در فصل زمستان به علت سرد شدن هوا استفاده از وسایل گرمایشی افزایش می یابد . این سیستم های گرمایشی محیط خانه را در زمستان سرد گرما بخش و دلپذیر می کنند اما اگر هنگام استفاده از آنها نکات ایمنی را رعایت نکنیم ، ممکن است در اثر نشت دی اکسید کربن سبب ایجاد خسارات جانی و مالی فراوانی شود و حوادث تلخی را برای ما رقم بزند.علت بروز این حوادث تلخ ، ضعف آموزشی مردم در نحوه استفاده از وسایل گاز سوز می باشد .
در فصل زمستان دریچه کولر را ببندید
در فصل زمستان دریچه کولر را ببندید زیرا کانال کولر ، نسبت به دودکش ساختمان ارتفاع و قطر بیشتری دارد و می تواند به عنوان دودکش عمل کند .
در صورت باز بودن دریچه کولر جریان خروج دود از دودکش به صورت معکوس انجام می شود زیرا عمل ورود هوا از دودکش و خروج حرارت و محصولات احتراق از کانال کولر صورت گیرد.
استفاده از شومینه به عنوان یک وسیله گرمایشی نسبت به سایر وسایل گرمایشی توصیه نمی شود زیرا :
1. عمل احتراق در شومینه درون محفظه نیست و در محیط باز صورت می گیرد بنابراین خطر مسمومیت بیشتر از وسایل گرمایشی دیگر است .
2. در شومینه احتمال وقوع خطا و اشتباه بیشتر است زیرا دمپر دریچه مسدود کننده (دودکش )و تنظیم دستی وجود دارد.
شومینه اتلاف انرژی حرارتی بسیار زیادی دارد.
در شومینه عمل احتراق در محیط باز صورت می گیرد بنابراین بروز آتش سوزی به علت بازیگوشی کودکان بسیار زیاد است.
پس بهتر است از شومینه در زمان هوشیاری و بیداری استفاده کنید . توصیه می شود برای بالابردن ضریب ایمنی محل، از سنسور حساس به گاز CO استفاده نمایید.
استفاده از دودکش هایی با لوله آکاردئونی مجاز نیست زیرا :
بهتر است از دودکش شومینه به جای دودکش بخاری استفاده نکنید اما در صورت لزوم می توانید با رعایت شرایط ذیل این کار را انجام دهید:
ازکلاهک اچ به جای کلاهک تکی استفاده کنید
نصب کلاهک H در پشت بام بهتر از کلاهک تکی می باشد . برای وسایل گازسوز با نرخ حرارتی بالا مثل موتورخانه ها نیز باید از کلاهک H استفاده نمود.
استفاده از درز انقطاع برای خروج لوله های دودکش بخاری ممنوع
برای خروج لوله های دودکش بخاری از درز انقطاع استفاده نکنید زیرا در این فضا ، امکان نصب صحیح و اصولی دودکش امکان پذیر نیست و ممکن است گازهای سمی به درون واحدهای مسکونی وارد شود.
از بخاری های فاقد دودکش در محل بسته استفاده نکنید
اگر می خواهید از بخاری فاقد دودکش در مکان های پر رفت و آمد استفاده کنید که اکسیژن کافی را برای آن محیط فراهم می کند به شرطی بلامانع است که تمامی ضوابط و استاندارد های صحیح برای نصب این وسایل به کار برده شود اما از بخاریهای بدون دودکش در محلهای بسته و کوچک مانند اتاق خواب و حمام پرهیز کنید.
استفاده از بخاری های فاقد دودکش طبق استاندارد ملی ایران به شماره 1 ISIRI7268 غیر مجاز می باشد.
در هوای معمولی که درصد اکسیژن آن %20/9 است ، پیلوت « ODS»دارای کارکرد مناسبی است.
اگر اکسیژن محیط کم شود و به 18% برسد شعله پیلوت « ODS» به علت جداشدن از ترموکوپل شروع به پریدن می کند . همین امر سبب سرد شدن ترموکوپل ، بسته شدن راه گاز در شیر می شود و منجر به خاموش شدن وسیله با عملکرد ایمن می گردد.
آزمون خارج کردن اکسی پیلوت از مدار ازمهم ترین آزمون های طبق بند 8 4 2 استاندارد ملی است.علت انجام این آزمون به این خاطر است که اگر اکسی پیلوت دستکاری شود و عمل نکند ، بخاری برای مصرف کننده خطرناک نباشد.
در این تست با روشی « ODS » را از مدار خارج می کنند ، اگر اکسیژن محیط به 5/15% حجمی کاهش یافت مقدار مونواکسید کربن تولید شده نباید از 250PPM تجاوز کند.
از دودکش مشترک استفاده نکنید
برای هریک از وسایل گازسوز باید از یک دودکش مجزا استفاده نمود پس از به کاربردن دودکشهای مشترک برای دو یا چند وسیله خودداری کنید.
