برخی از نقش‌ها، طلبیدن می‌خواهد

در سال 1384 تجربه کوتاه و نیمه حرفه‌ای با سریال چه کسی به سرهنگ شلیک کرد را به‌دست آورد اما به طور حرفه‌ای‌تر سال 86 با سریال سلام وارد تلویزیون شد. ابوالفضل همراه که مسئولیت فرهنگسرای نیاوران را برعهده دارد در مجموعه فیلم‌های کوتاه حاج‌قاسم سلیمانی هم ایفای نقش کرده است؛ فیلم‌های کوتاهی که سال گذشته از تلویزیون پخش شد و از دید مردم حاج قاسم را روایت می‌کرد. در مهرماه سینمایشی با نام 410 روی صحنه برج ‌میلاد رفت و او در دو مقطع جوانی و لحظه شهادت، نقش  حاج قاسم را بازی کرد و بازتاب‌های مختلفی به همراه داشت.   با ابوالفضل همراه لحظاتی به گفت‌وگو نشستیم و او این ‌گونه درباره بازی در چنین نقش‌ها و شخصیت‌هایی صحبت کرد و گفت که امیدوار است هرچه زودتر کار یا کارهای نمایشی درباره زندگی و زمانه حاج‌قاسم سلیمانی ساخته شود تا بتواند پاسخگوی شبهات نسل جدید باشد. 

بگذارید با این سؤال آغاز کنم که جایی گفته بودید دوست دارید برای یک پلان هم شده نقش حاج قاسم سلیمانی را بازی کنم و این اتفاق در سینمایش 410 اتفاق افتاد. 
واقعا یکی از بزرگترین افتخارات زندگی هنری‌‌ام بازی در نقش حاج‌قاسم بود. برای چنین نقش‌هایی نذر هم می‌کنم طلبیده شوم. چون واقعا ایفای چنین نقش‌هایی، طلبیدنی است.  معتقدم یکسری امور زندگی خارج از دست ماست؛ چون برای این نقش در سینمایش 410 گزینه‌های دیگری هم داشتند و قرعه به نام من افتاد. واقعا نقش حاج قاسم با هیچ‌کدام از نقش‌هایم چه در سینما، تئاتر و تلویزیون، قابل مقایسه نیست.  نقش عباس در اخراجی‌ها معروف‌ترین نقشی است که در ذهن مردم مانده، اما من فکر می‌کنم کارنامه هنری‌ام به دو بخش قبل و بعد از ایفای نقش حاج قاسم سلیمانی تقسیم می‌شود. به بچه‌ها می‌گفتم بعد از این نقش‌آفرینی خیلی برایم سخت است، نقش دیگری را قبول کنم.

 شاید این سؤال برای برخی پیش بیاید که برای باورپذیری نقش شخصیت‌ها شباهت کمک می‌کند و از طرفی دیگر شنیده‌ام در سریال «حبیب» هم بازی کرده‌اید که شبیه به همین نقش حاج قاسم است که روی صحنه بازی کردید؟
در وهله اول اعتقاد دارم ته چهره‌ام شبیه حاج قاسم است. حتما گریم و شباهت هم در باورپذیری پرتره‌ها اهمیت دارد. اما همه‌چیز نیست؛ به هر حال دوست دارم اگر سریال یا فیلم سینمایی درباره ایشان ساخته شود حتی یک پلان و یک شات هم شده این نقش را با افتخار، من بازی کنم.  حاج قاسم برای من الگوست و آثارهای نمایشی متعددی باید درباره ابعاد مختلف شخصیت ایشان ساخته شود تا همه جهان او را بشناسند و درباره‌اش بدانند. امیدوارم روزی این نقش به من سپرده شود و همان‌طور که در جایی دیگر هم گفتم حاضرم برای این نقش دستمزدی دریافت نکنم.  حتما بازیگر باید با اعتقاد و باور چنین نقش‌ها و شخصیت‌هایی را بازی کند که اگر آن باور نباشد همذات‌پنداری برای مخاطب هم ایجاد نخواهد شد. خدا را شاکرم که در سریال حبیب به نحو دیگری درباره صلابت و تلاش‌های همرزمان و همسنگران حاج قاسم سلیمانی در سوریه است که در آنجا هم من ایفای نقش داشتم.  در سریال حبیب که ساخته بسیج صداوسیماست و داستانش به مستشاران ایرانی در سوریه و محوریت مقاومت و حزب‎‌ا... بر می‌گردد، من نقش یکی از فرماندهان سپاه قدس شبیه حاج قاسم را بازی می‌کنم. 

