سیستان و بلوچستان؛ گنج پنهان

جمعیت استان سیستان و بلوچستان حدود دو میلیون و ۸۰۰هزار نفر است که بیش از نیمی از آن را روستاییان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که این رقم در سطح کشور کمتر از ۲۵درصد است. این میزان درصد جمعیت در جنوب استان و به‌ویژه مناطق ساحلی بیش از میانگین استان است، لذا توجه به جایگاه برجسته روستا‌ها در عرصه اقتصادی، تولیدی، محیطی و اجتماعی موجب افزایش کارایی فعالیت‌های تولیدی و زراعی این مناطق می‌شود. هم اکنون ثابت شده که کارکرد تولیدی، زراعی، دامی، گردشگری و زیست‌محیطی روستا‌ها از جنبه‌های مختلف، نقش مهم و برجسته‌ای در اقتصاد جامعه دارد.

از طرفی تنوع فضای طبیعی روستا‌های سیستان و بلوچستان می‌تواند موجب بهره‌وری‌های اقتصادی متنوع در این نقاط شود به‌گونه‌ای که در بعضی نواحی روستایی، فعالیت‌های اقتصادی در سطوح گوناگون از قبیل کشاورزی، صیادی و اخیرا گردشگری و با ویژگی‌های خاص شکل گرفته یا در حال شکل‌گیری است. راهکار‌های عمده اقتصادی کردن فعالیت‌ها در روستا‌ها منجر به توسعه همه‌جانبه و تحقق اقتصاد مقاومتی می‌شود که در قدم نخست برای توسعه این مناطق، مشارکت دادن مردم در فعالیت‌های اقتصادی است. در این مسیر سیاست‌های نظام در قالب سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی نیز قدم مهمی برای وارد کردن و دخالت دادن فناوری‌های نوین در عرصه فعالیت‌های اقتصاد روستایی از طریق حمایت‌های دولت است که خود یکی از شاخص‌های گذر از کشاورزی سنتی به کشاورزی تجاری و ماشینی به‌شمار می‌آید.

شاید در حال حاضر تدوین طرحی در جهت ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی روستایی در استان سیستان و بلوچستان با مشارکت نخبگان علمی و فرمانداران و بخشداران صاحب‌نظر بتواند کمک بزرگی برای شکوفایی آن باشد؛ طرحی که روش‌های تامین مالی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد واحد‌های تولیدی اشتغال‌زا و تعیین مجتمع‌های روستایی برای انجام فعالیت اقتصادی و مسائل مرزی و اقتصاد روستا‌های مرزی در آن لحاظ شده باشد. کمک به توسعه و گسترش صنایع‌دستی با توجه به سابقه دیرینه صنایع‌دستی و هنر‌های سنتی در اقتصاد روستاها، تقویت و توسعه این بخش نیز از مهم‌ترین راهکار‌های اشتغال‌زایی در روستا‌های استان محسوب می‌شود. صنایع‌دستی روستایی که به نوعی تداعی‌کننده بخشی از سنت‌های اصیل قومی سیستانی‌ها و بلوچستانی‌ها‌ست نه تنها موجب اشتغال در روستا‌ها می‌شود بلکه منبع درآمد مهمی برای خانوار‌های روستایی است.

از سویی از آنجا که اشتغال به صنایع‌دستی در بسیاری از روستاها، بیشتر در فصول بیکاری صورت می‌گیرد، این امر در پیشگیری از مهاجرت فصلی روستاییان به شهر‌ها نیز حائز‌اهمیت است.
توسعه صنعت گردشگری که با هزینه قابل‌توجهی همراه نیست، در حاشیه خود باعث شکوفایی کسب و کار‌ها می‌شود و از طرفی توسعه گردشگری روستایی تغییرات مثبتی را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی در سطح روستا‌های منطقه فراهم می‌آورد.