قم، نقطه آغاز یک برنامه ملی صداوسیما

در عصر دیجیتال، رسانه‌های استانی به عنوان پل ارتباطی فرهنگ و هویت محلی با جامعه ملی، بیش از پیش نیازمند بهره‌گیری از فناوری‌های نوین هستند. سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، با تأکید رهبر معظم انقلاب بر هوش مصنوعی و تحول رسانه‌ای، گام‌های مهمی در این خصوص برداشته است؛ از تشکیل ستاد هوش مصنوعی برای تولید محتوای هوشمند تا ارتقای شبکه‌های استانی به کیفیت HD تا پایان تابستان ۱۴۰۴. این پیشرفت‌ها، مانند استفاده از تولید مجازی (Virtual Production)درسریال‌های فاخریا تولیدات کوتاه به کمک هوش مصنوعی،نشان‌دهنده همت و پتانسیل رسانه‌ملی در انجام ماموریت‌های محوله است. باید دقت داشت که تقویت فناوری در مراکز صداوسیمای استان‌ها، نه‌تنها کیفیت پخش را به صورت سراسری و نقطه‌ای ارتقا می‌دهد بلکه واسطه‌ای خواهد شد برای عدالت‌گستری در دسترسی به امکانات در جهت آموزش،‌ انتقال تجربه و تریبت نیروی انسانی کارآمد. برای رسیدن به پاسخی که در ابتدای گزارش مطرح شد و درک اهمیت راه‌اندازی شبکه فیبر نوری حرم حضرت معصومه (س)، جام‌جم با مدیرکل مرکز صداوسیمای قم گفت‌وگویی داشته که در ادامه آمده است.
     
پروژه سیگنال‌رسانی به کلیه نقاط حرم
احمد پهلوانیان، مدیرکل مرکز صداوسیمای قم در این باره به جام‌جم گفت: در راستای تحول گسترده رسانه‌ملی بر محورهای عدالت‌گستری و هویت‌محوری، یکی از دغدغه‌های اصلی، ایجاد قابلیت پخش زنده از تمام صحن‌ها، رواق‌ها و شبستان‌های حرم مطهر حضرت معصومه(س) با کیفیت بالای تصویر و HD بود. 
وی ادامه داد: به همین منظور، پروژه سیگنال‌رسانی به کلیه نقاط قابل دسترسی که زائران و مجاوران در آنها حضور دارند، طراحی و اجرا شد؛ این طرح که بخشی از برنامه ملی اتصال چهار حرم شریف (قم، مشهد، تهران و شیراز) به نودال مرکزی تهران است، حرم بانوی کرامت را به عنوان حلقه نخست این اتصال قرار داد. 
پهلوانیان در ادامه عنوان کرد: البته پیش از این نیز ارتباط فیبر نوری با حرم به صورت محدود برقرار بود و بد نیست بدانید در سال ۱۳۸۶ یک رژی آنالوگ راه‌اندازی شداخیرا به کیفیت HD ارتقا یافت. اکنون، با اجرای بیش از پنج کیلومتر فیبر نوری و صرف بیش از ۶۰۰۰ نفرساعت کار تخصصی و هزینه ۵۰ میلیارد تومانی از اعتبارات مرکز قم، ۲۶ نقطه کلیدی از حرم، یعنی تمام نقاطی که مراسم مختلف در آنها برگزار می‌شود و زائران در مناسبت‌ها و شرایط عادی حضور دارند، در یک حلقه کامل پوششی متصل به فیبر نوری قرار گرفته و قابلیت انتقال تصاویر با کیفیت HD به نودال قم و سپس به مرکز تهران را دارا هستند، که این امر امکان ثبت و ارسال زنده تصاویر از جای‌جای حرم به اقصی نقاط جهان اسلام را فراهم کرده است. 
     