بدنه لوله بخاری با عایق بپوشانید
استفاده از عایق هایی که آتش گیر نیستند مانند فویل جهت پوشاندن بدنه بخاری بلامانع است .
دودکش را در سطل آب قرار ندهید
در هر سوختن در شرایط عادی coو گاز کربن دی اکسید از طریق بخاری در محیط پخش می شود هنگامی که سر دودکش را داخل ظرف آب قرار دهیم ، محصولات حاصل از سوختن یعنی گاز کربن مونوکسید و دی اکسید کربن نه در آب حل می شود و نه جذب می شود و چنین کاری خودکشی محض است .
بهتر است لوله های دودکش را از پنجره یا دیواره های جانبی خارج نکنید زیرا سبب تهویه کامل نمی شود اما اگر چاره ای جز این کار ندارید ، با رعایت شرایط ذیل به طور موقت می توانید این کار را انجام دهید :
رعایت نکات ایمنی در نصب لوله بخاری
برای اتصال اجاق گاز و بخاری به سیستم لوله کشی از شیلنگ های لاستیکی استاندارد مخصوص گاز استفاده کنید.
طول شیلنگ گاز نباید بیش از 120 سانتی متر باشد.
از شلنگ های بلند برای رساندن گاز به نقاط مختلف منزل استفاده نکنید .
از بست های فلزی مناسب برای محکم کردن شیلنگ های گاز استفاده نمایید .
بررسی شیلنگهای لاستیکی گاز الزامی است وتا اگر نقص و فرسودگی در آن مشاهده نمودید حتما مرتفع کنید.
* نکات ایمنی نصب دودکش شامل دامنه ی وسیعی از نکات و موارد مهم است که در مطلب جداگانه ای در نمناک تحت عنوان " نکات ایمنی نصب دودکش بخاری " برایتان کامل توضیح داده ایم و پیشنهاد می کنیم حتما با دقت مطالعه کنید .
برای اطمینان از صحت عملکرد دودکش سه آزمایش زیر را انجام دهید :
به دودکش دست بزنید و آن را لمس کنید . اگر دودکش سرد باشد به این دلیل است که گازهای سمی حاصل از احتراق دستگاه گازسوز به طور کامل از آن خارج نمی شود .
شمع و یا شعله کبریت را در محل دریچه و مبدأ دودکش بگیرید . شعله شمع و کبریت باید به سمت داخل دودکش کشیده شود. اگر تغییری در شعله ایجاد نشود نشان می دهد که مکش دودکش مناسب نیست.
مسیر دودکش ها را بایک وزنه و طناب محکم از پشت بام تا محل دریچه و مبدأ دودکش بررسی کنید تا باز باشد .
تعریف استانداردهای درست نصب دودکش وسایل گاز سوز
دودکش وسایل گازسوز نباید دارای منفذ یا نشتی در سر تا سر آن باشد و باید از جنس مقاوم باشد. همچنین کلاهکی به شکل hداشته باشد فاصله وسایل گازسوز از سطح بام باید حداقل 60 سانتیمتر باشد.
لوله های دودکش باید قطری به اندازه یا بزرگتر از قطر لوله خروجی دستگاه حرارتی داشته باشند.
همچنین در داخل واحد ها شیب لوله های افقی باید رو به بالا باشد همچنین ارتفاع لوله های عمودی حداقل سه برابر طول افقی باشد .
باید دقت کنید که طول عمودی دود کش با بست های مناسب به دیوار محکم شود و قسمت عمودی دودکش روی پایه ای مناسب نصب شود تا وزن آن به پایه منتقل شود .
هر وسیله ی درون سوز مانند آبگرمکن، بخاری و... دارای یک دودکش مجزا و مستقل باشد .
هیچگاه دودکش را از سقف حمام یا فضاهای بسته عبور ندهید.
همانطور که در نمناک گفته شده است اگر در مکان های عمومی از بخاری های دیواری استفاده میکنید دقت کنید که دهانه دودکش آن ها در ارتفاع 120 سانتی متری نصب شده باشد .
افراد متخصص می توانند طبق استانداردهای صحیح ، دودکشی مشترک حداکثر برای پنج طبقه تعبیه کنند.
در تعبیه دودکش ها استفاده از زانویی زیاد و یا پرپیچ و خم های فراوان مجاز نیست.
همچنین لازم است داکت دودکش ها از بالا به هوای آزاد اتصال داشته باشد ، هنگام تعبیه دودکش ها از قطعات لوله های فلزی به شکل فنجانی استفاده کنید و از نصب لوله های فلزی سر صاف بپرهیزید.
نصب پکیچ و آب گرم کن گازی
در نصب وسایل گازسوز مانند پکیچ و آبگرم کن دیواری که ظرفیت حرارتی بالا دارند، باید به استانداردهای مربوط و دستورالعمل نصب شرکت تولید کننده توجه کنید.
در فضاهای کمتر از 60 متر مربع نصب آبگرمکن و پکیچ خطرناک است و باید نصب آن ضوابط و پیش بینی تهویه مناسب صورت گیرد.
بررسی قدرت مکش دودکش
پیش از آن که بخاری گازسوز را با لوله بخاری به ورودی دودکش متصل کنید، باید از قدرت مکش دود و گاز توسط دودکش اطمینان حاصل نمایید. چرا که در غیر این صورت ممکن است گازهای سمی به درون اتاق برگشته و برایتان دردسر ایجاد کند. به منظور بررسی قدرت مکش دودکش می توانید یک تکه کاغذ یا پنبه ای آغشته به بنزین یا الکل را درون محفظه ی منتهی به دودکش قرار داده و آن را آتش بزنید. پس از انجام این کار باید دودکش بتواند تمام حجم ایجاد شده از دود و گاز را از درون محفظه خارج کند. در غیر این صورت از قدرت مکش کافی برای انجام این کار برخوردار نیست.
چک کردن میزان گرمای لوله بخاری
لوله ی خروجی دودکش را که در فضای بسته ی اتاق قرار دارد، با دست خود لمس کرده تا از داغ بودن آن اطمینان حاصل کنید. داغ بودن لوله ی دودکش نشان دهنده این است که روند خروج گازهای سمی حاصل از احتراق بخاری به خوبی در حال انجام است. بنابراین اگر لوله ی خروجی دودکش سرد بود باید هر چه زودتر نسبت به عیب یابی آن و رفع مشکل موجود اقدام نمایید.
دودکش های وسایل گاز سوز به علت های زیر سرد می شوند:
نصب دودکش به صورت غیر اصولی و غیر استاندارد
اگر دودکش به طور اصولی و استاندارد طراحی و نصب نشده باشد مثلا دودکش از ارتفاع کمتر از سقف و از دیوار های جانبی و پنجره ساختمان خارج شود ، محصولات احتراق به طور مطلوب تهویه نمی شود و دودکش سرد می شود.
نبود اکسیژن کافی در محیط
وسیله گازسوز برای احتراق به اکسیژن محیط نیاز دارد اگر در محیط اکسیژن کافی نباشد و منافذ و مجرای ورودی هوا برای سوختن وسیله گازسوز ناکافی باشد فضای اطاق در مقایسه با هوای بیرون دچار یک نوع فشار منفی می شود.به همین علت از طریق دودکش جریان هوا از بیرون به داخل اطاق باز می گردد و دودکش سرد می شود. برای اینکه اکسیژن کافی در محیط وجود داشته باشد ، بهتر است بخشی از درب یا پنجره که در مسیر جریان هوا است را باز بگذارید.
سردی بیش از حد
سرمای بیش از حد در دودکش های فلزی که غیر اصولی اجرا شده اند سبب می شود که سرما به بدنه منتقل شود . در اثر برودت دیواره دودکش ، گازهای داغ بهمراه محصولات احتراق سنگین شده و از دودکش خارج نمی شود و مقداری از محصولات احتراق در محیط منزل پخش می شوند . برای جلوگیری از این امر بهتر است دودکش های فلزی خود را با استفاده از عایق های مناسب پوشش دهید.
جریان هوای تند
جریان های هوای تند (باد ) نیز منجر به سرد شدن دودکش ها می شود . باد مستقیم و غیر مستقیم وارد دودکش ها شده و سبب می شود حرارت و محصولات احتراق از دودکش ها به داخل محیط بر گردد . برای اینکه این اتفاق پیش نیاید باید دودکش ها اصولی و تا پشت بام نصب شوند و بر روی آنها کلاهک H نصب نمایید . همچنین رعایت فاصله دودکش از دیوارهای جانبی الزامی است و ارتفاع دودکش باید حداقل 6/0 متر بالاتر از سطح پشت بام باشد.
علائم مسمومیت با منواکسید کربن به علائم سرماخوردگی دارد و متاسفانه افرادی که با این گاز مسموم می شوند ، می پندارند دچار سرماخوردگی شده اند و تمایل به استراحت و خوابیدن دارند. علائم مسمومیت با گاز coعبارتند از :
سردرد
ضعف جسمانی
سرگیجه و بی قراری
تهوع و استفراغ
خمیازه کشیدن بیش از حد
کاهش دید
خواب آلودگی شدید
خستگی
کاهش قدرت عضلانی
اگر این علائم را داشتید ، سریعا از فضای آلوده دور شوید تا به مسمومیت شدید دچار نشوید .
علایم مسمومیت با گاز CO
از محیط آلوده خارج شوید و یا فرد مسموم را از این محیط دور کنید.
لباس های تنگ فرد مسموم را آزاد کرده و یقه پیراهن را باز و کمربند او را در آورید.
عملیات اکسیژن دهی را آغاز کنید.
سعی کنید راه های تنفسی بیمار را باز کنید و سپس با اورژانس تماس بگیرید .
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
