راهکاری برای رفع معضل بهداشتی کشتار دام

این اصول و ضوابط در کشتارگاه طی چند بخش می‌بایست انجام شود:

بازرسی قبل از کشتار: در این مرحله که فقط توسط دکتر دامپزشک انجام می‌گیرد دام زنده، از نظر بیماری‌هایی همچون: هاری، جنون گاوی، سیاه زخم، لیستریوزو بیماری‌های مخاطی که عموما قابل انتقال به انسان نیز هستند مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که در صورت وجود آلودگی، دام مورد نظر از سایرین جداگشته و حتی در این قسمت در صورت وجود علائم بیماری‌های واگیر، مبداء دام نیز کنترل می‌شود.

بازرسی پس از کشتار: در این قسمت پس از ذبح دام، قسمت‌های مختلف لاشه به همراه سر و آلایش دام شامل: ریه، کبد، کلیه و قلب توسط دکتر دامپزشک یا کارشناس بهداشت گوشت از نظر وجود بیماری‌هایی مثل: انواع سل، انگل‌ها، زردی،لاغری مرضی و عفونت‌های منتشر مورد بازرسی بهداشتی قرار گرفته که در صورت وجود آلودگی، لاشه به همراه متعلقات آن ضبط و معدوم می‌شود، سپس لاشه‌های سالم ممهور به مهر دامپزشکی شده و به اتاق سرد منتقل می‌شود.

اتاق سرد: لاشه‌ها را پس از تائید سلامت برای جلوگیری از رشد و تزاید باکتری‌ها و فساد گوشت باید به این قسمت برای مدت 24 ساعت منتقل کرد که با انجام این عمل علاوه بر جلوگیری از رشد باکتری‌ها با طی شدن مرحله صلابت یا جمود نعشی عضلات ترد و خوشمزه نیز می‌شود. برودت این سالن که اصطلاحا اتاق سرد به آن گفته می‌شود (4 ‌ 0) درجه سانتیگراد تنظیم شده است زیرا عمدتا باکتری‌ها  خصوصا مزوفیل‌ها در برودت کمتر از 5 درجه سانتیگراد قادر به رشد نیستند.

پس از طی این مراحل گوشت توسط خودروهای سردخانه دار بهداشتی به مراکز عرضه مجاز در سطح شهر حمل گردیده و به دست شهروندان محترم می‌رسد.

در صورتی که گوشت سالم و با کیفیت در شرایط نامناسب و به صورت غیر بهداشتی حمل شود، آلودگی‌های ثانویه توسط خودرو و دست و لباس افراد می‌تواند به گوشت منتقل و آن را بیماری‌زا و غیرقابل مصرف کند. بنابراین رعایت کامل و دقیق تمامی مراحل فوق می‌تواند کمک به  سلامت جامعه کند و حذف هر کدام از این مراحل مخاطرات متعددی را به دنبا ل خواهد داشت.

در این میان بر پایه اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) از میان 1709 عامل بیماری‌زای شناخته شده، 832 عامل یعنی 49 درصد مانند: سیاه زخم، سل،تب مالت و هاری و از میان 156 عامل بیماری‌زای نوپدید شناخته شده در انسان، 114 مورد آن یعنی 74 درصد مثل: جنون گاوی، سارس و آنفلوآنزای فوق‌حاد از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. این در حالی است که در شهر ما و مقابل دیدگان همه از جمله کودکان روزانه عده قابل توجهی از شهروندان به منظورهای مختلف مثل: آمدن حجاج، ایام محرم، تولد فرزند و خرید خانه و غیره بدون هیچ‌ نگرانی دام مورد نظر خود را از مراکز غیرمجاز تهیه و در حیاط منزل و یا معابر عمومی ذبح می‌کنند، غافل از آن که با این کار خود آلودگی‌هایی را که در محیط وجود دارد خصوصا در معابر عمومی مانند هاگ باکتری بیماری سیاه زخم به گوشت منتقل کرده و از طرفی نیز به واسطه خون، امعاء و احشاء، مدفوع و پوست دام که می‌تواند حاوی انواع میکروب‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها باشد محیط زندگی را به شدت آلوده و بهداشت عمومی را به مخاطره می‌اندازد و همچنین تاثیرات روانی بسیاری را ناآگاهانه از کشتار بر روی ذهن کودکان معصوم به جا می‌گذارند.

با توجه به اهمیت موضوع پیشنهاد می‌گردد کارگروهی متشکل از وزارت کشور، وزارت بهداشت و درمان، سازمان محیط زیست و سازمان دامپزشکی کشور در اسرع وقت تشکیل و جهت ساماندهی ذبح بهداشتی عاجلا تصمیم اتخاذ نمایند.

* رئیس اداره آموزش اداره کل دامپزشکی استان تهران