«آقای قاضی»؛ عدالت‌گستری در قاب تلویزیون

پس از این ارتباط همین گروه به همراه بهرنگ ملک‌محمدی مدیرگروه فیلم و سریال شبکه دو سیما و حسین قرایی مدیرکل روابط عمومی صداوسیما در نشست خبری شرکت کردند و ضمن ارائه توضیحاتی درباره تولید و پخش این سریال، به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند. سریال آقای قاضی که به‌تازگی از شبکه دو سیما روی آنتن رفت با شکل و شمایلی تازه در هر قسمت با دو سناریو قصه‌هایی از جلسه‌های دادگاه را به نمایش درمی‌آورد که غالبا از پرونده‌های واقعی برگرفته بودند. به‌جز خلج، ایفاگر نقش قاضی غالب بازیگران حاضر در این سریال تک لوکیشن نابازیگر یا از بازیگران کم‌تجربه بودند که می‌شود گفت با این اثر به مخاطبان معرفی شدند.

در نشست رسانه‌ای سریال «آقای قاضی» قرایی، مدیرکل روابط عمومی صداوسیما گفت: مجموعه «آقای قاضی»، چون حرف مردم را بیان می‌کند جذاب است و از گروه‌های مختلف سنی بیننده دارد. امیدوارم این مجموعه را با قدرت ادامه دهید و مردم ببینند.

به گزارش خبرنگار «جام‌جم»، ملک‌محمدی، مدیرگروه فیلم و سریال شبکه دو سیما درباره ویژگی‌های این اثر بیان کرد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سریال آقای قاضی از نظر‌های داستان، عوامل و مدل کار شبیه چیزی است که عامه مردم می‌خواهند. در این سریال به موضوعاتی پرداخته شده است که تقریبا تا امروز به آن‌ها ورود نشده بود. بازخورد‌هایی که ما داشتیم رضایت درباره تماشای قصه‌های سرراست و بدون حشو و زواید بود. خیلی برای‌شان جذاب بود که توانستند یک‌سری موضوعات روز را ببینند. در حق هر قسمت دو قصه با نابازیگران یا بازیگر‌هایی که شاید برای اولین‌بار جلوی دوربین می‌رفتند، روایت می‌شد. این‌ها برای مخاطبان جذاب بود. بحث عدالت که در دوره جدید سازمان صداوسیما بر آن تاکید می‌شود حتی در حوزه بازیگری و استفاده چهره‌های تازه در این سریال دیده می‌شود.

ملک‌محمدی افزود: به‌جز آقای خلج که حرفه‌ای هستند و در این کار درخشیدند برخی از بازیگران کمتر شناخته شده هم در این سریال درخشان هستند. شاید بعضی از قصه‌های این مجموعه در سریال‌ها ۴۰ ــ ۳۰ قسمتی امکان طرح شدن نداشت، اما اینجا، چون فضای دادگاه را نشان می‌داد و در هر قسمت امکان بیان دو قصه وجود داشت، مطرح شدند.

احمد شفیعی، تهیه‌کننده این مجموعه هم بیان کرد: امیداوریم این سریال با قوت ادامه پیدا کند. از ابتدا می‌دانستیم اگر این سریال به لحاظ فنی و محتوایی و آیین دادرسی ضعف داشته باشد شاید دیگر نتواند ادامه پیدا کند. این سریال را سرپلی برای آثار مشابه می‌دانستیم.

شفیعی افزود: آثاری ساخته شده بود که قوه قضاییه را سیاه نشان می‌داد البته نارسایی هم وجود دارد، اما جلب اعتماد قوه برای ما جدی بود. ما بی‌واسطه با قضات در ارتباط بودیم و با زمان مناسبی که روی موضوعات گذاشتیم و همچنین نگارش و بازنویسی متن در چند ماه به نتیجه خوبی رسیدیم.

وی ادامه داد: دوست داشتیم مطمئن شویم به لحاظ حقوقی و قضایی مشکلی وجود ندارد. البته شاید درباره رفتار قاضی اختلاف‌نظر‌های سلیقه‌ای باشد، اما تلاش کردیم مشکلی ایجا نشود. امروز هم در تماس‌ها و همچنین کامنت‌هایی که قبلا گرفتیم مردم از جنبه‌های آموزشی سریال راضی بودند، چون هم مسأله روزمره مردم را مطرح می‌کرد و هم سعی کردیم در قالبی جذاب و روان بیان شود.

سجاد مهرگان، کارگردان سریال هم در ادامه بیان کرد: این مجموعه کاری سهل و ممتنع است. تعداد لوکیشن زیادی ندارد و همین موضوع زمان تولید و برداشت‌ها را کمتر می‌کرد، اما این مجموعه دو دردسر بزرگ داشت که کار را به نسبت سریال‌های مرسوم سخت می‌کرد. یکی این‌که فقط با یک فیلمنامه در ارتباط نبودیم بلکه ۱۱۵ فیلمنامه داشتیم که ۸۴ تای آن را ساختیم. برای هر کدام لازم بود طراحی شخصیت، خشونت، ترس یا موارد انجام شود. مورد دیگر تعداد بالای بازیگران بود که کار را برای ما سخت می‌کرد. در اینجا ما حدود ۳۰۰بازیگر داشتیم که حتی آفیش کردن‌شان هم سخت است چه برسد به این‌که هدایت‌شان کنیم.

این کارگردان درباره درام‌نویسی در فیلمنامه این سریال هم، افزود: برای هر فیلمنامه علاوه‌بر کار درام‌نویسی مرسوم، کار درام‌نویسی قضایی هم داشتیم. می‌توانم بگویم از نظر درام‌نویسی قضایی کار جدیدی در ایران انجام دادیم اینجا با درام‌نویسی دادگاهی سروکار داشتیم که با درام‌نویسی جنایی و پلیسی متفاوت است. در این سریال سوژه با قاضی پیش می‌رود و همین کار را متفاوت می‌کند. چون در دنیا هم معمولا دیدیم در چنین قصه‌هایی قصه با وکیل، شاکی یا متهم جلو می‌رود.

عدل و صبوری؛ مولفه‌های قضاوت

سیدمحمد حسینی، سرپرست نویسندگان این مجموعه هم از حاضران در نشست بود که بیان کرد: این کار تجربه‌ای جدید بود. آنچه که در ذهن من برای طراحی شخصیت قاضی وجود داشت مبتنی بر یکی از حکمت‌های نهج‌البلاغه و فرمایش حضرت علی (ع) درباره مولفه‌‎های قضاوت بود که بر چهار پایه نظیر عدل و صبوری در آن تاکید شده است. حتی شنیده‎ایم که می‌گویند مکروه است قاضی کفش تنگ بپوشد و در این صورت نباید حکم دهد. به نظرم وقتی شخصیت قاضی درست از آب درآمده باشد کل سریال خوب می‌شود.
این نویسنده افزود: گروه نویسنده متشکل از ۱۲ نفر بودند. اپیزود‌ها را تقسیم کردیم و بازنویسی‌های متعددی داشتیم. در مورد مسائل حقوقی و دادرسی با آقایان رنجگری و تویسرکانی که از قضات هستند مشورت می‌کردیم و اگر از نظر صحت حکم صادر شده در قصه ایرادی به متن می‌گرفتند مجبور می‌شدیم کل قصه را عوض کنیم تا به‌درستی روایت شود.
تهیه‌کننده در ادامه درباره این‌که مدیران از پخش این مجموعه نگرانی داشته‌اند یا خیر، عنوان کرد: چنین کار‌هایی در خارج از کشور ساخته شده است، اما چالش اصلی این بود که ما چطور این را با شیوه و فرهنگ خود، ایرانی کنیم. در کشور ما قاضی باید بر مبنای قانون رای دهد و این باعث می‌شود در پرداخت داستانی دستمان باز نباشد. دادگاه‌های حقوقی با دادگاه‌های کیفری خیلی فرق دارد. این‌ها برای خود تلویزیون هم مسأله بود. نگران بودند که قضات و وکلا چه واکنشی دارند. باید لبه تیغ می‌رفتیم و خدا را شکر، مردم کار را دوست داشتند.
مهرگان نیز در ادامه گفت: هیچ فشاری از طرف صداوسیما برای شیوه بازنمایی قاضی وجود نداشت. دست ما را باز گذاشتند. اطمینان کردند و من قدردان این اطمینان هستم. قوه قضاییه نه از نگاه سانسور بلکه از لحاظ رعایت آیین دادرسی نکاتی داشت. کل حذفیات این مجموعه بیشتر از دو دقیقه نبود. این کار سفارش قوه قضاییه هم نبود و طرح از خود صداوسیماست. قوه قضاییه دو قاضی خوب به ما معرفی کردند که به ما کمک کردند.

قاضی؛ پناه مردم

مدیر گروه فیلم و سریال شبکه دو هم در ادامه عنوان کرد: وقتی این مجموعه بنا بود از شبکه دو به پخش برسد ۴۲ قسمت بود و ۸۴ کاراکتر داشت که متهم بودند. با این سؤال مواجه شدیم که واقعا می‌توان چنین کاری را پخش کرد؟ به‌ویژه که این‌ها به‌صورت مستقیم شغل خود را می‌گفتند و متهم بودند و خلاف کرده بودند. در صورتی‌که در بسیاری از سریال‌ها می‌بینیم شخصیت در یک شرکت خصوصی مشغول است و عنوان آن ذکر نمی‌شود. اگر همکاری رئیس شبکه، قائم‌مقام و مدیر پخش نبود شاید این مجموعه پخش نمی‌شد. خاطرم هست قسمت‌هایی را پخش کردیم که بعد خودمان فکر کردیم چه بازتابی خواهد داشت! قسمت‌هایی داشتیم که نشان از همین عدالت‌محوری بود. ما خواستیم قاضی‌ای را نشان دهیم که مردم به او پناه می‌برند و قاطعیت دارد. مثلا حامد بامروت‌نژاد، مدیر شبکه هم بعد از این‌که این یک قسمت را دید، تاکید داشت این بخش درنیاید. پخش این کار نشان داد، می‌توان سریال‌هایی داشت که بحث آن‌ها عدالت است. این افتخار است برای تلویزیون که از بازیگران جوان استفاده کرده است. حسینی، سرپرست نویسندگان هم در پاسخ به پرسش خبرنگار جام‌جم درباره انتخاب سوژه‌ها که برخی جنبه آموزشی داشتند و برخی صرفا به برشی از دادگاه یک پرونده شبیه بودند، بیان کرد: سراغ پرونده‌هایی رفتیم که قوه قضاییه در اختیار ما قرار می‌داد. البته به‌دنبال قصه‌هایی بودیم که قابلیت دراماتیک کردن داشته باشند. همچنین از اتفاقات قضایی، تجربه‌های نویسندگان، مطالبی که خوانده بودیم و... هم استفاده کردیم.

در پایان این نشست مدیرکل روابط‌عمومی صداوسیما از دست‌اندرکاران سریال آقای قاضی تقدیر کرد.

روزنامه جام جم