چرا عفونت گوش در کودکان شایع است؟

گوش انسان از سه بخش تشکیل شده‌است: گوش خارجی که شامل لاله و کانال گوش است، گوش‌ میانی که یک اتاقک پر از هواست و استخوانچه‌های ظریفی در آن قرار دارند که مسؤول انتقال صدا به گوش‌داخلی هستند و سرانجام گوش‌داخلی که شامل حلزون و کانال‌های تعادلی است.

حد فاصل گوش‌میانی و خارجی پرده صماخ قرار دارد. گوش‌میانی از طریق راهی به نام شیپور استاش با حلق ما ارتباط دارد و این‌گونه هوای داخل آن تهویه می‌شود.

در کودکان این شیپور یا لوله کوتاه، نرم و افقی است و لذا احتمال این‌که ترشحات و میکروب‌های حلق بتوانند از آن وارد گوش‌میانی شوند بیشتر است.

همچنین کار تهویه را ضعیف‌تر انجام می‌دهد. پس کودکان در جریان عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی‌ها در معرض عفونت‌گوش قرار می‌گیرند.

بعضی شرایط، استعداد ابتلا به این عفونت را در کودک افزایش می‌دهد. مثلا در پسر بچه‌ها این موضوع شایع‌تر است.

از دیگر عوامل زمینه‌ساز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: فصل پاییز و زمستان، مهدکودک رفتن، داشتن خواهران و برادران بزرگ‌تر و استفاده از پستانک.

پس از درمان و طی‌شدن عفونت، بلافاصله فضای گوش‌میانی سالم و پر از هوا نمی‌شود بلکه زمان لازم است تا شیپور استاش دوباره هوا را وارد گوش کند که ممکن است تا دو ماه طول بکشد.

در این فاصله گوش‌درد و علائم حاد بیماری وجود ندارد؛ اما پشت پرده گوش، مایع جمع می‌شود که منجر به کاهش شنوایی خفیف تا متوسط در کودکان شده و اغلب به این علت، پدر و مادر با کودکی مواجه می‌شوند که صدای تلویزیون را بلند می‌کند یا دقتش کاهش یافته‌است.

خبر خوب این است که در کودکان سالم که مشکلی در گفتار و یادگیری ندارند و ساختارهای دیگر ناحیه سر و گردن و صورت طبیعی است تنها درمان لازم، گذشت زمان است و در فواصل سه ماه یک‌بار معاینه پزشک لازم است. این حالت را اصطلاحا «اوتیت سروز» می‌نامند و در کودکان سالم نیاز به هیچ درمان آنتی‌بیوتیکی ندارد.

دکتر مهتاب ربانی اناری - متخصص گوش و حلق و بینی / روزنامه جام جم