 درباره آثاری که به شخصیت‌ یا بیوگرافی و زندگی و زمانه حاج قاسم سلیمانی می‌پردازد و ساخته می‌شود، چه مولفه‌هایی باید داشته باشند؟
فکر می‌کنم خیلی نباید به سمت ساخت کارهای پرتره و بیوگرافی برای «حاج قاسم» برویم. این‌که بخواهیم شخص ایشان را مطرح و بشناسانیم خیلی اتفاق خوبی نیست. زیرا امکان دارد در این مسیر اشکالاتی رقم بخورد و از زوایای مختلف کم‌کاری‌هایی ایجاد شود. مثلا در فیلم محمد رسول‌ا... ساخته مصطفی عقاد شخصیت‌های زیادی محور بودند و بسیار تأثیرگذار درآمد، چون به صورت مستقیم وارد شخصیت پیامبر اکرم(ص) نشد زیرا نباید پیامبر محور باشد، چون می‌توانست در نمایش کم و کاستی‌هایی را ایجاد کند. به همین منظور اعتقاد دارم اگر می‌خواهیم راجع به سردار سلیمانی کاری بسازیم باید از زاویه دید مردم وارد این شخصیت شویم.

از همان روز شهادت، نام بسیاری از کارگردانان بزرگ و هنرمندان به گوش رسید که شاید فیلمسازان جوان جرأت نکنند به میدان بیایند...
اعتقاد دارم حاج قاسم را نباید مصادره کرد! این شخصیت جهانی است و می‌تواند قهرمان هر طیف و گروه با هر نگاه و اندیشه‌ای باشد. خواهشمندم مسئولان امر، میدان را باز کنند تا فیلمسازان جوان با هر نگاه و دغدغه‌ای بتوانند برای حاج‌قاسم سلیمانی کارهای داستانی بسازند. پیشنهاد می‌کنم مسئولان صداوسیما و سینمایی کشور تا جایی که می‌توانند از نیروهای جوان و مستعد بهره ببرند. به دوستانی که اسم و رسمی دارند کاملا احترام می‌گذارم اما به نظرم با دسته‌بندی و گروه‌بندی در این مسیر موفقیتی به دست نمی‌آید. یعنی فقط یک عده خاص برای حاج قاسم فیلم و سریال بسازند؛ بلکه باید نگاه‌های مختلف این قهرمان ملی را روایت کنند.

 اگر قرار بود سریال یا فیلمی درباره حاج قاسم سلیمانی بسازید از کدام زاویه به این شخصیت می‌پرداختید؟
باید حاج قاسم را آن‌طور که هست نشان دهیم، نه کمتر و نه بیشتر. زیرا اگر بیشتر از آن‌که وجود داشته و دارد، روایت شود در حق‌شان جفا می‌شود. باید همان‌طور که وصیت کرده‌اند و خودشان را سرباز نظام و انقلاب می‌دانستند این اندیشه و تفکر قهرمان ملی ‌ما به جامعه القاء شود.

 برخی از هنرمندان همچون هادی حجازی‌فر وقتی «موقعیت مهدی» را بازی کرد درباره تیغ دو لبه‌ای گفت که امکان دارد نقش خوب از آب درآید یا نگرشِ مخاطب نسبت به آن شخصیت (شهید باکری) تغییر پیدا کند. باید نقش حاج قاسم و چنین شخصیت‌هایی را چگونه بازی کرد که مخاطب دچار دوگانگی نشود؟
وقتی می‌خواهید نقش شخصیتی را بازی کنید که واکنش بیرونی، محتوا و مفاهیم زیادی در مورد او وجود دارد و شخصیتِ بزرگی در ذهن مردم است، کار هنری فوق‌العاده سخت می‌شود. همین‌طور که گفتم سخت‌ترین نقشی که در زندگی‌ام بازی کردم و بیشترین دلبستگی را به آن دارم، همین نقش حاج قاسم است. اشاره کردید به تیغ دو لبه؛ برای من هم می‌تواند تیغ دو لبه باشد اما یک نکته ظریف در این میان وجود دارد این‌که شخصیت مهدی باکری شاید به اندازه حاج قاسم برای مردم شناخته نشده باشد و همین موضوع باز وظیفه مرا خیلی سخت‌تر می‌کند. چون مردم حتی قدم زدن حاج قاسم را دیده‌اند و فیلم و سخنرانی‌های زیادی از او وجود دارد. انوش معظمی به درستی اشاره کرد که دشمنان ما راجع به حاج قاسم با احترام یاد می‌کنند و او را ژنرال سلیمانی خطاب می‌کنند. حاج قاسم کاراکتری است که هزاران هزار نفر او را می‌بینند، چرا کسی جرأت نمی‌کند برای حاج قاسم سلیمانی فیلم بسازد؟

بهره‌گیری از نیروهای جوان
پیشنهاد می‌کنم مسئولان صداوسیما و سینمایی کشور تا جایی که می‌توانند از نیروهای جوان و مستعد بهره‌ببرند. به دوستانی که اسم و رسمی دارند کاملا احترام می‌گذارم اما به نظرم با دسته‌بندی و گروه‌بندی در این مسیر موفقیتی به دست نمی‌آید. یعنی فقط یک عده خاص برای حاج قاسم فیلم و سریال بسازند؛ بلکه باید نگاه‌های مختلف این قهرمان ملی را روایت کنند.

منبع: ضمیمه قاب‌کوچک روزنامه جام‌جم