هزار وعده خوبان...

وعده‌ها نظام‌مند شوند
محمد دامادی/ نماینده ساری در مجلس
مهم‌ترین آفتی که می‌تواند در نظام انتخابات ما شکل بگیرد وعده‌های غیرقابل اجرایی است که داده می‌شود و دلیل اصلی آن مربوط به نحوه برگزاری انتخابات است. اگر انتخابات ما حزبی شود و مردم بدانند که یک نامزد متعلق به چه حزبی است طبیعتا شعارها و وعده‌های احزاب مشخص است و برنامه‌های نامزد نیز در همان چارچوب تعریف می‌شود.
اما الان بی‌نظامی وجود دارد و هر کسی برای خود وعده‌ای می‌دهد؛ وعده‌هایی که بعضا با حوزه مسؤولیتی یک نامزد نیز همخوانی ندارد. نظام وعده‌ها باید منظم شود و هر کسی در حوزه اختیاراتش وعده بدهد در غیر این صورت باید توبیخ شود.
مردم بازیچه نیستند که هر کسی به خود اجازه دهد با افکار عمومی بازی کند.
در مورد وعده‌هایی هم که نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری در دوران تبلیغات می‌دهند باید در صورت پیروزی یک نامزد و خلف وعده، او را توبیخ کرد زیرا پس از کسب آرای مردم بهانه‌ای ندارد و نمی‌تواند بگوید اختیارات ندارد یا به او اجازه کار نمی‌دهند. باید از چنین فردی پرسید که اگر نمی‌توانستی برای چه وعده دادی؟

باید سطحی برای وعده دادن تعریف کرد
جلال میرزایی/ نماینده ایلام
در ابتدا باید نگاهی به سیر تاریخی انتخابات مجلس با تمرکز بر دوران بعد از انقلاب بیندازیم و براساس آن نتیجه بگیریم. با نگاهی به این سیر متوجه می‌شویم حتی در شهرستان‌ها نیز رقابت نامزدها بین گرایش‌های سیاسی است، اما هر چه جلوتر می‌آییم سطح رقابت به مسائل مربوط به حوزه انتخابیه و دادن وعده‌هایی برای جلب آرای مردم تنزل می‌یابد، حتی در برخی موارد شاهد مراجعه نامزدها به منازل مردم هستیم، به این ترتیب به جای این‌که نامزدها حلقه واسط باشند وعده‌هایی از جمله کمک‌های مالی و یا به‌کار گماشتن برخی را عنوان می‌کنند.
البته در عین حال باید به این موضوع هم توجه کرد که در انتخابات می‌بایست وعده‌هایی به مردم داده شود اما نباید این وعده‌ها موجب زیرسوال رفتن کارایی انتخابات شود، زیرا در صورتی که در چند دوره از انتخابات طیف‌های مختلف وعده‌هایی بدون خروجی به مردم بدهند آنها را نسبت به نامزدها بی‌اعتماد می‌کنند، بنابراین باید چارچوبی در نظر گرفته شود تا وعده‌های انتخاباتی سنخیتی با اختیارات آنها داشته باشد، باید سطحی را تعریف کنیم تا افراد در آن سطح وعده بدهند.
در مجموع شرایط فعلی وضعیت رضایت بخشی نیست، مجموعه‌ای از وعده‌ها برای جلب آرا داده می‌شود اما در نهایت به دلیل عدم تحقق آنها مردم دلسرد شده و حتی شخصیت نامزدها تخریب می‌شود. البته مردم در این زمینه بهترین داور هستند و باید با توجه به عملکرد آنها رویکردشان را در نحوه انتخاب تغییر دهند. صحبت با نخبگان در این زمینه می‌تواند مفید باشد و گذشت زمان مسائل بسیاری را حل می‌کند.

مردم بهترین داور هستند
محمد کاظمی / نماینده ملایر
اساسا در ایران سابقه و تجربه‌ای برای مواجهه قانونی با اجرا نشدن قول و قرارهای انتخاباتی افراد وجود ندارد و حتی اندیشیدن تدبیری حقوقی در این باره شاید با ساختار اجتماعی و سیاسی جامعه همخوانی نداشته باشد. البته پذیرفتنی است که هر نامزد انتخاباتی باید از ارائه وعده‌های دروغین و غیرقابل اجرا خودداری کند و در عین حال ضامن اجرایی برای این کار مهم مردم هستند. جامعه باید نسبت به حقوق خود و حقوق و تکلیف نمایندگانی که برگزیدند آگاهی کسب کنند و نسبت به قانون اساسی اشراف بیشتری داشته باشند. برای مواجهه با چنین معضلی مهم‌ترین راه برخورد فرهنگ‌سازی در بین جامعه و آشنایی آنان با فضا و ابزارهای تبلیغاتی است.

خلأ قانونی و حقوقی
محمدحسین فرهنگی / نماینده تبریز
باید پذیرفت درباره نحوه برخورد با نامزدهای انتخاباتی که در دوران تبلیغات برای جلب رای و نظر مردم وعده‌های غیرواقعی می‌دهند و در دوران مسؤولیت خود در عرصه‌های مختلف اعم از ریاست‌جمهوری، مجلس و شوراهای شهر و روستا به گفته‌های خود عمل نمی‌کنند با خلأ قانونی مواجه هستیم. ما قوانین و مقرراتی نداریم که بتوانیم براساس آن برای پیگیری و پیگردهای قانونی اقدام کنیم. این مساله هم از جمله مسائل و موضوعاتی است که در عین قابل تامل و قابل توجه بودن در مجلس شورای اسلامی به آن پرداخته نشده است.

آفتی که در حال گسترش است
رمضانعلی سبحانی‌فر/ نماینده سبزوار
متاسفانه بحث وعده‌های دروغین انتخاباتی به صورت جدی مطرح است و البته این مساله صرفا به ایران محدود نمی‌شود و در بسیاری از کشورهای دنیا نیز وجود دارد. در برخی موارد نامزدهایی می‌توانند در ایام تبلیغات انتخاباتی موفق به جلب نظر مردم شوند که وعده‌های پوپولیستی دهند. این مساله در انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس و شورای‌های شهر و روستا تکرار شده و با تاسف باید گفت این رویه رو به رشد است. تبعات این رویکردها باعث عقب‌ماندگی جوامع و پیش آمدن چالش‌های متعدد برای مردم خواهد شد. البته برای مواجه شدن با این وضعیت می‌توان از چند منظر، موضوع را مورد توجه قرار داد. نکته اول این‌که باید شروع به فرهنگ‌سازی کرد و آگاهی مردم را بالا برد تا وقتی با شعارهای دروغین و عوامانه مواجه شدند طبعا به آن نامزدهای انتخاباتی اقبال نشان ندهند. نکته دیگر وجود خلأهای قانونی است که البته این مساله در لایحه جامع انتخابات تا حدودی لحاظ شده بود که البته هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است. به این موضوع نیز باید توجه کرد که در صورت پرداختن این مساله از سوی نمایندگان و اندیشیدن راهکارهای قانونی برای مقابله با این پدیده، زمینه اجرایی شدن زمانی فراهم خواهد آمد که در پایان یک دوره از فعالیت مسؤول یا نماینده باشد. از سویی دیگر، در صورت بالا رفتن آگاهی مردم، عملکرد چهارساله نامزد موفق انتخابات در عرصه‌های مختلف و ورود او به دوره دیگری از رقابت‌های انتخاباتی، عملکرد گذشته‌اش می‌تواند مبنا و معیار مناسبی برای رای دادن یا ندادن به او باشد.