عملیات اینستکس نمایش بود

مبادله تجاری از طریق اینستکس انجام نشده است
مهدی میرعمادی، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و فرانسه گفت: تاکنون مبادلات تجاری با فرانسه از طریق سامانه مالی اینستکس انجام نشده، حتی اگر انجام شده باشد نیز صرفا در زمینه دارویی خواهد بود که ما تاکنون از این امر اطلاعی پیدا نکرده‌ایم.
هنوز خبری از اینستکس نیست
محمدرضا نجفی‌منش، عضو اتاق بازرگانی و صنایع ایران و فرانسه هم گفت: هنوز مبادلات تجاری بین ایران و اروپا بالاخص فرانسه از طریق سامانه مالی اینستکس انجام نشده، لکن مسؤولان گفته‌اند که می‌خواهند از این به بعد از طریق این کانال مالی مبادلات انجام شود.
در حد صحبت بوده
علیرضا مناقبی، رئیس مجمع واردات نیز در این خصوص گفت: کانال مالی مبادلات تجاری ایران و اروپا موسوم به اینستکس هنوز راه‌اندازی نشده است. وی افزود: مبادلات تجاری ایران با اروپا از این طریق صرفا در حد صحبت بوده و هنوز هیچ‌اتفاق خاصی در این زمینه نیفتاده است و همه باید صبر کنیم که این سازوکار ابتدا راه‌اندازی شده و به قولی پول به آن تزریق شود تا بتوان از مزایای آن بهره‌مند شویم.
رئیس مجمع واردات اظهار کرد: اگر هم تراکنش مالی بین ایران و اروپا از طریق اینستکس صورت گرفته باشد، بنده هیچ اطلاعی از آن ندارم، اما اگر صرفا مبادله غذایی یا دارویی بین دو طرف ایجاد شود، نمی‌توانیم بگویم از طریق اینستکس بوده است. وی در پایان افزود: از دیدگاه دولت جمهوری اسلامی باید از طریق اینستکس مشکلات و موانع دلاری مبادلات تجاری حذف‌شده و ما بتوانیم به‌نحو احسن نفتمان را به دیگر کشورها صادر کنیم.
اینستکس، محدود به مبادله غذا و داروست
احمد پورفلاح، رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا در این خصوص گفت: هنوز به‌جز یک موردی که به صورت نمادین افتتاح شد هیچ تراکنشی مالی میان ایران و اروپا صورت نگرفته است.
وی افزود: بخش خصوصی کشورمان هنوز نتوانسته از طریق کانال مالی ایران و اروپا یا همان اینستکس مبادله‌ای صورت دهد. با این حال طبق ملاقات‌هایی که هفته گذشته در اروپا داشتیم این امیدواری وجود دارد که صرفاً در بخش مواد غذایی و دارو (نه هیچ کالای دیگری) این مبادلات صورت گیرد.
یک کانال مالی محدود بدون کارایی لازم
آرش محبی نژاد عضو هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و اسپانیا در این باره توضیح داد: کانال مالی اینستکس تنها به منظور فروش نفت ایران طراحی شده و کشورهایی مانند ایتالیا که خریدار نفت ایران هستند می‌توانند از آن بهره ببرند و کاربرد عام ندارد. دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی تصریح کرد: تاکنون هیچ اقدامی برای قطعه‌سازان به منظور واردات مواد اولیه یا قطعات نهایی انجام نشده است. البته باید توجه داشت برای رفع معضل تجارت ایجاد یک کانال محدود اروپایی به نام اینستکس نمی‌تواند مشکلات را حل کند به این دلیل که صنعت خودروسازی ایران تحریم است و بسیاری از شرکت‌های اروپایی حاضر به مبادله با کشور ایران نیستند. درست است که نقل و انتقال پول یکی از مشکلات اصلی ایران برای تأمین کالاهای مواد اولیه تولید است اما ایجاد یک کانال محدود مالی نمی‌تواند مشکلات ما را حل کند.
اروپا به دنبال کار نمایشی است
عبدالرضا رضایی هنجنی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئد با بیان این‌که کانال مالی اروپا به منظور دارو و غذا باز شده است به خبرنگار ما گفت: دارو غذا جزو موارد تحریمی نیستند اما اروپا قصد دارد به صورت نمایشی در این زمینه کانال مالی معرفی کند تا ایران گام‌های بعدی را بر ندارد.
