ارتودنسی‌‌، ضرورتی ‌برای ‌تمام‌ سنین

چرا باید ارتودنسی کنیم؟

به دلایل مختلف، درمان ارتودنسی برای بسیاری از افراد ضروری است.

بهداشت بیشتر، بهتر و راحت‌تر: وقتی دندان‌های شما به هم ریخته و نامنظم هستند بسیار مشکل است که بتوانید کاملا آنها را تمیز کنید و این می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ها شود و بیماری‌های لثه و در نهایت از دست دادن دندان‌ها را در پی داشته باشد. پس شما با داشتن دندان‌های مرتب می‌توانید از بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات دهان و دندان در آینده پیشگیری کنید.

ساییدگی دندان‌ها: تحقیقات نشان داده است جفت شدن نامناسب دندان‌های بالا و پایین با یکدیگر که ناشی از به هم ریخته بودن و ردیف نبودن آنهاست، به دلایل مختلف دندانپزشکی می‌تواند باعث ساییدگی دندانی شود.

صدمه دیدن لثه‌ها: دندان‌های نامرتب و بخصوص آنها که نابجا رشد کرده‌اند می‌توانند در موارد مختلف با برخورد به لثه باعث آسیب آن شوند.

آسیب دیدن مفصل گیجگاهی فکی: تحقیقات نشان داده است که جفت شدن نامناسب دندان‌های بالا و پایین که ناشی از نامرتب بودن و به هم ریختگی آنهاست، به مفصل گیجگاهی فکی فشار می‌آورد و باعث درد در آن مفصل و نواحی اطراف آن می‌شود.

تکلم بهتر : بعضی از مردم به دلیل به هم ریختگی دندانی و عملکرد نادرست فک‌ها نمی‌توانند راحت و صحیح سخن بگویند. درمان ارتودنسی با دفع آن ناهنجاری‌های دندانی فکی، تکلم راحت و صحیح را به آنها هدیه می‌دهد.

ظاهر جذاب‌تر: مردم می‌دانند که داشتن دندان‌های ردیف، سالم و زیبا و همچنین داشتن لبخند جذاب که ظاهر بهتری را برای آنها به ارمغان می‌آورد، در افزایش اعتماد به نفس آنها بسیار موثر است که آن به نوبه خود تاثیر زیادی در روابط عمومی آنها و افزایش موفقیت‌های اجتماعی، خانوادگی و عاطفی دارد. امروزه با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت‌های دوره‌ای دندانپزشکی، دندان‌ها می‌توانند تا آخر عمر برای افراد باقی بمانند. حال چرا آنها در عین سلامت، ردیف و زیبا نباشند؟!

مزایای دستگاه‌های جدید ارتودنسی‌

بهتر شدن تکنیک‌های درمانی، استفاده از نیروهای مناسب و کاهش مدت زمان درمان به همراه کوچک‌تر شدن اندازه و ابعاد دستگاه‌ها، همگی از مزایای دستگاه‌های جدید ارتودنسی هستند. این دستگاه‌ها از نظر زیبایی نیز بهتر شده‌اند، ضمن آن که از طرف بیماران راحت‌تر پذیرفته می‌شوند.

با استفاده از این دستگاه‌های جدید، احتمال آسیب رسیدن به دندان‌ها هنگام انجام درمان بسیار کاهش یافته است، تحمل دستگاه‌ها توسط بیماران افزایش یافته و با کاهش ابعاد و اندازه دستگاه‌ها، از نظر ظاهری نیز بهتر پذیرفته می‌شوند.

دقت بسیار بالا در تولید و ساخت براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی منجر به به‌کارگیری نیروهای مناسب‌تر و دقیق‌تر برای انجام حرکات دندانی و در نهایت بهتر حرکت کردن دندان‌ها و افزایش سرعت بیشتر در ردیف شدن دندان‌ها شده است.

همچنین تمایل بیماران به کمتر پیدا بودن دستگاه‌های ارتودنسی منجر به تولید براکت‌های همرنگ دندان شده که جنس آنها از سرامیک، کامپوزیت و پلاستیک‌های مخصوص است، ولی مزیت‌های بیشتر براکت‌های فلزی نسبت به براکت‌های همرنگ دندان منجر به استفاده بیشتر براکت‌های فلزی در بیماران ارتودنسی شده است.

