خاطره‌بازی به سبک چهل‌تیکه

فضای برنامه، نمادهای بصری مانند کرسی، خانه قدیمی و جنس شب‌نشینی در راستای هویت نوستالژیک چهل‌تیکه تعریف شد و کاملا متناسب با حال و هوای این برنامه بود اما تفاوت و تازگی برنامه یلدایی چهل‌تیکه مربوط به تغییر رویکرد برنامه است که احتمالا در آینده و فصل‌های بعدی بهتر قابل ارزیابی خواهد بود. چهل‌تیکه همواره حال و هوای نوستالژیک داشته است؛ در چند فصل به سراغ آرشیو تلویزیون رفت، خاطرات گذشته را ورق زد و با هنرمندان برنامه‌ساز و بازیگران تلویزیونی به گپ و گفت نشست اما تفاوت مهم این برنامه با سایر برنامه‌های نوستالژیک که تقریبا همزمان با این برنامه متولد شدند و کمی بعد از صفحه خاطرات محو شدند، این بود که نوستالژی را در پیوند با سنت‌هایی مانند احترام به بزرگ‌ترها، قدرشناسی، صله رحم و تکریم هنرمندان مدنظر قرار داد و صرفا آلبوم خاطرات را تورق نکرد که یادش‌به‌خیر بگوید. به همین دلیل است که چهل‌تیکه از رقبای دیگر پیشی گرفت. این برنامه که به‌جز خاطره‌بازی حرفی برای گفتن داشت تا پنج فصل تداوم پیدا‌کرد. 
 
آهسته و پیوسته 
این نکته شایان ذکر است که برخی از برنامه‌های برند تلویزیون در سال‌های اخیر، اقتباس‌هایی از برنامه‌های خارجی بوده ‌است؛ البته این نوع اقتباس یا بومی‌سازی در تمام تلویزیون‌های دنیا مرسوم است. مثلا برنامه Big Brother که سال ۱۹۹۹ برای اولین بار در هلند ساخته شد تا امروز در بیش از ۷۰ کشور جهان از جمله آمریکا، هند، استرالیا، آلمان، فرانسه و ترکیه مورد اقتباس قرار گرفته و بومی‌سازی شده است. درکشورما نیز برنامه‌های مطرح جهانی بومی‌سازی شده‌ است،به عنوان نمونه «دورهمی» به عنوان یک برند تلویزیونی اقتباسی ازشوی هندی کاپیل شارما است وهمین طورمشترکاتی با برنامه آمریکایی Saturday Night Live دارد. برنامه «خندوانه» نیز تلفیقی هوشمندانه از چند برنامه کمدی مطرح در دنیاست؛ برنامه‌هایی مثل شوی الن و برنامه Last Comic Standing که با دقت بومی‌سازی شده است.در کنار این برنامه‌ها که هرکدام در مسیر و سبک منتخب‌شان موفق هم بوده‌ است، برنامه چهل‌تیکه با تکیه برسنت‌های ایرانی، نگاه نوستالژیک به رویدادهای دهه۶۰به عنوان یک جریان اجتماعی و ارزش‌های فرهنگی به مرور تبدیل به یک برند تلویزیونی شد. این برنامه با اجرای الهه پرسون کارش را شروع کرد و با تکیه بر خاطره‌بازی، مخاطبانش را پیدا کرد. در ادامه محمدرضا علیمردانی به این برنامه دعوت شد و نیز همزمان رویکرد برنامه از خاطره‌بازی به تکریم سنت‌هایی مانند قدردانی و احترام ارتقا یافت و با همین رویکرد تا پنج فصل ادامه پیدا کرد.  قرار است «چهل‌تیکه» با نگاه به سنت قصه‌گویی و میل به قصه‌شنیدن در فرهنگ ایرانی، مسیر تازه‌ای را امتحان کند که البته این رویکرد نیز کاملا مرتبط با دایره ارزش‌ها و سنت‌هایی است که این برنامه تا اینجا به آنها توجه داشته و بر پایه‌ آنها شکل گرفته است. به نظر می‌رسد فصل جدید این برنامه هم بتواند زیر چتر ارزش‌ها و سنت‌های ایرانی مخاطبان را راضی نگاه‌دارد.
 
یک رویکرد خاص 
ویژه‌برنامه یلدایی این برنامه، اگرچه اتفاق خارق‌العاده‌ای نبود و ازقلاب‌های مرسوم مانند دعوت از سلبریتی‌ها برای جذب تماشاگر، بهره نبرده بود اما از بروز یک رویکرد در این برنامه حکایت داشت. به نظر می‌رسد دست‌اندرکاران این برنامه آن را یک برند تلویزیونی تعریف کرده و برای تغییر محتوای برنامه از گفت‌وگو با هنرمندان پیشکسوت وخاطره‌‌ساز در فصول قبل به قصه‌گویی در فصل پیش‌رو، یک پل ساخته‌اند؛ پلی که که در دو قسمت به مناسبت شب یلدا به نمایش درآمد.ویژه‌برنامه چهل‌تیکه برای شب یلدا به رسم همیشه با گرامیداشت یک هنرمند پیشکسوت ومرورکارنامه‌اش شروع شد ودریک چرخش یلدایی به دورهمی و قصه‌گویی رسید تا در نهایت پیش‌زمینه‌ای فراهم کند برای چهل‌تیکه،فصل قصه که گویا در راه است.سازندگان چهل‌تیکه تا امروز ازامکانات موجود برای تداوم این برنامه استفاده کرده و باوجود اوج وفرودهایی درفصل‌های مختلف،به صورت میانگین روندروبه جلوراطی کرده‌اند. 
 
رمز تداوم 
اگر چهل‌تیکه تا امروز تداوم داشته، نتیجه معنا و هدفی است که سازندگان این برنامه دنبال می‌کنند و زاویه دیدی است که برای نگاه کردن ‌و پرداختن به گذشته انتخاب کرده‌اند وگرنه بعد از یکی دو فصل، تماشای آرشیو برنامه‌های نوستالژیک جذابیتش را از دست می‌داد و چهل‌تیکه خیلی زودتر از اینها به پایان می‌رسید. حالا چهل‌تیکه فارغ ازهرنام و شهرتی، بدون وابستگی به یک چهره مطرح تلویزیونی، به صورت مستقل یک برند محسوب می‌شود و جایگاه خاص خودش را دارد. بنابراین منطقی است که از همین برند برای یک ویژه‌برنامه‌ یلدایی که ریشه در گذشته وسنت‌های ایرانی دارد، استفاده کند ونیزقدم به ساحت تازه‌ای بگذارد و سراغ قصه‌ها برود. باید دید آیا اهالی چهل‌تیکه می‌توانند در فصل قصه نیز استانداردهای برنامه را حفظ کنندیاحتی آن راارتقا داده وبر جذابیت‌های برنامه بیفزایند یا خیر. ویژه‌برنامه یلدایی برنامه چهل‌تیکه این نوید را می‌دهد که می‌توان به یک برند بی‌حاشیه و نجیب امید وارد‌بود.