وی با بیان اینکه در کانال مالی اروپا هر تراکنشی انجام نمی‌شود افزود: چند روز پیش فرانسه اعلام کرد می‌خواهد سازوکار اینستکس را تغییر دهد اما قطعاً آنچه اجرا خواهد شد با آنچه مدنظر ایران است تفاوت زیادی خواهد داشت.
رضایی هنجنی با اشاره به بدعهدی اروپایی در اجرای برجام و تعهداتشان در این بخش تصریح کرد: اروپا نمی‌خواهد خرید نفت ایران را در سازوکار کانال مالی خود تعریف کند و مدام بهانه‌هایی مانند پیوستن به اف.‌ای.تی.‌اف را مطرح می‌کنند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئد با تاکید بر این‌که اگر نفت در کانال مالی اروپا نباشد هیچ آورده‌ای برای ایران نخواهد داشت گفت: اقدامی که اروپایی‌ها انجام می‌دهند سمبلیک و نمایشی است و مشکل ایران را برای تجارت با کشورهای اروپایی حل نمی‌کند.
به دنبال کنترل تجارت ایران هستند
اصغر آهنی‌ها، عضو هیات مدیره اتاق مشترک ایران و اسپانیا، با بیان این‌که هنوز کانال مالی اروپا راه‌اندازی نشده است به جام جم گفت: آنچه به عنوان اینستکس برای تجارت ایران با کشورهای اروپایی معرفی شده با روح توافق بین‌المللی برجام منافات دارد و بیشتر از این‌که کشورهای غربی بخواهند با ایران مراوده داشته باشند قصد دارند تجارت را به این کانال بکشانند تا تراکنش‌ها و تجارت ایران را کنترل کنند.
وی با تاکید بر این‌که کانال مالی اروپا توهین به ایران است، افزود: ایران اعلام کرده بود اروپا کانالی برای فروش نفت و مبادلات بانکی فراهم کند اما اروپایی‌ها این کار را به بخش غذا و دارو محدود کردند و به جای انجام تعهدات خود در برجام شرط و شروط‌های جدید برای ایران می‌گذارند. آهنی‌ها تاکید کرد: کشورهای اروپایی قصد دارند متوجه شوند ایران چگونه تحریم‌ها را دور می‌زند و به همین منظور کانال مالی در نظر گرفتند تا ایران مجبور شود همه مبادلات تجاری خود را به این بخش وارد کند تا تحریم‌های بیشتری متوجه ایران شود.
به گفته این فعال اقتصادی، محدودسازی تجارت در یک کانال خاص هم توهین به ایران است و هم می‌تواند در زمینه تشدید تحریم‌ها خطرناک باشد. آنچه ایران عنوان کرده در راستای توافق بین‌المللی برجام است.
بانک مرکزی: موضوع حساس است؛ صبر کنید
برای بررسی بیشتر با بانک مرکزی تماس گرفتیم تا توضیحی در این زمینه به روزنامه جام جم ارائه کند که یک کارشناس در این بانک گفت: به دلیل حساسیت موضوع الآن امکان پاسخگویی نیست و برای این‌که پاسخی به شما بدهیم باید مجوزهای لازم را دریافت کنیم که انجام این کار ممکن است چند روز به طول بینجامد.

اروپا هنوز بانکی برای فعالیت اینستکس معرفی نکرده است

علی‌اصغر نوری، مدیرعامل شرکت سازوکار ویژه تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا (ساتما) در مورد آخرین وضعیت تراکنش مالی وعده داده شده در قالب همکاری دو شرکت ایرانی و اروپایی تاکید کرد: در حال حاضر درخواست ما از طرف‌های اروپایی این است که آنها بانکی معرفی کنند که واسط خریدار و فروشندگان ایرانی و اروپایی باشد. رایزنی‌ها در این زمینه انجام شده اما هنوز بانکی به‌طور رسمی به ما معرفی نشده است.
