آغاز جشن صدا

چگونه جشنواره رادیو بین‌المللی شد؟
نورالدین جعفری، دبیر جشنواره رادیو: جشنواره‌های رادیو در شماره‌های نخست به صورت ملی برگزار می‌شد، اما چون برنامه سازان رادیو همواره علاقه‌مند بودند و هستند که در رقابت‌های حرفه‌ای‌تر و در عین حال دوستانه‌ای حضور داشته باشند، طبیعتا تمایلی به رقابت با برنامه‌ها و برنامه سازان خارجی احساس شد. بنابراین کم کم جشنواره به شکل بین‌المللی برپا شد و همین نه تنها منجر به رقابت بیشتر میان برنامه‌سازان داخلی و خارج از ایران شد، بلکه فرصتی فراهم شد تا برنامه سازان با شیوه‌های جدید برنامه‌سازی در رادیو هم آشنا شوند و تبادل اطلاعات میان رادیوی کشور خودمان و دیگر کشورها رد و بدل شود که به نتایج بسیار خوبی منتهی شد. همچنین در جشنواره امسال حضور برنامه‌سازان معاونت صدا، شبکه‌های استانی و همین‌طور برنامه سازانی از سایر کشورها بسیار قابل تامل است. باتوجه به ساز و کاری که در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی رادیو ایجاد شده است در بخش داخلی، برنامه‌های روتین شبکه‌های سراسری صدا با هم رقابت دارند. همچنین در بخش برنامه‌های آزاد این فرصت ایجاد شده که خلاقیت و ایده‌های جدید برنامه‌سازان در یک فضای رقابتی ارائه شود. آثار بخش بین‌الملل هم با قالب‌های مستند، مستند نمایشی، نمایش کوتاه، مینی منچر و تعدادی دیگر مورد بررسی داوران قرار گرفتند.

600 اثر مردمی در جشنواره رادیو
بخش مردمی از جمله تفاوت‌هایی است که جشنواره چهاردهم رادیو با جشنواره‌های گذشته دارد. از آنجا که مخاطبان همواره مورد توجه برنامه‌سازان و مدیران رسانه هستند و نظراتشان در برنامه‌سازی باید مورد توجه قرار گیرد، حضور مخاطب بی‌تردید به رادیو شأن و اعتبار می‌بخشد، لذا در جشنواره امسال بخش مردمی پیش‌بینی شد. بخصوص برای مخاطبانی که در فضای رقابت جشنواره به برنامه سازی و تولید محتوا هم توجه دارند و با استقبالی که از بخش مردمی در جشنواره داشتیم بالغ بر 600 اثر علاقه‌مندان رادیو در بخش مردمی ارسال شد که در مراسم اختتامیه از آثار منتخب تجلیل به عمل خواهد آمد.

جشنواره‌ای از جنس « رونق تولید»
حامد فاتحی، رئیس کمیته اطلاع رسانی چهاردهمین جشنواره بین‌المللی رادیو و ششمین اجلاس جهانی صدا: سال 1398 با عنوان «رونق تولید» نامگذاری شده است. این عنوان تنها یک اسم و عبارت ساده نیست که صرفا برای تفاوت با سال‌های دیگر انتخاب شده باشد، بلکه سرمشقی برای تبیین خط مشی‌ها و تعریف برنامه‌های جاری و پیش روی تمام سازمان‌ها و نهادها اعم از خصوصی، دولتی و مردمی است. سازمان صدا و سیما از جمله بخش‌هایی است که هر ساله پیکان حرکت رسانه‌ای و برنامه‌سازی خود را بر مبنای شعار سال تعریف و تبیین می‌کند. بالطبع امسال هم «رونق تولید» را در حوزه عمل خویش یعنی رسانه، در دستور کار قرار داده است. جشنواره بین‌المللی رادیو به عنوان اولین جشنواره در حال برگزاری سازمان صدا و سیما در سال 98 در حقیقت پیشقراول برنامه‌سازی رسانه‌ای می‌تواند باشد که شعار سال را در تمام شبکه‌های خود ساری و جاری می‌کند. ضرورت ارتقای سطح کیفی برنامه‌های تولیدی رادیو در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، ورزشی، فرهنگی، اقتصادی، علمی، قرآنی و معارفی، نمایشی و جوانان و دیگر حوزه‌ها، یکی از مولفه‌های رونق تولیدات رسانه در رادیو است که مدیران و برنامه‌سازان معاونت صدا را ملزم می‌کند تمام قد در برابر تهاجم فرهنگی و رسانه‌ای شبکه‌های بیگانه با فرهنگ مردم شریف ایران، ایستادگی و برنامه‌سازی کنند. آثار برگزیده و برتر جشنواره بین‌المللی رادیو که از چند مرحله داوری گذشته‌اند، می‌توانند الگویی مؤثر و فاخر برای برنامه‌سازی با موضوعات مختلف در سال رونق تولید باشند. سوژه‌هایی که نه تنها در پایتخت بلکه در تمام استان‌ها، شهرستان‌ها و روستاها وجود دارند و برای برنامه‌سازان رادیو می‌توانند الهام بخش تولیدات رسانه‌ای فاخر و مخاطب پسند قرار گیرند.

