نوجهان نمونهای نوآورانه و جسورانه در رسانهملی است که نسل نوجوان ایران را ازتماشاگرمنفعل به کنشگر فعال تبدیل میکند. با ساختاری چندبخشی، ترکیبی از گفتوگوهای تخصصی، روایت تجربههای واقعی نوجوانان، معرفی کتاب و حضور زنان الهامبخش، این برنامه پلی است میان نسلها و فرهنگی که میکوشد نوجوانان را برای ساختن فردایی بهتر آماده سازد.
تیم تولید این برنامه با هدف ایجاد امید، انگیزه و مسئولیتپذیری، به نوجوانان سراسر کشور یادآوری میکند که آنها خود روایتگر و قهرمان داستان زندگیشان هستند و نوجهان صدای این نسل تازه است.برای شناخت بهتر این برنامه و اهداف آن، سراغ خانم مریم نیکانلو، تهیهکننده نوجهان رفتیم تا از پشتصحنه تولید و فلسفه شکلگیری آن بشنویم و دریابیم که چگونه میتوان در رسانهملی، مخاطب نوجوان را به گفتوگو و تعامل دعوت کرد.
ساختاری چندبخشی برای نوجوانانی کنشگر
نیکانلو برنامه رابامعرفی کلی آغاز کرد: نوجهان ازشنبه تاچهارشنبه،حوالی ساعت۱۷ازشبکه یک سیماپخش میشودو مدتزمان آن ۳۴ دقیقه است. این برنامه چهار مجری نوجوان دارد که به موضوعات هنری، علمی، اجتماعی و ورزشی میپردازند.
برنامه شامل بخشهای متنوعی است که هرکدام تلاش میکنند ابعاد مختلف زندگی و دغدغههای نوجوانان را پوشش دهند.
وی در تشریح دلایل تولید این برنامه گفت: احساس کردیم نوجوانان کشور ما نیاز دارند جایی داشته باشند که صدایشان شنیده شود و خودشان را بهعنوان کنشگر و تأثیرگذار بشناسند نه صرفا مخاطبانی منفعل. بهخصوص در شرایطی که فضای مجازی غالب شده و نوجوانان کمتر محتوای مفید و تعاملی میبینند، این برنامه تلاش میکند ساعاتی در روز، نوجوانان را به گفتوگو، تفکر و اقدام اجتماعی دعوت کند.
نیکانلو به ساختار دقیق برنامه پرداخت و گفت: ما۳۴دقیقه برنامه داریم که شامل بخشهای مختلفی است.چهارمجری نوجوان ما، هرکدام دبیر یک بخش هنری، علمی، اجتماعی و ورزشی هستند. برنامه به دو بخش اصلی تقسیم میشود. یک بخش به مرور اخبار ورویدادهای مرتبط با نوجوانان و یک بخش به معرفی تجربههای موفق و گفتوگو با شخصیتهای مؤثر اختصاص دارد.
او افزود: ما هرجا در کشور رویدادی مرتبط با نوجوانان باشد، حتما حضور مییابیم و با بچههای آن منطقه گفتوگو میکنیم. مثلا اگر مسابقه، افتتاحیه یا جشنواره نوجوانی در هر استان، شهرستان یا روستا برگزار شود، تیم ما آنجا حضور خواهد داشت. هدف این است که برنامه تنها به تهران محدود نباشد و تمام نوجوانان ایران را دربرگیرد.
نیکانلو درباره یکی از بخشهای اصلی برنامه به نام «تحریریه نوجهان» توضیح داد: این بخش مشابه یک تحریریه خبری است که در آن مجریان نوجوان به مرور و تحلیل رویدادهای روز میپردازند و از نوجوانان فعال در حوزههای مختلف دعوت میکنندتا ازتجربهها ودغدغههای خود بگویند.مثلادریکی ازبرنامهها،باخانم حنانه میرعظیمی که دبیربخشعلمی است گفتوگویی داشتیم درباره جایزه مصطفی و اهمیت آن برای نوجوانان.یادربخش دیگری، ازتولیدات داخلی مدارس و کارخانههای تولید لوازمتحریر برای کودکان و نوجوانان تصویربرداری کردیم تا بچهها با مراحل تولید و کیفیت کالاهای داخلی آشنا شوند.
نوجوانان، قهرمانان اصلی نوجهان
یکی از بخشهای تأثیرگذار برنامه «تجربه نوجهان» است که در آن نوجوانان در جایگاه روایتگر، تجربههای شخصی خود را از مسیر رشد و موفقیت بازگو میکنند. خانم نیکانلو توضیح داد: هدف از این بخش، تقویت مهارت بیان، افزایش اعتمادبهنفس و الگوسازی مثبت است. نوجوانانی که در حوزههای علمی، فرهنگی، هنری یا ورزشی موفق هستند، تجربیات خود را برای همسالانشان تعریف میکنند تا انگیزه و امید ایجاد شود. ما نمیخواهیم فقط دستاوردهای آنان را نشان دهیم بلکه میکوشیم مسیر و تلاش آنها را هم برای مخاطب روشن کنیم. این بخش بهنوعی شبیه سخنرانیهای «تد تاک» برای نوجوانان است؛ جایی که بچهها بدون سانسور و تکلف، از موفقیتها و چالشهای خود میگویند.
نقش زنان در تربیت نسل آینده
در بخش «بانوی کنشگر»، برنامه میزبان زنان الهامبخشی است که از نوجوانی تا امروز در زندگی شخصی و اجتماعی خود نقش مؤثری داشتهاند.نیکانلو با تأکید بر اهمیت این بخش گفت: ما در این بخش، از زنان موفق و تأثیرگذار دعوت میکنیم تا در فضایی صمیمی درباره دوران نوجوانی، مسیر زندگی و نقش خود در تربیت نسل جدید صحبت کنند. حتی ممکن است مهمانانی از طیفهای مختلف، از مادران خانهدار تا مدیر مدرسه حضور داشته باشند، چون به باور ما همه این زنان نمونههایی الهامبخش برای نوجوانان هستند.او افزود که این گفتوگوها هم در استودیو و هم در محل زندگی یا کار مهمانان ضبط میشود تا فضای صمیمانه و واقعگرایانهتری ایجاد کند.
پلی به دنیای ادبیات نوجوانان
یکی از بخشهای جذاب برنامه، «معرفی کتاب خوب» است که نویسندگان حوزه نوجوان در آن حضور مییابند و درباره آثار خود، انگیزههایشان از نوشتن و خاطرات دوران نوجوانی صحبت میکنند.
نیکانلو توضیح داد:تلاش میکنیم بااین بخش فرهنگ مطالعه رادرمیان نوجوانان ترویج دهیم وعلاقهمندان به نویسندگی را تشویق کنیم. مهمانان ما علاوه بر معرفی کتاب، چند سطر از آثارشان را میخوانند و داستان شکلگیری ایدههایشان را بازگو میکنند.
پویشی برای پیوند نوجوانان و مادربزرگها
یکی از موضوعات جالب توجه که خانم نیکانلو به آن اشاره کرد پویشی به نام «قصه و مادربزرگ» است که قصد دارد ارتباط بین نسلها را تقویت کند. او گفت: شاید بین نسلها بهویژه دهه هشتادیها و نسلهای قبل شکاف ایجاد شده باشد، ولی ما معتقدیم میتوان این شکاف را با فعالیتهای رسانهای و فرهنگی کم کرد. هدف ما این است که نوجوانان با مادربزرگها و نسلهای قبلی بیشتر ارتباط برقرار کنند و این تعامل به غنای فرهنگی و شناخت هویت منجر شود.
از نیکانلو پرسیدیم: چه خلأ یا کمبودی در فضای رسانهای کشور برای نوجوانان احساس کردید که نوجهان درصدد جبران آن برآمده است؟ او پاسخ داد: فضای رسانهای امروز برای نوجوانان اغلب پراکنده و سطحی است. ما میخواستیم محتوایی ارائه دهیم که جذاب، آموزنده، امیدبخش و واقعگرا باشد. با تحقیق و بررسی علایق نسل Z دریافتیم که نوجوانان بیش از هر چیز به فضایی برای بیان خود، تعامل، آگاهیبخشی و الگوسازی مثبت نیاز دارند.
او ادامه داد: اگر بتوانیم حتی چند نوجوان را از فضای مجازی دور و به تماشای تلویزیون ترغیب کنیم و محتوایی ارائه دهیم که برایشان ارزشمند باشد، موفق شدهایم. هدف ما ایجاد انگیزه، امید و حس مسئولیت در نوجوانان است تا بدانند با تلاش و انتخاب مسیر درست، به موفقیت خواهند رسید.
از ما انتقاد کنید
نیکانلو درباره گروه سنی هدف گفت: مخاطب اصلی ما دختران نوجوان ۱۵تا۱۹ساله هستند. البته تلاش میکنیم برنامهای بسازیم که برای همه نوجوانان قابل توجه باشد، اما طراحی بخشهای برنامه بیشتر برای این گروه سنی است.وی افزود: ما تازه شروع کردهایم و قصد داریم برنامه را به شکل بلندمدت ادامه دهیم. هدفمان توسعه ارتباط با مخاطب نوجوان در سراسر کشور است و در نظر داریم از فضای مجازی مثل اینستاگرام، یوتیوب و آپارات هم برای ارتباط بیشتر و تعامل بهره ببریم.
نیکانلو افزود: هدف ما این است که نوجوانان بتوانند از طریق این پلتفرمها دیدگاههای خود را به اشتراک بگذارند، انتقاداتشان را مطرح کنند، پیشنهادهایی ارائه دهند و حتی در تولیدمحتوا مشارکت فعال داشته باشند. این تعامل دوسویه برای ما از اهمیت ویژهای برخوردار است.