به هر حال برای کسانی که بخواهند دستگاه ارتودنسی آنها کمتر پیدا باشد می‌توان از براکت‌های همرنگ دندان‌ها یا شفاف استفاده کرد.

در ابتکاری دیگر، براکت‌هایی از جنس فلز تولید شده است که در طرف داخلی دندان‌ها نصب می‌شود. مزیت چنین دستگاه‌هایی این است که مطلقا دیده نمی‌شوند، ولی اشکالشان آن است که علاوه بر ایجاد مزاحمت اندک برای زبان، انجام حرکات ارتودنسی نیز با آنها مقداری مشکل‌تر است.

جدیدترین سیم‌های ارتودنسی‌

پیشرفت‌های تکنولوژیک در تولید و ساخت سیم‌های ارتودنسی نیز بسیار چشمگیر بوده و هم‌اکنون از سیم‌هایی در ارتودنسی استفاده می‌شود که دارای حافظه شکلی (shape memory) هستند یعنی می‌توانند شکل اولیه خود را در حافظه نگه‌دارند و این باعث بهتر شدن درمان‌های ارتودنسی از نظر دقت و سرعت می‌شود. این سیم‌ها برای اولین‌بار جهت استفاده در صنایع هوا فضا و به منظور استفاده در ماهواره‌های فضایی تولید و بعد در دستگاه‌های ارتودنسی به کار برده شد.

درمان ارتودنسی چه زمانی باید آغاز شود؟

اگرچه در بیشتر کودکان مرحله اصلی درمان ارتودنسی زمانی است که آخرین دندان شیری کودک می‌افتد یا قبل از افتادن آخرین دندان شیری که این زمان حدود 12 یا 13 سالگی است، اما مشکلات دندانی فکی معمولا حدود 7 سالگی یعنی وقتی بیشتر دندان‌های دائمی قدامی بیمار رویش پیدا کرده‌اند، خود را نشان می‌دهند. ممکن است دندانپزشک زودتر از این زمان نیز برخی از این مشکلات را شناسایی کند. به یاد داشته باشید معاینه فرزند شما در چنین سنی می‌تواند به متخصص ارتودنسی برای شناسایی مشکلات دندانی  فکی و برنامه‌ریزی مناسب درمانی کمک کرده، همچنین احتمالا از تحمیل هزینه‌های سنگین‌تر بر شما در آینده پیشگیری کند. فراموش نکنید معاینه و درمان بموقع فرزند شما می‌تواند از مشکلات جدی‌تر در آینده نزدیک پیشگیری کند و بدون شک درمان ناهنجاری دندانی در سنین پایین‌تر نه‌تنها زمان کمتری خواهد برد، بلکه خیلی پیچیده نخواهد بود، همچنین درمان بموقع و در سنین پایین‌تر ممکن است بتواند نتایج موفقی داشته باشد که در سنین بالاتر به دلیل توقف رشد صوری و فکی امکان‌پذیر نباشد.

نکته مهم این است که ارتودنسی در سلامت فک‌ها و دندان‌های شما نقش بسیار مهمی دارد. این نقش به اندازه‌ای مهم است که اگر شما برای درمان ناهنجاری دندانی  فکی خود نیاز به جراحی فک و صورت داشته باشید قبل از جراحی و حتی بعد از جراحی مجدد باید تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرید تا جراحی فک و صورت شما، جراحی موفقیت‌آمیزی باشد.

در گذشته درمان ارتودنسی فقط محدود به کودکان بود، ولی در حال حاضر اساس حرکت دندانی در کودکان و بزرگسالان یکسان است و درمان ارتودنسی برای بزرگسالان نیز می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد؛ اما در مورد بزرگسالان چون رشد استخوان‌های صورت آنها متوقف شده ، ممکن است بعضی از مشکلات دندانی فکی نتوانند با درمان ارتودنسی به تنهایی برطرف شوند و نیاز است که بیمار علاوه بر درمان ارتودنسی به جراحی فک و صورت نیز نیاز داشته باشد تا بتواند از مزایای یک درمان کامل و بی‌نقص ارتودنسی برخوردار شود.

دکتر محسن نوری ساری