نوجوان در این سن بیشتر دوست دارد یک حریم خصوصی برای خود ایجاد کند به طوری که اهمیتی که حفظ حریم خصوصی در این دوره دارد در هیچ دوره‌ای از زندگی فرد وجود ندارد و همچنین تمایل به جنس مخالف - چیزی که بیشترین ترس و نگرانی والدین را از دوران بلوغ برمی‌انگیزد - و رشد اخلاقیات و تفکر انتزاعی همانندسازی و الگوبرداری از دیگران، تا در نهایت هویت و شخصیت نوجوان شکل بگیرد. هرچه به آخر دوران بلوغ نزدیک می‌شویم نهایتا نوجوان چیزهای قرض گرفته شده از الگوهایش را درونی می‌کند و شخصیت خاص خود را می‌یابد.

عربگل گفت: تغییرات غیرطبیعی و هشداردهنده دوران نوجوانی بسیار اهمیت دارد. دوران نوجوانی شروع بسیاری از اختلالات و بیماری‌های روانپزشکی مثل سوء‌مصرف مواد و اختلالات خلقی است که نشانه‌ها و علائم این اختلالات را می‌توان از تغییرات طبیعی دوران بلوغ افتراق داد.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان گفت: برخی از علائم و نشانه‌های خطر در دوران نوجوانی که نشان‌ دهنده یک مساله جدی‌تر است را می‌توان در افزایش یا کاهش وزن شدید و قابل توجه، مشکلات خواب ، تغییر در دوستان، تغییرات شدید و ناگهانی در رفتار، فرار از مدرسه، تجدید یا مردود‌شدن در دروس، افسردگی، هر نوع صحبتی از خودکشی و علائمی از گرایش به مصرف مواد و مشکل با قانون جستجو کرد.

عربگل افزود: از آنجا که شروع مصرف مواد اکثرا در دوران نوجوانی است و در بسیاری از موارد منشأ نگرانی والدین و خانواده‌هاست، برخی علائم هشداردهنده در مورد مصرف مواد را می‌توان افت تحصیلی و مردود شدن در مدرسه، تغییرات خلقی به صورت بالا و پایین رفتن خلق، شک راجع به این‌که نوجوان کیست و کجا می‌رود؟، گم و ناپدید‌شدن پول و وسایلی از منزل، شروع زودهنگام مصرف سیگار، مقابله‌جویی با والدین و رد ارزش‌های آنان، چشمان اشک‌آلود یا قرمز، استفاده از قطره‌های چشمی برای پنهان کردن قرمزی چشم، داشتن دوستان خلافکار، ساعت‌هایی که تأخیر دارد و مشخص نیست کجاست یا توضیحی برای آن ندارد، پیدا کردن دارو یا چیزهای مشکوک در وسایل و متعلقات او و رفتارهای ضداجتماعی نام برد با توجه به این نکته که در هنگام ارزیابی تمام نوجوانان یک شک بالا درباره مصرف مواد لازم است.

وی اشاره کرد: چنانچه خانواده‌ها، مشاوران، پزشکان و کارشناسانی که با نوجوانان سر و کار دارند تغییرات طبیعی دوران بلوغ را بشناسند و بتوانند علائم خطر و هشداردهنده را تشخیص دهند بهتر و زودتر می‌توانند به نوجوان کمک کنند.