بازیگران جدید در صلح خاورمیانه

نکته قابل توجه در تحولات مذکور تشدید تحرکات برای اجرای این طرح با محوریت بازیگران جدید است. هرچند که تاکنون آمریکا با طرح‌های متعدد از جمله طرح 57 کشوری (رویکرد 57 کشور اسلامی به رژیم صهیونیستی) فعالیتهای بسیاری برای به اصطلاح صلح خاورمیانه داشته اما عدم صداقت آمریکا در اجرای این طرح و نیز استمرار توسعه طلبی‌های صهیونیستها این امر را با شکست مواجه کرد. هرچند که روند به اصطلاح صلح خاورمیانه در ظاهر قطع نگردیده اما عملا آمریکا اقدام چندانی در این عرصه نداشته است چنانکه هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا در گزارش خود به اوباما رئیس جمهور، صراحتا بر عدم اجرایی شدن طرح‌های مذکور اذعان کرده بود. آنچه در روند به اصطلاح صلح خاورمیانه دارای اهمیت است استمرار روند با برخی بازیگران جدید است. در این چارچوب دو نکته قابل توجه است.

اولا اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه تحرکات جدیدی را با ارائه طرح‌هایی نظیر طرح تقسیم بیت المقدس به عنوان پایتخت فلسطین و رژیم صهیونیستی آغاز کرده‌اند. در این عرصه، از یک سو اتحادیه اروپا نشست وزرای خارجه خود را با محوریت پرونده قدس شرقی برگزار و در نهایت از کشورهای عربی و صهیونیستها خواست تا به روند سازش بازگردد.از سوی دیگر فرانسه نیز با تشدید دیپلماتیک نظیر میزبان سارکوزی رئیس جمهور از ملک عبدالله دوم پادشاه اردن و حسنی مبارک رئیس جمهور مصر (دیدار مبارک از فرانسه فردا برگزار می شود) در این زمینه فعال شده است فرانسه برای تکمیل این بازیگری دیدارهایی با سوریه و لبنان و سایر کشورهای عربی داشته است.

 ثانیا بازیگر دیگر روند صلح را می‌توان ترکیه دانست که تا حدود زیادی در این زمینه فعالیت داشته است. ترکیه که زمانی صرفا در پرونده سوریه و رژیم صهیونیستی فعالیت داشته اکنون به بازیگری در تمام سطوح روند صلح ایفای نقش می‌کند.در کنار تاکیدات ترکیه بر ادامه میانجی‌گری در زمینه سوریه و رژیم صهیونیستی، ترکها با میزبانی از برخی مقامات ارشد کشورهای عربی  مانند ملک عبدالله دوم و حسنی مبارک و حتی سفر عبدالله گل رئیس جمهور ترکیه به اردن در کنار رایزنی‌های گسترده اوغلو وزیر خارجه ترکیه در منطقه، فعالیتهای گسترده‌ای در این عرصه داشته‌اند. نکته قابل توجه آنکه کشورهای عربی، غرب و آمریکا نیز این بازیگری را پذیرفته و بر فعالیت ترکیه تاکید دارند.

به هر تقدیر در جمع بندی روند تحولات خاورمیانه می‌توان گفت که در کنار برخی تحرکات آمریکا بازیگران جدیدی چون اتحادیه اروپا و حتی ترکیه به فعالیت مشغول شده‌اند که خود سندی بر ناکامی‌های آمریکا در منطقه و ناتوانی آن در اجرای روند به اصطلاح صلح خاورمیانه و در نهایت پذیرش بازیگران جدید در منطقه است.

جام جم آنلاین-قاسم غفوری