امکان پیاده‌سازی طرح در مسجد جمکران
مدیرکل مرکز صداوسیمای قم توضیح داد: این پروژه که در مراسم افتتاح طرح ملی سیگنال‌رسانی و تقویت پوشش تصویری در اماکن مقدس کشور، همراه با بهره‌برداری از استودیو تلویزیونی کریمه (با تمرکز بر تولیدات شبکه قرآن)، برگزار شد، گامی مؤثر در ترویج فرهنگ زیارت و غنی‌سازی سبد رسانه‌ای از معارف اهل‌بیت(ع) به شمار می‌رود. لازم به ذکر است که استودیو کریمه برای تولید و ضبط برنامه‌ها در طول سال با تمرکز بر تولیدات شبکه قرآن طراحی و راه‌اندازی شده است؛ البته پیش از این، یک واحد رژی مستقل در حرم وجود داشت و اکنون یک رژی مستقل و یک استودیو مستقل نیز به آن اضافه شده که امیدواریم در پوشش برنامه‌ها بیش از پیش مؤثر واقع شود.
وی درباره امکان پیاده‌سازی این طرح در مسجد مقدس جمکران اضافه کرد:‌ مسجد مقدس جمکران نیز از طریق فیبر نوری و به صورت HD به شبکه‌های تلویزیونی متصل است. این پروژه در صحن، شبستان اصلی و شبستان‌های محل برگزاری مراسم اجرا شده، هرچند تعداد نقاط آن محدودتر و حدود چهار تا پنج نقطه است اما با این زیرساخت، امکان انتقال و پخش زنده تصاویر با کیفیت HD به طور کامل فراهم شده است.
پیش از این در افتتاحیه پروژه شبکه فیبر نوری و راه‌اندازی استودیوی کریمه حرم حضرت معصومه(س)، مهندس شریفی، معاون توسعه و فناوری رسانه‌ملی با بیان این که تحولی گسترده در کل رسانه‌ملی شکل گرفته، گفته بود: این تحول بر دو محور عدالت‌گستری و هویت‌محوری استوار بوده و برهمین اساس، هرمعاونت مأموریت خاصی را عهده‌دار شده است. امسال معاونت توسعه و فناوری رسانه‌ملی مکلّف شد حلقه‌های متصل به آنتن چهار حرم شریف در قم، مشهد، تهران و شیراز را به‌صورت فعال به نودال مرکزی تهران متصل کند. شریفی در ادامه با تشریح جزئیات فنی پروژه، توضیح داد: پس از ارتقای سیستم،طرحی داشتیم تا در سراسر حرم مطهر، درمکان‌هایی که قابلیت ارسال سیگنال و ضبط برنامه وجود دارد، به نودال قم متصل شویم که همکاران‌مان موفق شدند پنج کیلومتر فیبر نوری در حرم راه‌اندازی کنند. وی با بیان نتایج این اقدام، گفت: با برقراری این فیبرها، اکنون در ۲۶ نقطه امکان ارسال سیگنال به نودال فراهم شده و از آنجا نیز به نودال مرکزی تهران متصل می‌شویم.
معاون توسعه و فناوری رسانه‌ملی در قدردانی از دست‌اندرکاران این پروژه اضافه کرد: از ارتباط مستمر تولیت آستان مقدس حرم مطهر حضرت معصومه(س) با سازمان صداوسیما، همچنین از همکارانم در تهران و قم سپاسگزاری و تأکید می‌کنم که این تنها فاز اول پروژه است و همین امر در دیگر اماکان مقدسه در شهرهای نام برده، پیاده خواهد شد.
     
قم پیشرو در فناوری و تولیدات هوش مصنوعی
پهلوانیان درخصوص پذیرفتن پروژه‌ تولیدات کوتاه در حوزه هوش مصنوعی این مرکز رسانه‌ملی افزود:‌ سال گذشته، باشگاه خبرنگاران جوان مرکز صداوسیمای قم با تمرکز بر آموزش هوش مصنوعی و تربیت نیروهای فعال در این حوزه، تولیداتی ارزشمند خلق کرد. اکنون این باشگاه به عنوان فعال‌ترین مرکز درحوزه هوش مصنوعی استان قم شناخته می‌شود؛ جایی که هنرجویان متعددی درحال آموزش هستند وهمزمان تولیداتی برای خود مرکز قم، شبکه‌های دیگر و حتی شبکه‌های سراسری انجام می‌گیرد. آمادگی کامل وجود دارد تا در این عرصه به سازمان صداوسیما خدمت‌رسانی کرده و در برجسته‌سازی تولیدات به سازمان کمک کنیم. هرچند جزئیات دقیق و مصداقی تولیدات را یاد ندارم اما کلیپ‌های مناسبتی متعددی تولید شده و تیتراژ برخی برنامه‌ها نیز توسط کارشناسان با بهره‌گیری از هوش مصنوعی ساخته می‌شود.
مدیرکل صداوسیمای قم در ادامه با اشاره به سریال حضرت معصومه (س) اظهار کرد: از آنجایی که سریال حضرت معصومه(س) از تولیدات سیمافیلم است، بهتر است اخبار ازطریق همکاران مرتبط منتشر شود؛ اما براساس اطلاعاتی که دراختیار دارم،فیلمنامه این سریال درحال بازنویسی نهایی است.هرچندطبق آخرین تصمیمات، قراربود تولید آن سال گذشته آغاز شود، اما همان‌طور که گفته شد به دلیل وجود برخی ایرادات در فیلمنامه، این بازنویسی در جریان است.
وی درباره تولیدات این مرکز تکمیل کرد:‌ مرکز صداوسیمای قم در حال تولید کلیپ‌های فاخر و باکیفیت برای معرفی تمام ظرفیت‌های استان است؛ از جنبه‌های معنوی و عبادی گرفته تا جاذبه‌های طبیعی، هویت تاریخی و میراث فرهنگی. امیدواریم با تکمیل و پخش این کلیپ‌ها، شبکه قم غنای قابل توجهی پیدا کند و شبکه‌های سراسری نیز بتوانند در قالب استودیو ایران از این تولیدات بهره‌مند شوند.