نقش سالارخان درمجموعه پرطرفدار«شبهای برره»نقطه اوج شهرت اوبود ونامش رابهعنوان یک بازیگر خوشتکنیک و دوستداشتنی تثبیتکرد. او که سالها در عرصههای مختلف هنر و نمایش حضور داشته قرار است بهزودی به صحنه تئاتر بازگردد. سراغ او رفتیم و با وی به گفتوگو نشستیم. او درباره دلخوریهایش از برخی کارگردانان، شایعات بیاساس درباره وضعیت جسمانی و البته خاطرات همکاریاش با مهران مدیری حرفهای شنیدنی زیادی دارد.
شما سالهاست در عرصههای مختلف بازیگری فعالیت دارید و با فراز و فرودهای زیادی روبهرو بودهاید. این روزها برخی معتقدند نسل جدید هنرمندان کمتر به اخلاق حرفهای و منش هنرمندی پایبندند. نظرتان در این خصوص چیست و اینکه نسبت به قبل کمکارتر شدهاید دلیل خاصی دارد؟
قبل از هر چیز باید بگویم اخلاق و منش هنرمندی برای من همیشه بسیار مهم بوده و هست. بازیگری یک هنر جمعی است و اگر هر کسی فقط به منافع شخصی خودش فکر کند و به اصول اخلاقی پایبند نباشد، کل چرخه هنر آسیب میبیند. متأسفانه در بسیاری از بخشها میبینیم این ارزشها کمتر رعایت میشود. رقابتهای ناسالم، بیاخلاقیهای کوچک و بزرگ و حتی گاهی تحریف حقایق باعث شده فضای کاری برای هنرمندان صادق و متعهد سخت شود.شخصا همیشه سعی کردهام با صداقت و احترام با همکارانم رفتار کنم و به قراردادها و تعهداتم پایبند بمانم اما این موضوع گاهی برایم مشکلاتی ایجاد کرده. برای مثال کارگردانی بود که بدون عقد قرارداد رسمی از من بازی گرفت و بعد دیدم همان نقش بدون اطلاع من در جشنواره فجر بهعنوان یکی از نقشهای برجسته معرفی شد! این نوع رفتارها نهتنها به من بلکه به اعتبار کل صنف لطمه میزند و آزاردهنده است. پدرام پورامیری کارگردان «صددام» خیلی ناراحتم کرد.متأسفانه این روزها شایعات و اخبار نادرستی درباره من منتشرشده. خیلیها گفتهاند فوت کردهام یا بیماری سختی دارم که اصلا صحت ندارد. این شایعات باعث شده برخی تهیهکنندگان وکارگردانان تمایل کمتری به همکاری با من نشان دهند و همین موضوع باعث کمکاری من در این سالها شده اما باید بگویم کمکاری من نه بهخاطر بیعلاقگی است نه ناتوانی. هنوز عشق به بازیگری را در دل دارم و هر فرصتی را که مناسب و بااخلاق باشد جدی میگیرم. فقط دوست دارم در محیطی سالم و محترمانه کار کنم؛ جایی که هم من و هم همکارانم بتوانیم با آرامش و احترام به هنرنمایی بپردازیم. معتقدم اخلاق هنری باید از خود هنرمند شروع شود. ما هرکدام بهعنوان بازیگر، کارگردان، نویسنده یا تهیهکننده مسئولیت داریم این ارزشها را حفظ کنیم و انتقال دهیم تا نسلهای آینده بتوانند در یک فضای سالم و حرفهای کار کنند.