نوری در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» افزود: موانع متعددی از جمله مشکلات مربوط به مسائل بانکی پیش‌روی صادرکنندگان قرار دارد. به همین دلیل در فاز اول از برخی تجار که مستقیما به اروپا صادرات دارند درخواست کردیم که از طریق ساتما صادرات آزمایشی انجام دهیم. در همین زمینه با برخی از صادرکنندگان نمونه و باسابقه صحبت شده و برخی از آنها قول همکاری داده‌اند. نوری همچنین تصریح کرد: یک مورد آزمایشی جهت واردات با اینستکس هماهنگ شده که مساله پرداخت آن منوط به فروش نفت یا خط اعتباری با بازپرداخت از محل درآمدهای نفتی اعلام شده است. برخی معتقدند شرکت‌های اروپایی از ترس تحریم‌های آمریکا تاکنون وارد تعامل تجاری با ایران نشده‌اند و اگر از طریق سازوکار اینستکس وارد تجارت با ایران شوند، مشمول تحریم‌های آمریکا خواهند شد. نوری در این رابطه توضیح داد: اینستکس برآمده از دل برجام است و در برجام هم بحث تحریم‌های آمریکا اصلا مطرح نیست؛ چرا که اگر قرار بود تحریم‌ها این شرکت را تحت تأثیر قرار دهد، بنابراین از اول چرا اروپایی‌ها تصمیم به تأسیس این شرکت گرفتند؟ اینستکس به عواید حاصل از فروش نفت اختصاص دارد یا عواید حاصل از صادرات؟ نوری در پاسخ به این سؤال تاکید کرد که عمده منابع مالی آن به خرید نفت از ایران اختصاص دارد. او افزود: اگر بخواهیم وارداتی داشته باشیم، در رابطه با بحث تأمین نقدینگی آن، اروپایی‌ها باید نفت ما را بخرند تا عواید حاصل از آن به این شرکت واریز شود تا از محل آن بتوانیم واردات انجام دهیم. وی همچنین در پاسخ به این سؤال که عواید حاصل از فروش نفت ایران به کدام مشتری یا مشتریان نفتی قرار است به اینستکس وارد شود، گفت: در این خصوص صحبتی نشده است؛ تاکید تنها بر بحث درآمدهای نفتی و واریز آن به اینستکس است. ما قبلا هم به یونان، ایتالیا و کشورهای اروپایی صادرات نفت داشتیم؛ بنابراین بخشی از اینستکس می‌تواند از طریق فروش نفت به کشورهای اروپایی تأمین شود. علاوه براین، طی صحبتی هم که شده تاکید کردیم اگر اروپا نمی‌تواند خریدار نفتی ما باشد باید خط اعتباری تخصیص دهیم. به این معنا که اروپا باید به ما تسهیلات ارائه دهد و در مقابل، بازپرداخت تسهیلات نیز از محل فروش نفت باشد. نوری در پاسخ به این‌که آیا خرید نفت شرکت‌های اروپایی از ایران، آنها را در معرض تحریم آمریکا قرار نمی‌دهد، تاکید کرد: این مشکل به ما مربوط نیست؛ موضع ما روشن است. شرکتی که اروپایی‌ها برای تبادلات تجاری بشردوستانه تأسیس کرده‌اند نیاز به منابع دارد؛ بنابراین یا باید مانند قبل از ما نفت بخرند یا باید خط اعتباری اختصاص داده شود. نمی‌شود اروپایی‌ها شرکتی تأسیس کنند، اما راه‌حلی برای عملیاتی شدن آن نداشته باشند. مدیرعامل ساتما تاکید کرد در حال حاضر نمی‌تواند هیچ پیش‌بینی از مبلغ تراکنش این شرکت با توجه به معاملات پیش‌رو داشته باشد.
نوری در پاسخ به نبود اطلاعات دقیق در مورد سازوکار اجرایی ساتما برای ارائه خدمات به فعالان بخش خصوصی تصریح کرد: همان‌طور که از اسم شرکت مشخص است، ساتما یک سازوکار محسوب می‌شود. ما رابطی بین خریدار و فروشندگان هستیم و خودمان به‌تنهایی اقدام به صادرات و واردات نمی‌کنیم. در طول حدودا دو ماهی هم که این شرکت در تهران تأسیس شده تلاش کردیم با برقراری ارتباطات، بسترهای تبادلات مالی، نحوه حسابداری و سایر اموری که لازمه کار بین اینستکس و ساتماست را انجام دهیم.