عنوان برنامه برگرفته از کلام امام حسین علیهالسلام است که فرمودند: «بهدرستی که من برای اصلاح امت جدم خروج کردم» و در برنامه پیشرو هدف امام حسین(ع) از قیام عاشورا و کربلا از جنبههای مختلفی مورد بررسی قرار میگیرد. برنامه فصل خروج با حضور اساتید و کارشناسان خبره مذهبی به معرفی کتابها و آثاری که مرتبط با هدف قیام امام حسین علیهالسلام هستند، میپردازد و با توجه به پژوهشی بودن این برنامه از کارشناسانی در برنامه فصل خروج بهره برده شده است که هرکدام آنها داری کتاب و تالیفاتی در رابطه با قیام کربلا و نهضت امام حسین علیهالسلام هستند.در واقع این برنامه به نوعی تبیینکننده قیام تاریخی و عظیم امام حسین علیهالسلام با روایتی بدیع و علمی برای مخاطبان است. درخصوص تولید و پخش فصل خروج از سری برنامه ماجرا شبکه چهار سیما با سیدیزدان ملکآبادی، تهیهکننده این فصل گفتوگویی داشتیم که در ادامه میخوانید.
تبیین اهداف قیام امام حسین(ع)
برنامه فصل خروج در یک محیط استودیویی تولید میشودویک میانبرنامه داردکه به معرفی کتابها وآثاری با موضوع برنامه یعنی هدف امام حسین(ع) از قیام، پرداخته میشود ودرهمین ارتباط دو کارشناس یعنی حجتالاسلام محمدرضا یقینی به دو معرفی کتاب و سعید طاووسی به هشت معرفی کتاب میپردازند.ملکآبادی درخصوص تولیدوپخش این برنامه گفت:برنامه ماجرافصل خروج بهمناسبت دهه اول محرم تولید شده و هدف آن آشنایی بیشتر پژوهشگران با دیدگاههای مختلف در باره هدف امام حسین علیهالسلام از قیام است. این برنامه در ۱۰ قسمت تولید شده و تا ۲۷ تیرماه ساعت ۳۰ :۲۰روی آنتن شبکه چهار سیما میرود .
بررسی دیدگاههای ۹ کارشناس خبره در رابطه با قیام
این فصل از برنامه ماجرا با حضور۹نفرازکارشناسان خبره تولید شده است ویکی ازکارشناسان محمدحسین رجبیدوانی در دو قسمت به بیان دیدگاههای خود میپردازد و چون این برنامه پژوهشمحور است به ارائه گزارشهایی از قیام امام حسین(ع) و آثار پژوهشی مرتبط با هدف امام خواهد پرداخت. ملکآبادی میگوید: یکی ازاصول ما دربرنامه ماجرا این است که ازمحضر کارشناسانی استفاده کنیم که در موضوع برنامه دارای کتاب یا مقالات تالیفی باشندوسعی شده حتی الامکان در این ویژهبرنامه هم این شرط رعایت شود.تهیهکننده برنامه ادامه میدهد: تفاوتی که فصل خروج برنامه ماجراباسایر برنامههای مشابه خودش در شبکههای دیگر رسانهملی دارداین است که بارعایت مخاطبان پژوهشگرونخبه خود سعی داردبه ارائه محتوایی بپردازد که متناسب باانتظار سطح علمی بینندگان خودش باشد.ازاین جهت کوشیدهایم که سطح علمی برنامه حفظ شود،مسأله قیام امام حسین علیهالسلام از زوایای مختلفی قابل پرداخت است.حتی بیان تاریخ امام حسین(ع) هم ابعاد گوناگونی دارد و در فصل خروج کوشیده علاوه بر بیان تاریخ کربلا به تحلیل عمیق این واقعه هم پرداخته شود و پنجرهای از آن منظرها به واقعه کربلا که هدف امام حسین علیهالسلام بوده، گشوده شود.
فصل خروج برگرفته از تعبیر امام حسین(ع)
علت نامگذاری این فصل از برنامه ماجرا بهعنوان فصل خروج هم از باب تعبیر خوارج نیست بلکه برگرفته از تعبیری است که خود امام حسین علیهالسلام داشتند و فرمودند:«انما خرجت الطلب الاصلاح فی امتی جدی».من خارج شدم و این خروج دو معنی دارد؛ خروج به معنای خروج از مکه است و گاهی هم خروج به معنای قیام و با استعاره از این تعبیر حضرت امام حسین علیهالسلام عنوان فصل خروج برای این برنامه انتخاب شده است. این تهیهکننده خاطرنشان میکند:۱۰قسمت اول برنامه به روایت تاریخ امام حسین علیهالسلام از تاریخ ۴۰ تا ۶۰هجری و قبل ازواقعه کربلا با همان رویکرد هدف امام حسین(ع) ازقیام آغازمیشود. در دو دهه واقعه کربلا امام ظاهرا قیامی برای مقابله با حکومت به آن معنا نداشتند اما کنشهای سیاسیای داشتند که در بعضی صحنهها این بروز پیدا کرده و روایت شده و آن را هم آغاز بحث قرار میدهیم. سپس وارد رویکرد امام حسین علیهالسلام میشویم که قیام برای اصلاح و امر به معروف و قیام برای تشکیل حکومت است. مسأله مذاکره و صلح در قیام امام حسین علیهالسلام، انگارههای دیگری از هدف امام حسین(ع) برای قیام ازجمله شهادت تکلیفی، شهادت سیاسی، شهادت فطری و شهادت عرفانی بودو این انگارهها مورد بحث قرار میگیرد. بررسی هدف امام حسین علیهالسلام از قیام ازمنظررهبرمعظم انقلاب حضرت آیتا...خامنهای هم از قسمتهایی است که در مراحل پایانی به آن خواهیم پرداخت. درپایان جریان واگرایی نسبت به واقعه عاشورا در طول تاریخ را موردبررسی قرار میدهیم که چگونه جریانهایی در ستیز با فرهنگ عاشورا کوشیدهاند که این جریان را کمرنگ نشان دهند.
الگوی نهضتهای اسلامی در عصر حاضر
ملکآبادی بیان اینکه درطول تاریخ معاصرمااختلاف دیدگاه درباره قیام امام حسین علیهالسلام بوده است،میگوید:مناقشاتی میان نخبگان جامعه اسلامی بوده که درکنشهای سیاسی آنهاهم اثرگذار بوده است.امروزه درسراسر قلمرو اسلامی وجهان اسلام همچنان فرهنگ عاشورا مورد تاسی است، اینکه تلقی ما ازهدف امام حسین(ع) ازقیام چه باشد تاثیر بسیاری در الگوپذیری و عدمالگوپذیری ما از قیام امام حسین(ع) دارد. ازاین جهت یک بحث تخصصی درمورد هدف امام حسین(ع) وقیام میتواند مخاطبان برنامه را حتی در سطح نخبگان جهان اسلام آگاه کند. از این جهت که هدف امام چه بودوآیا امروزه مامیتوانیم همان قیام وانقلاب را الگوی خودمان برای نهضتهای اسلامی در عصر حاضر قرار بدهیم یا خیر؟