در طول سالها فعالیت حرفهای، درنقشهای بسیار متنوعی بازی کردهاید؛ ازتئاتر جدی گرفته تانقشهای طنز تلویزیونی و حتی فیلمهای سینمایی. این تنوع در سبک بازیگری برای شما چه اهمیتی دارد؟ آیا ترجیح میدهید در یک ژانر خاص بمانید یا برایتان تفاوتی نمیکند؟
همیشه خودم را قبل از هر چیزی یک بازیگر میدانم. برایم تفاوتی ندارد نقش کوتاه باشد یا بلند، اصلی باشد یا مکمل، طنز باشد یا درام. چیزی که برایم اهمیت دارد، وجود یک شخصیت واقعی و قابل باور در دل نقش است. وقتی نقشی این ویژگیها را داشته باشد و پیام یا مفهومی را منتقل کند، با تمام وجودم آن را میپذیرم و تلاش میکنم بهترین بازی ممکن را ارائه دهم. من بازیگری را از تئاتر شروع کردهام؛ جایی که بازیگر نفس به نفس تماشاگر است. این ارتباط نزدیک و آنی مثل ضربان قلبی است که انرژی را زنده نگهمیدارد. وقتی روی صحنه تئاتر هستی، باید هر لحظه حاضر و آماده باشی. چون تماشاگر مستقیم واکنش نشان میدهد و بازیگر هم باید با همان انرژی پاسخ دهد. وقتی به تلویزیون یا سینما میروم، حس و حال متفاوتی وجود دارد. ممکن است چند بار از یک صحنه فیلمبرداری شود یا صحنهها جابهجا اجرا شوند ولی من همیشه سعی کردهام همان انرژی و صداقت بازی تئاتر را در آنها هم حفظ کنم.برای من بازیگری صرفا یک حرفه نیست. یک عشق واقعی و پایدار است که هیچوقت خستهام نکرده و هرگز با بهانههای معمول از آن دست نکشیدهام. حتی در روزهایی که شرایط کاری سخت بود، هیچوقت نخواستم از مسیرم خارج شوم یا کیفیت کارم را پایین بیاورم.بازیگری برای من وسیلهای است برای رسیدن به بخشی از وجودم که فقط از طریق هنر میتوانم آن را بروز دهم. عشق به بازیگری باعث شده با وجود تمام مشکلات و سختیها، هنوز هر بار روی صحنه میروم یا مقابل دوربین قرار میگیرم، با تمام وجودم حضور داشته باشم.
یکی از سوالات پرتکرار مخاطبان این است که آیا شما از همکاری با مهران مدیری دلخور هستید و به همین دلیل همکاریتان با او قطع شده؟
ابتدا باید بگویم همیشه برای مهران مدیری احترام زیادی قائل بوده و هستم و همکاری با ایشان را جزو تجربههای خوب کاری خودم میدانم. بهعنوان مثال در سریال «جایزه بزرگ» نقش رئیس کلانتری را بازی کردم که اول قرار بود کوتاه باشد اما بهدلیل استقبال و شرایط خوب، نقش پررنگتر و مهمتر شد. در«شبهای برره»هم حضورداشتم.همه و نقشهایی که داشتهام برایم ارزشمندند. متأسفانه در فضای رسانهای و حتی برخی محافل، شایعاتی درباره اختلاف نظر و دلخوری من از مهران مدیری به راه افتاده که کاملا بیپایه و اساس است و واقعا نمیدانم این شایعات از کجا آمدهاند. شخصا هیچگاه از ایشان دلخور نبودهام و هیچوقت قصد نداشتهام همکاریام را با مهران قطع کنم. همیشه به حرفهای بودن در کار اعتقاد دارم و معتقدم نباید مسائل شخصی را وارد کار حرفهای کرد. این موضوع باعث شده بعضی اوقات احساس کنم واقعیتها آنطور که باید وشاید به مردم گفته نمیشوند و شاید این باعث شده برخی برداشتهای نادرست شکل بگیرد. دوست ندارم وارد حواشی و شایعات بیپایه و اساس شوم اما لازم است مردم بدانند رابطه کاری و شخصی من با مهران مدیری همیشه محترمانه و حرفهای بوده.به همکاریام با مهران افتخار میکنم و امیدوارم در آینده هم بتوانم در پروژههای خوب ایشان یا هر هنرمند حرفهای دیگری همکاری داشته باشم.
این روزها بسیاری از مخاطبان میپرسند چرا کمتر بازی شما را میبینند. دلیل این کمکاری چیست؟
این کمکاری انتخاب من نبوده و نیست اما وقتی شرایط کار تا این اندازه بیسامان و بیاخلاق باشد آدم ناخواسته عقب میکشد. من عاشق بازیگریام و هنوز صحنه برایم مقدس است. متأسفانه اوضاع طوری شده که نه حرمت بازیگر را نگهمیدارند، نه تعهدی نسبت به او دارند. خیلی از تهیهکنندهها و حتی برخی کارگردانان دیگر آن نگاه جدی و حرفهای به هنر را ندارند. یا قرارداد درست و حسابی نمیبندند یا دستمزد را نمیدهند یا وسط کار قصه را عوض کرده و نقشها را بیمعنا میکنند. این بیبرنامگیها و بیاخلاقیها برای بازیگری که سالها با عشق و وجدان کار کرده واقعا آزاردهنده است.گاهی وقتها پروژهای را قبول میکنی با یک قصه مشخص و یک شخصیت تعریفشده اما وسط راه میبینی همه چیز تغییر کرده. یا بدون اطلاع تو فیلم را به جشنواره میفرستند یا نقشت را حذف یا بیاهمیت میکنند! این اتفاق برای من افتاده. کارگردانی بود که بعد از تمام شدن پروژه، هنوز یک برگ قرارداد هم به من نداده بود! اینها شوخی نیست. اینها توهین به شأن هنرمند است.بیاخلاقی فقط در پشت صحنه نیست. بیرون از کار هم وجود دارد. فضای مجازی، شایعهسازی، بیحرمتیها و... همگی دستبهدست هم دادهاند تا من و خیلی از همنسلانم ترجیح دهیم فقط در پروژههایی حضور داشته باشیم که واقعا ارزش کار کردن داشته باشند.اگر کاری باشد که احترام و تعهد در آن باشد، با تمام وجود آن را قبول میکنم. بازیگری را بهخاطر شهرت یا پول شروع نکردهام. با عشق آمدهام و تا آخر هم اگر کار کنم با عشق کار خواهم کرد اما این روزها این عشق دارد بین بینظمیها، بیتعهدیها و رفتارهای ناپسند آرامآرام فراموش میشود.
