آینده‌ای روشن با مدرسه تلویزیونی 

همزمان با تلاش وزارت آموزش و پرورش برای گسترش پوشش آموزشی، رسانه ملی با سابقه و امکانات بی‌بدیل خود آماده است دوباره در مسیر آموزش همگانی، یار و همراه نظام تعلیم و تربیت کشور باشد. 

تجربه‌ای که در دوران کرونا آغاز شد، اکنون به یک نهاد رسانه‌ای_آموزشی دائمی و ساختاریافته بدل خواهد شد؛ با طراحی نو، مأموریتی گسترده‌تر و چهره‌ای جذاب‌تر. 

رسانه ملی؛ پل ارتباطی مدرسه و خانه 

آنچه امروز به نام مدرسه تلویزیونی شناخته می‌شود، دیگر صرفا یک برنامه آموزشی نیست بلکه مفهومی گسترده‌تر، تعاملی‌تر و هدفمندتر است که می‌تواند به پل ارتباطی میان مدرسه، خانواده و رسانه تبدیل شود. با گسترش ضریب نفوذ اینترنت و ابزار‌های هوشمند در سراسر کشور، امروز دیگر تلویزیون تنها بستر آموزش نیست. مدرسه تلویزیونی جدید می‌تواند از بستر‌هایی همچون اپلیکیشن‌های اختصاصی با قابلیت انتخاب محتوا براساس نیاز دانش‌آموز، سامانه‌های آزمون و ارزیابی آنلاین، شبکه‌های اجتماعی بومی برای تعامل زنده با معلمان و آرشیو چندرسانه‌ای طبقه‌بندی‌شده براساس موضوع، برای ارتقای تجربه آموزشی بهره ببرد. این هم‌افزایی بین رسانه‌های سنتی و دیجیتال، نقطه قوتی بی‌بدیل برای آموزش عمومی خواهد بود. 

علی پارسانیا، مدیر شبکه آموزش نیز با تأکید بر همین رویکرد نوین اعلام کرده است که مدرسه تلویزیونی با محوریت عدالت آموزشی، در حال برنامه‌ریزی است تا آبان ماه با ساختاری تازه، محتوایی متنوع و مخاطب‌محور روی آنتن برود. 

وی معتقد است آموزش فقط انتقال محتوا نیست بلکه تجربه‌ای اجتماعی، خلاقانه و فراگیر است که باید برای تمامی دانش‌آموزان، صرف‌نظر از جغرافیا، دسترسی‌پذیر و الهام‌بخش باشد. 

نسخه جدید مدرسه تلویزیونی قرار است فراتر از آموزش‌های درسی گام بردارد. این برنامه می‌تواند به بستری برای تقویت مهارت‌های زندگی، سواد رسانه‌ای، آگاهی اجتماعی و تربیت شهروندی مسئول تبدیل شود. 

محتوا‌های آموزشی در این پروژه، در کنار انتقال مفاهیم علمی می‌توانند به مواردی همچون آموزش اخلاق و مسئولیت‌پذیری، توسعه مهارت‌های فردی، بهداشت روان و جسم، تقویت هویت فرهنگی و ملی و سواد دیجیتال و تفکر انتقادی بپردازند تا دانش‌آموز ایرانی قرن بیست‌ویکمی را برای زندگی در جهان امروز و فردا آماده سازند. 

یک ویژند ملی در حوزه آموزش عمومی 

مدرسه تلویزیونی در گام دوم می‌تواند به یک برند ملی در حوزه آموزش عمومی تبدیل شود، با لوگو، پیام، پویش‌های اجتماعی و حضور در تمامی پلتفرم‌ها. این ویژند می‌تواند به‌تدریج در ذهن دانش‌آموزان و خانواده‌ها جا باز کند و به مرجع آموزش غیررسمی بدل شود. 

هر گروه سنی و تحصیلی، زبان، دغدغه و نیاز‌های خاص خود را دارد. برنامه‌سازی هدفمند بر‌اساس تقسیم‌بندی سنی و تحصیلی، از ابتدایی تا متوسطه دوم کمک می‌کند مخاطب حس کند برنامه برای او ساخته شده نه برای یک مخاطب عمومی. همچنین استفاده از فناوری‌های تعاملی، اپلیکیشن‌های همراه، شبکه‌های اجتماعی و حتی بستر‌های گفت‌و‌گو با معلمان می‌تواند باعث شود دانش‌آموز صرفا بیننده نباشد بلکه کاربر فعال، خلاق و مشارکت‌جو در فرآیند یادگیری باشد. این بستر با وجود شبکه‌ای گسترده به نام «شاد» در آموزش و پرورش فراهم است و می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد. ضمن این‌که معلمان واقعی، باتجربه و محبوب، بهترین پیام‌رسانان آموزش هستند. مدرسه تلویزیونی نیز می‌تواند از ظرفیت این معلمان برای تولید محتوا، پاسخ به سوالات، ایجاد انگیزه و الگوسازی بهره ببرد. 

