خطر شیوع وبا در مناطق سیل‌زده

وبا یک بیماری گوارشی حاد است که توسط باکتری ویبریو کلرا ایجاد می‌شود. حدود یک تا سه روز پس از مصرف آب و غذای آلوده علائم بیماری شامل اسهال آبکی، دل‌درد و استفراغ ظهور می‌کند. بیماری معمولا حدود هفت روز به طول می‌انجامد، اما در صورت تشدید بیماری فورا باید به پزشک مراجعه شود. مایعاتی نظیر آب آشامیدنی، چای کمرنگ و دوغ بدون گاز باید به وفور مصرف شوند؛ در غیر این‌صورت بدن، آب و الکترولیت‌های خود را از دست داده و حتی خطر مرگ وجود دارد.
باکتری عامل وبا گاهی در منابع آبی حضور داشته و لذا هنگام وقوع سیل در محیط پراکنده می‌شود. بنابراین نوشیدن آب آلوده مهم‌ترین راه ابتلا است. در مناطق سیل‌زده ضروری است از نوشیدن آب برکه‌ها و نهرها اجتناب کرده و باید آب‌های آشامیدنی بطری‌شده، مصرف شود. در صورت اطمینان نداشتن از سلامت آب، حتما باید آن را جوشاند. کلرزنی آب راه مناسب دیگری برای نابودی باکتری عامل وباست. به همین دلیل تانکرهای حاوی آب کلرزنی شده که معمولا توسط هلال‌احمر یا سایر نیروهای امدادی در مناطق سیل‌زده عرضه می‌شوند ایمن هستند.
در مناطق سیل‌زده باید سبزیجات با آب سالم شست‌وشو شوند و در غیر این صورت باید از مصرف سبزیجات به صورت خام خودداری شود؛ البته پختن سبزیجات خطر را از بین می‌برد. ماهیان ممکن است آلوده به باکتری عامل وبا باشند و لذا باید از مصرف کباب ماهی به صورت نیم‌پخته اجتناب شود و ماهی باید به طور کامل پخته شود. باکتری عامل وبا به انجماد مقاوم است؛ بنابراین یخ زدن بطری‌های آب، لزوما آب را ایمن نمی‌کند. همچنین باید از تهیه یخ‌های فله‌ای که سلامت منبع آب آنها مشخص نیست خودداری شود.
در مناطق سیل‌زده گاهی زیرساخت‌های لوله‌کشی فاضلاب شهری آسیب‌دیده و لذا محیط باید با آهک ضدعفونی شده و از استحمام با آب نهرها پرهیز شود. قضای حاجت در خارج از توالت موجب تکثیر باکتری عامل وبا می‌شود؛ بنابراین احداث توالت‌های عمومی موقت یا سیار توسط نیروهای امدادی ضروری است.

دکتر بهادر حاجی‌محمدی

بازرس انجمن علمی بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران