حماسه خرمشهر به روایت شاهو

ارکستر فرزند شهید برای حماسه پدر
تا حالا هر وقت درباره «سروها ایستاده می‌میرند» آلبوم صوتی - تصویری که برای تجلیل از تکاوران نیروی دریایی ارتش در نبرد خرمشهر آماده می‌شود حرف زده، تاکید کرده که این یک طرح غیر سفارشی است و به هیچ عنوان از حمایت مالی مجموعه‌های دولتی برخوردار نیست. حالا در گفت‌وگو با جام‌جم هم این تاکید را دارد. شاید از این رو که می‌خواهد بگوید این فقط نهادهای دولتی نیستند که برای ارزش‌های ملت ایران دست در جیب می‌کنند و مردم و هنرمندان حاضرند برای حفظ این ارزش‌ها نه تنها هنرشان را خرج کنند، بلکه هزینه‌های تولید هنری‌شان را هم خودشان بدهند. حامد صقیری که رهبر گروه شاهوست در این باره می‌گوید: «با این‌که می‌دانم چه سختی‌هایی برای به سرانجام رساندن این طرح از نظر مالی پیش رو دارم، اما مصر هستم که این طرح بدون اعمال نظرهای سیاسی صورت پذیرد. چرا که می‌خواهم تاکید کنم این اثر به هیچ عنوان یک اثر سفارشی نیست. متأسفانه طی سال‌های اخیر آثاری که در این حوزه‌ها تولید شده به دلیل سفارشی شدن دچار اعمال سلیقه‌های شخصی یا گروهی شده که من از این رویکرد پرهیز دارم. ترجیح می‌دهم مشکلات مالی و پشتیبانی این حوزه را بپذیرم، اما بتوانم روایت شخصی خودم از رویداد مهمی چون نبرد خرمشهر را برای مخاطب روایت کنم.»
صقیری که آهنگساز این مجموعه است می‌گوید در این اثر بیش از 50 نوازنده به نواختن سازهای ایرانی همچون دیوان، بوزوک، نی، کمانچه شش سیم، کمانچه و قیچک آلتو، کمانچه و قیچک بم، چنگ ایرانی، رباب، بربط پوستی، تار و بم تار، سنتور و سنتور بم، قانون، سنج و دمام، نقاره قشقایی، دف، دایره، ضرب زورخانه و... پرداخته‌اند.
او می‌گوید سال‌ها پیش ایده اولیه ساخت اثر موسیقایی متفاوتی درباره نبرد خرمشهر با هدف تجلیل از تکاوران نیروی دریایی ارتش که مدافعان واقعی خرمشهر بودند اما نامی از آنها برده نشد، در ذهنش شکل گرفته و از حدود دو سال پیش مراحل نوشتن پارتیتور را آغاز کرده است: «این اثر براساس برداشت‌های شخصی من از خاطرات و صحبت‌های ناخدا یکم تکاور هوشنگ صمدی، فرمانده تکاوران دریایی ارتش در جنگ تحمیلی، نوشته و تنظیم شده است. آنچه خواهید دید و شنید، روایت ۳۴ روز مقاومت مردانه سروهای ایران زمین، یعنی کلاه سبزهای دریایی ارتش در جدالی نابرابر، مقابل لشکرهای زرهی تا دندان مسلح متجاوزین بعثی عراق به خرمشهر عزیز است.»
جالب این‌که حالا وقتی شاهویی‌ها در شهرک سینمایی دفاع مقدس مشغول ضبط این اثر بودند برخی تکاوران حاضر در نبرد خرمشهر هم حاضر بودند.
حامد صقیری، فرزند شهید سرلشکر خلبان مصطفی صقیری است؛ حالا یک فرزند شهید که از قضا از کاردرست‌های موسیقی ارکسترال ما نیز هست دست به کار شده تا رشادت‌های پدر و دوستان پدرش را به نوا و تصویر بکشد. خودش در این باره می‌گوید: «با افتخار من فرزند یک خلبان جنگنده فانتوم ارتش سرافراز ایران هستم که در دوران هشت سال جنگ تحمیلی با تمام وجود لحظات بحرانی جدال نابرابر ایران و عراق را لمس کرده و می‌دانم چه اتفاقاتی در این سال‌ها افتاده است.
از سوی دیگر این موضوع را هم متذکر می‌شوم که در این دوران برخی از روایت‌ها، دستخوش تغییرات سلیقه‌ای شده‌اند. موضوعی که در این اثر برایم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود این است که بتوانم بدون حذف و اضافه روایتی از نبرد خرمشهر را از نگاه یک ایرانی به زبان موسیقی به شنونده و بیننده ارائه دهم.»
کجاست؟ کجا ببینیم؟
ویدئوی کوتاهی که فعلا از اثر 40 ‌دقیقه‌ای «سروها ایستاده می‌میرند» منتشر شده، در شهرک سینمایی دفاع مقدس ضبط شده، پروسه ضبط یک‌هفته طول کشیده است. قرار است اجرای زنده این اثر در مرداد یا شهریور امسال در تالار وحدت صورت بگیرد. احتمالا اجرای زنده دیگری نیز در روز نیروی دریایی ارتش از گروه شاهو ببینیم.

شاهو از کجا آمد؟

اگر از آن دسته هستید که کمتر نامشان را شنیده‌اند، شاید فکر کنید نوظهورند و تازه کارشان را شروع کرده‌اند، اما نه، آنها 20 سال است کار می‌کنند؛ گروه سازهای ایرانی شاهو سال 1379 به همت حامد صقیری و حامد ابراهیمی تأسیس شده و تاکنون آلبوم‌هایی چون «سلطانیه»، «شهان آسمانی»، «برمدار تنبور»، «زنان سرزمین من»، «داغ سودای محمد (ص)»، «سخن‌های نهان»، «بی چند و چون» و «یادگار یار» هم از آنها منتشر شده است. شاید به این خاطر کمتر به چشم آمده‌اند چون می‌خواسته‌اند حضوری نه‌چندان پرسروصدا اما سلیقه‌مند و به دور از حاشیه داشته باشند. آنها ابتدای امر گروهی بودند با محوریت ساز تنبور و اسمشان هم بود گروه تنبورنوازان شاهو. بعدها آرام‌آرام سازهای دیگر به گروه افزوده شد؛ سازهایی که در موسیقی ما سال‌هاست از بین رفته یا کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفتند مثل چنگ ایرانی. همین هم باعث شده بود که برخی گمان ببرند شاهو، گروه موسیقی نواحی است، در حالی که چنین نبود؛ شاهو از موسیقی نواحی مختلف ایران و از سازهای موجود در موسیقی نواحی ایران بهره می‌گیرد و همه استعدادها و امکانات موجود در این موسیقی و فرهنگ را به خدمت می‌گیرد ولی با نگاه رو به جلو و امروزی، دست به تولید موسیقی‌ای می‌زند که قابل فهم و درک برای اغلب جامعه و نسل جدید و جوان‌تر باشد.
تفکری که در این گروه شکل گرفت مبتنی بود بر این که حجم صدادهی و رنگ‌بندی صوتی در موسیقی باید تغییر کند. فرم و ساختار نوشتار موسیقی،‌ صدادهی و حتی اجرا تغییر کند. راستی، آنها از اصطلاح «ارکستر» برای خودشان استفاده نمی‌کنند و به خودشان می‌گویند:« گروه بزرگ سازهای ایرانی که شاید معادل همین ارکستر باشد.»