همچنین پدر و مادر‌ها بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند آموزش هستند. برنامه‌هایی برای راهنمایی والدین درخصوص سبک تربیتی، همراهی درسی، مدیریت اضطراب و تغذیه تحصیلی می‌تواند مکمل مدرسه تلویزیونی باشد و خانواده را وارد حلقه آموزش کند. 

آموزش به مثابه تجربه‌ای الهام‌بخش 

یکی از اهداف اصلی مدرسه تلویزیونی باید ایجاد شوق یادگیری و انگیزه درونی در دانش‌آموزان باشد. این مهم از طریق تولید محتوای ترکیبی شامل انیمیشن‌های آموزشی، آیتم‌های نمایشی و طنز، داستان‌های انگیزشی از موفقیت‌های علمی و اجتماعی دانش‌آموزان و استفاده از موسیقی، شعر، هنر و ورزش در فرآیند آموزش قابل تحقق است. آموزش نباید صرفا به حفظ و امتحان محدود شود بلکه باید خلاقیت، تفکر، احساس و لذت را دربرگیرد. 

در چشم‌انداز بلندمدت، مدرسه تلویزیونی می‌تواند به نهادی فراتر از مرز‌های ایران تبدیل شود. پیشنهاد‌هایی که در این مسیر قابل طرح هستند عبارتند از راه‌اندازی نسخه بین‌المللی مدرسه تلویزیونی برای کشور‌های فارسی‌زبان (افغانستان، تاجیکستان و ایرانیان خارج از کشور)، طراحی مسابقات تلویزیونی علمی، فرهنگی و مهارتی با حضور دانش‌آموزان سراسر کشور، توسعه باشگاه مدرسه تلویزیونی برای کشف استعداد‌های جوان در حوزه‌های مختلف، برگزاری پویش‌های فرهنگی با محوریت کتاب‌خوانی، کار داوطلبانه، سواد رسانه‌ای و همکاری با دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلم/مجری‌های آینده مدرسه تلویزیونی. این پیشنهاد‌ها حتما در برنامه‌ریزی‌های مدیران رسانه ملی لحاظ شده است چرا‌که براساس سند تحول صداوسیما گسترش عدالت آموزشی یکی از اهداف بلندمدت صداوسیماست. 

مدرسه تلویزیونی؛ نماد تحول در آموزش و رسانه ملی 

بازگشت مدرسه تلویزیونی نه بازگشتی به گذشته بلکه پرشی به‌سوی آینده‌ای درخشان برای آموزش کشور است. امروز، با اتکای به تجربیات موفق گذشته، پتانسیل‌های فنی و انسانی صداوسیما و نگاه تحول‌گرایانه مسئولان فرهنگی و رسانه‌ای، این فرصت فراهم شده تا مدرسه تلویزیونی به نقطه تلاقی علم، هنر و رسانه بدل شود. 

از دل این مدرسه نسلی پرورش خواهد یافت که نه‌تنها باسواد و دانا، بلکه توانمند، خلاق و مسئولیت‌پذیر است؛ نسلی که با ابزار‌های دنیای جدید آشناست و در عین حال، به ریشه‌های فرهنگی و هویتی خود پایبند است. 

مدرسه تلویزیونی امروز، نه به‌عنوان پاسخی به شرایط اضطراری بلکه به‌عنوان نهادی دائمی در ساختار آموزشی کشور در حال شکل‌گیری است. اگر این مسیر با تدبیر، خلاقیت، مشارکت ذی‌نفعان و استفاده از فناوری‌های نو دنبال شود، می‌توان انتظار داشت که مدرسه تلویزیونی به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های فرهنگی، علمی و اجتماعی ایران معاصر بدل شود؛ و چه خوشبینانه است این آغاز، که رسانه ملی با مدرسه‌ای از جنس تصویر و صدا، امید را در دل‌های کودکان و نوجوانان ایران زمین می‌کارد.