رقابت میان گویندگان رادیو
مسعود اسکویی، گوینده شبکه رادیویی ورزش و آوا: یکی از کارهای خوبی که در سال‌های اخیر انجام می‌شود برگزاری جشنواره رادیو است. دوستانی که در جشنواره‌ها شرکت می‌کردند می‌دانند که در سال‌های گذشته در زیباکنار، مشهد مقدس، اصفهان و شهرهای دیگر جشنواره رادیو را برگزار کردیم. زمانی جشنواره در مشهد مقدس برگزار می‌شد. وقتی با قطار به سمت مشهد می‌رفتیم در قطار «رادیو قطار» را راه انداختیم. مرحوم مهران دوستی این برنامه را اجرا می‌کرد. به خاطر دارم که آنجا در هر کوپه مسابقه شطرنج برگزار کردیم و به برنده جایزه دادیم.
یکی از کارهای خوبی که در جشنواره انجام می‌شود رقابت بین گویندگان، گزارشگران، تهیه‌کنندگان و دست‌اندرکاران رادیو است. پیشنهادی که برای جشنواره دارم این است که در یک شبکه رادیویی مانند ورزش که شبکه‌ای تخصصی است افرادی همچون گوینده، گزارشگر، تهیه‌کننده و نویسنده حضور دارند. شاید مقایسه یک شبکه تخصصی با شبکه دیگر مثل سلامت و اقتصاد درست نباشد. مطالبی که یک گوینده ورزشی عنوان می‌کند واقعا با دیگر شبکه‌ها متفاوت است و جنس کار فرق دارد. خواهشی که دارم این است که اگر برای داوران امکان دارد برندگان را طوری انتخاب کنند که حق کسی ضایع نشود. به‌خصوص در مقایسه گوینده با گوینده، گزارشگر با گزارشگر و تهیه‌کننده با تهیه کننده. امیدوارم جشنواره رادیو هر سال برگزار شود، چون باعث ایجاد رقابت و تلاش بین همکارانم می‌شود و تلاش می‌کنند برنامه‌های بهتری ارائه کنند. برگزاری این رویداد موجب می‌شود شرکت کنندگان برای ارائه به جشنواره کارهایی انجام بدهند که رادیو پیشرفت کند.

نحوه انتخاب داوران جشنواره
در جشنواره چهاردهم رادیو، داوران در دو بخش داخلی و بین‌الملل از میان برنامه سازان برجسته، توانمند و پیشکسوت رادیو انتخاب شدند. در بخش بین‌الملل با همکاری اتحادیه رادیو تلویزیون‌های آسیا و اقیانوسیه(ABU) از کارشناسان باتجربه رسانه به عنوان داوران خارجی استفاده شده است تا رقابت‌ها دقیق تر باشد و برنامه‌های برجسته انتخاب شوند. همچنین تعدادی از مهمانان جشنواره از داوران بخش بین‌الملل هستند که در مجموع از 12 کشور، در جشنواره بین‌المللی امسال، حضور دارند. همچنین تلاش شده ضرورت و نیازهای حوزه برنامه‌سازی و همچنین حوزه نظری رادیو در جشنواره بین المللی و اجلاس جهانی رادیو پیش‌بینی و تعریف شود. از سوی دیگر هر جشنواره‌ای ساز و کار خود را دارد و بالطبع جشنواره بین‌المللی رادیو با هدفی مشخص اجرا می‌شود. لذا به جهت تفاوت‌هایی که هرکدام از جشنواره‌ها در هدف‌گذاری دارند، امکان این‌که در همه ابعاد یکسان اجرا و به عنوان الگو مشخص شوند، وجود ندارد.

نامزدهای جشنواره رادیو

نامزدهای بخش مستمر نمایشی: حمیدرضا پورعلی محمد، مجید حیدری، ایوب آقاخانی، مهرداد عشقیان، فرشادآذرنیا، محمد مهاجر، علی میلانی، رضا عمرانی، محسن بهرامی، بیوک میرزایی، فریده دریامج، فریبا متخصص، نازنین مهیمنی، فریبا طاهری، محمدرضا قبادی‌فر، نرگس موسی‌پور، رضا طاهری و پیروز صدرایی.
نامزدهای بخش برنامه‌های موضوعی: آرش دارابی، عماد پیران عقل، ونوس میر علایی، اعظم‌السادات ابراهیمی، الهه سلحشور، پرهام تجدد، گیتی میرکریمی، عباس پیری، محمدکیانی، عباس سنجری، مریم‌السادات آصفی، ساراعشقی نیا، نجمه لیلایی، آرمان ستوده، لیلا امیدیگانه، راضیه حسینعلی، محمد امین صادقی و سمیه نجفی.
نامزدهای بخش برنامه‌های مستمر غیرنمایشی: محمداسماعیل پور، راضیه حسینعلی، نیما نعمتی زاده، فاطمه دشتی، محمدحسن جلالی، یوسف فرجی، علیرضا آزادگان مهر، آسیه همتی، علی طاهری فرد، محسن ثقفی، علی پاکزاد، شهاب شهرزاد، حسین آهی، خانم خویی، نوید دانشور، مژگان نظری، سهیل عبدالعلی‌زاده، صادق علیخانی، نسیم رفیعی، ایمان ساکی، فاطمه صداقتی، الهام حسینی، حسن همایی، پیمان طالبی، سبحان اکرامی، شهریار شهریاری، مهوش تکلیف و شرمینه جمشیدی.
نامزدهای بخش برنامه‌های ویژه: حسین خلیل‌نژاد، سمیه خراج، علیرضا محمدنیا، ملیحه رشیدی و مینا نیکانیک.
نامزدهای بخش بین‌الملل جشنواره: آدریانا کراماریچ، فرهاد امینی، مریم قاسمی، احمدطاهری، مینا نیکانیک، مرتضی میلانی، منصوره توحیدلو، قاسم اورنگی، عباس پیری، مهدی آذری، کولود زیکزیک، کانر کیان و لیاموبرین، زهرا قائدی، مهران مجیدپناه، محمد صالح علاء، رسول تسلیمی، عبداله علایی، مهدی شاهرضایی، شهرزاد مظفری، مریم تقی زاده، فروزان سروی، لالتندو کانونگو، محسن شاهمرادی، محمد چگینی، حسین معصومی و تارون کانتی روت.
نامزدهای برنامه‌های بخش آزاد: مرتضی نمازی، نوشین رهگذر، امیر عضد، رقیه آقازاده، متین‌السادات فیروزی، انسیه شمس‌الهی، شایان بهلولی، مجتبی حسنی، سمیرا قنبری، نیما نعمتی‌زاده، اعظم دهباشی، منصوره توحیدلو، الهه بیات، محمد محمودی، سعیده فرضی، حسین خلیل‌نژاد، مینا نیکانیک، زهره سربازی و زهرا قائدی.
نامزدهای رقابت‌های بخش فضای مجازی: مونا شکری، زهره محقق، مینا نیکانیک، سارا پورجعفر، محمدرضا باقرزاده، کامبیز نقاش، افسانه‌السادات حسینی، مجتبی جوادبیگی، هادی زینعلی، فرشته کرمی، سمیرا پوررمضانی، هدی ممتاز، سمیرا اکبری و آذر شیشه‌گر.

ردپای فضای مجازی در جشنواره رادیو
استفاده از ظرفیت و مزیت‌های فضای مجازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و استفاده مناسب از این امکان به ارائه محتوای رادیو به مخاطبان کمک خواهد کرد. از این رو در جشنواره چهاردهم رادیو به فضای مجازی توجه جدی شد. بخش فضای مجازی به عنوان یکی از بخش‌های رقابت جشنواره میان برنامه‌سازان و شبکه‌ها مورد توجه قرار گرفته است.
در بخش فضای مجازی سه حوزه رقابتی پیش‌بینی شده است. نخست، حوزه محتوای صدامحور که در این بخش ویدئوهای تولید شده در شبکه‌ها با فرمت فتوکلیپ یا دیگر ساختارهای ویدئویی صدا محور که بدون تکنیک‌های تولید تلویزیونی ساخته شده باشند با هم به رقابت پرداختند. در بخش دوم رقابت برنامه‌ها که در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفته به عنوان بخش تعاملی در فراخوان جشنواره اعلام شده است. در این بخش برنامه‌هایی که در فضای مجازی دارای صفحه، کانال و وبسایت هستند مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در این رقابت، برترین‌ها انتخاب می‌شوند. در بخش سوم، رقابت شبکه‌هایی است در بخش فضای مجازی و حوزه تعاملی فعال هستند. میزان، نحوه و کیفیت حضور شبکه‌های سراسری در فضای مجازی مورد ارزیابی و داوری قرار گرفت و برترین‌ها در اختتامیه جشنواره مورد تقدیر قرار خواهند گرفت.

سوگند آرامی
رسانه