با تعویض لباس بیمار درمان نمی‌شود

حذف صفر از پول ملی به شرایطی بازمی‌گردد که یک کشور دچار ابرتورم باشد و کسری بودجه آن به بیش از 50 درصد برسد. تجربه حذف چهار صفر از پول ملی در کشورهای زیادی اجرا شده اما برخی از آن کشورها توانستند به هدف‌شان برسند و برخی دیگر نه که این نتایج به زیرساخت‌های کشورها برای حذف پول ملی برمی‌گردد. به‌عنوان مثال ترکیه شش صفر و زیمباوه 18 صفر از پول ملی خود حذف کردند و در حالی که ترکیه توانست وضعیت اقتصادی خود را سروسامان دهد اما زیمباوه همچنان با مشکلات اقتصادی روبه‌روست.
حذف صفر از پول ملی پیش‌شرط‌هایی لازم دارد که ترکیه ابتدا آنها را تهیه و تدوین کرد و بعد اقدامات خود را در زمینه حذف صفرها به اجرا درآورد. یکی از پیش شرط‌های حذف صفر از پول ملی، ارائه بسته‌های کامل اصلاح ساختار اقتصاد و اصلاح نظام بانکی است. ترکیه با حذف شش صفر از واحد پول خود (لیر) توانست تورم را کنترل و ارزش پول ملی را تقویت کند. برای این کار هم ابتدا تورم را تحت کنترل درآورد و اقتصادش را به ثبات رساند و بعد اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرد. برای حذف صفر از پول ملی باید ساختار تولید نیز همراه اصلاح نظام بانکی تغییر کند که در صورت انجام ندادن این موارد نتیجه‌ای به دست نخواهد آمد.
اما در اقتصاد ایران هنوز زیرساخت‌ها برای حذف صفر از پول ملی فراهم نیست و ساختار تولید و نظام بانکی همچنان در شرایط نابسامانی به سر می‌برند؛ بنابراین اگر در این زمینه بدون برنامه عمل کنیم، به جای این‌که تجربه ترکیه را به دست آوریم تجربه زیمباوه عایدمان خواهد شد.
البته برخی کارشناسان هستند که این طرح را توجیه می‌کنند و اثر روانی آن را پیش می‌کشند اما باید توجه داشت که کوچک شدن اعداد واحد پول تاثیری در وضعیت اقتصادی مردم نخواهد داشت و در مقابل هزینه‌هایی را به اقتصاد ایران تحمیل خواهد کرد.
هنوز مشخص نشده کالاهایی که زیر هزار تومان قیمت دارند و به اصطلاح زیر یک تومان جدید خواهند بود با چه واحد پولی باید معامله شوند. در این صورت کالاهایی که زیر یک‌تومان آینده و هزار تومان فعلی قیمت‌گذاری می‌شوند به سمت بالا گرد خواهند شد که همین موضوع باعث ایجاد تورم جزئی در کشور می‌شود. ضمن این‌که باید توجه داشت هزینه چاپ اسکناس‌های جدید و دفاتر حسابداری و قیمت‌گذاری کالاها کم نیست.
اگر کل یادداشتی را که خواندید بخواهم در یک جمله خلاصه کنم باید بگویم حذف صفر از پول ملی بدون توجه به اصلاحات بخش تولید و بانکی و خشکاندن ریشه‌های تورم مانند این است که یک بیمار را به جای عمل جراحی تنها لباس بیمارستان را بپوشانیم و همه ما خوب می‌دانیم که با تعویض لباس کسی درمان نمی‌شود.

قدرت‌ا... امام‌وردی

کارشناس اقتصادی