در کارنامهتان نقشهای متعددی در سریالهای طنز مثل «شبهای برره» و «جایزه بزرگ» داشتهاید. بهنظر شما طنز چقدر میتواند ابزار مؤثری برای انتقال پیامهای اجتماعی و فرهنگی باشد؟
طنز برای من همیشه چیزی فراتر از خنداندن ساده مخاطب بوده. طنز واقعی طنزی است که در عین حال که لبخند روی لبها مینشاند، مخاطب را به فکر وامیدارد. یعنی باید دو ویژگی مهم داشته باشد: هم جذاب و سرگرمکننده هم دارای پیامهای جدی و مهم باشد. متأسفانه امروز کمتر چنین طنزهایی میبینیم.مردم دوست ندارند مستقیما نصیحت شوند. چون معمولا این نوع حرفها را با مقاومت میشنوند اما طنز میتواند همان حرفهای تلخ و مهم را در قالبی شیرین و دوستداشتنی منتقل کند بدون اینکه مخاطب احساس کند تحت فشار یا سرزنش قرار گرفته. این ویژگی طنز را به یکی از بهترین و مؤثرترین ابزارهای فرهنگی تبدیل میکند. طنز یک زبان جهانی است که میتواند مرزها و اختلافات را بشکند و باعث شود مردم با دید بازتری به مسائل نگاه کنند. در دوران کاریام، بازی در آثار طنزی مثل «شبهای برره» و «جایزه بزرگ» را تجربه کردم که هر دو توانستند هم مردم را بخندانند هم نکات مهم اجتماعی را مطرح کنند اما متأسفانه این روزها بیشتر فیلم و سریالها بهسمت ژانرهای درام و جنایی رفتهاند و طنزهای عمیق و اثرگذار خیلی کم شدهاند. امیدوارم نویسندگان و کارگردانان جوان با حمایت درست بتوانند برنامههای طنزی بسازند که هم مردم را جذب کند هم آگاهیبخش باشد.
شایعات زیادی درباره وضعیت سلامتی شما منتشر شده؛ ازجمله اینکه گفتهاند شما به بیماری سرطان مبتلا شدهاید یا حتی فوت کردهاید. لطفا درباره این شایعات هم توضیحدهید.
این حرفها کاملا بیپایه و اساس است. سالها پیش (در دهه۹۰) متوجه شدم به سرطان خون مبتلا شدهام. خوشبختانه به لطف خدا و پزشکان مراحل درمانم طی شد و الان در سلامتی کامل به سر میبرم. خدا را شکر هیچ مشکلی در وضعیت جسمانیام ندارم و این شایعات فقط باعث نگرانی بیدلیل مردم میشود. این حرفها واقعا آزاردهندهاند. چون علاوه بر اینکه جو روانی نادرستی ایجاد میکنند، روی روند کاری و زندگی شخصی من هم تأثیر منفی دارند. همیشه سعی کردهام به زندگی با آرامش بنگرم و در لحظه زندگی کنم. نگران آینده نیستم و تلاش میکنم با انرژی مثبت مسیرم را ادامه دهم.
شنیدن چنین شایعاتی چقدر روی روحیهتان تأثیر گذاشته؟
ابتدا این حرفها من را ناراحت میکرد اما بهمرور یاد گرفتم به آنها توجه نکنم. چون واقعیت همیشه خودش را نشان میدهد. مهمترین چیز این است که مردم بدانند من سالمم و دارم به زندگیام ادامه میدهم. امیدوارم این صحبتها بتواند پایانبخش این شایعات باشد و آرامش را به همه برگرداند. از همه عزیزانی که نگران حال من بودند و پیام دادند ممنونم. از همین تریبون میگویم مردم به شایعات توجه نکنند. من همچنان با تمام توان به هنر و بازیگری ادامه خواهم داد و به حمایت آنان نیاز دارم.
درطول سالها فعالیت،نقشهای متنوعی رابازی کردهاید.نقشی هست که تاکنون فرصت بازی درآن را پیدا نکرده باشید؟
قطعا هر بازیگری رویاها و آرزوهایی دارد. همیشه دوست داشتم نقشهایی را بازی کنم که نهتنها در یاد بمانند بلکه بتوانم تمام توان و استعدادم را در آنها به نمایش بگذارم؛ نقشهایی که عمق شخصیتی زیادی داشته باشند، پیچیده و چندوجهی باشند و امکان پرداختن به ظرافتهای مختلف انسانی را فراهم کنند.دوست دارم نقشی را بازی کنم که نهتنها سرگرمکننده باشد بلکه بتواند مخاطب را به تفکر و تأمل وادارد؛ نقشی که بهنوعی باعث شود مردم از بازی و اجرای من چیزهایی فراتر از یک نمایش معمولی دریافت کنند. واقعیت این است که در سینمای امروز کمتر این نوع نقشهای خاص و عمیق دیده میشود. بیشتر پروژهها بهسمت سرگرمی ساده یا نقشهای کلیشهای حرکت میکنند. البته این موضوع بهمعنای نبودن آثار خوب نیست اما نقشهایی که بتوانند همه این ویژگیها را داشته باشند خیلی کم هستند. هنوز نقشی که واقعا بتوانم تمام ظرفیتهایم را در آن بگذارم و احساس کنم یک اثر ماندگار خلق کردهام به من پیشنهاد نشده است. من بازیگری را یک مسیر طولانی و مستمر میبینم که هر روز باید پیشرفت کرد و رشد داشت. امیدوارم روزی بتوانم نقشی را پیدا کنم که هم از نظر هنری برایم رضایتبخش باشد و هم بتواند پیامی عمیق به جامعه منتقل کند. آرزو دارم در فیلم یا تئاتری بازی کنم که هم تماشاگر عام را جذب کند و هم هنردوستان و منتقدان را راضی نگهدارد.
آیا در نقشهای گذشته تجربهای داشتهاید که برایتان بسیار ارزشمند باشد؟
هر نقشی برای من درس بزرگی بوده است. حتی نقشهای کوتاه یا طنز هم میتوانند بار معنایی و تأثیر زیادی داشته باشند اگر با دقت و احترام به آنها پرداخته شود اما همچنان منتظر نقشی هستم که به آن «نقش بزرگ» بگویم؛ نقشی که اجازه دهد خودم را بیشتر کشف کنم و چشمانداز جدیدی از بازیگری را تجربه کنم.
در پایان گفتوگو بفرمایید چه چشماندازی را برای آینده بازیگری خود میبینید.
همیشه آرزو داشتهام با نقشهای خوب و قصههای قوی در خدمت مردم باشم. بازیگری برای من صرفا یک شغل نیست. یک عشق و نیاز درونی است. اگر شرایط بهگونهای باشد که بتوانم دوباره در تئاتر حضور داشته باشم و زندگیام را از آن تأمین کنم دیگر هیچوقت از تئاتر جدا نمیشوم. در این سالها که کمتر کار کردهام دلم برای صحنه و آن حس ناب بازیگری تنگ شده. بازیگری برای من محدود به ژانر خاصی نیست؛ چه طنز باشد چه جدی، چه تلویزیون و چه سینما. مهم این است که نقش و قصه بهگونهای باشد که بتوانم با آن ارتباط برقرار کرده و مخاطب را همراه کنم. امیدوارم مدیران و تهیهکنندگان بااخلاق و حرفهای وارد این عرصه شوند و بهجای نگاه صرفا تجاری، به ارزشهای هنری و انسانی توجه کنند. هنرمندان پیشکسوت و جوان به حمایت نیاز دارند تا بتوانند بهتر و با انگیزه بیشتر کار کنند. وقتی فضای کار سالم و حرفهای باشد قطعا آثار بهتری تولید میشود که هم مردم از دیدن آنها لذت میبرند و هم هنر کشور رشد میکند.ازهمه کسانی که در این سالها ازمن حمایت کردهاند تشکرمیکنم. امیدوارم بتوانم دوباره در قاب تلویزیون، صحنه تئاتر و سینما ظاهر شوم و به همه نشان دهم که عشق به بازیگری هیچگاه از بین نمیرود.